- 2029
- 1000
- 1000
- 1000
دعای عرفه
با صدای قاسم موسوی قهار
اعمال ماه ذی الحجه- روز نهم، و از جمله دعاهاى مشهور این روز دعاى حضرت سید الشهداء است بشر و بشیر پسران غالب اسدى روایت کردهاند که پسین روز عرفه در عرفات در خدمت آن حضرت بودیم پس از خیمه خود بیرون آمدند با گروهى از اهل بیت و فرزندان و شیعیان با نهایت تذلل و خشوع پس در جانب چپ کوه ایستادند و روى مبارک را بسوى کعبه گردانیدند و دستها را برابر رو برداشتند مانند مسکینى که طعام طلبد و این دعا را خواندند
متن و ترجمه:
الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی لَیْسَ لِقَضَائِهِ دَافِعٌ وَ لاَ لِعَطَائِهِ مَانِعٌ وَ لاَ کَصُنْعِهِ صُنْعُ صَانِعٍ
ستایش مخصوص آن خدایى است که هیچکس در عالم سر از حکم و فرمانش نتواند کشید و بخشش او را منع نتواند کرد و هیچ صانعى در آفرینش مانند صنع او پدید نتواند ساخت
وَ هُوَ الْجَوَادُ الْوَاسِعُ فَطَرَ أَجْنَاسَ الْبَدَائِعِ وَ أَتْقَنَ بِحِکْمَتِهِ الصَّنَائِعَ
و اوست بخشنده بىپایان و انواع بدایع مخلوقات را بیافرید و بحکمت بالغه صنایع را متقن فرمود
لاَ تَخْفَى عَلَیْهِ الطَّلاَئِعُ وَ لاَ تَضِیعُ عِنْدَهُ الْوَدَائِعُ (أَتَى بِالْکِتَابِ الْجَامِعِ وَ بِشَرْعِ الْإِسْلاَمِ النُّورِ السَّاطِعِ وَ لِلْخَلِیقَةِ صَانِعٌ وَ هُوَ الْمُسْتَعَانُ عَلَى الْفَجَائِعِ)
نه چیزى در جهان پدید آید که از نظر عنایتش هرگز پنهان گردد و نه آنچه نزدش ودیعه نهند هیچگاه نابود شود
جَازِی کُلِّ صَانِعٍ وَ رَائِشُ کُلِّ قَانِعٍ وَ رَاحِمُ کُلِّ ضَارِعٍ
عمل هر کس را پاداش دهد و امور اهل قناعت را اصلاح کند به حال هر کس به درگاهش تضرع و زارى کند ترحم فرماید
وَ مُنْزِلُ الْمَنَافِعِ وَ الْکِتَابِ الْجَامِعِ بِالنُّورِ السَّاطِعِ
هر منفعت را به خلق او نازل گرداند چنانکه کتاب جامع را با نور علم و اشراق ایمان او نازل فرمود
وَ هُوَ لِلدَّعَوَاتِ سَامِعٌ وَ لِلْکُرُبَاتِ دَافِعٌ وَ لِلدَّرَجَاتِ رَافِعٌ وَ لِلْجَبَابِرَةِ قَامِعٌ
اوست که دعاى بندگان را مستجاب مىگرداند و گرفتاریهایشان را دفع میکند و مقامشان را بالا میبرد و گردنکشان را سرکوب میکند
فَلاَ إِلَهَ غَیْرُهُ وَ لاَ شَیْءَ یَعْدِلُهُ وَ لَیْسَ کَمِثْلِهِ شَیْءٌ
پس غیر آن ذات یکتا هیچ خدایى نیست و او را عدیل نباشد و مثل و مانند ندارد
وَ هُوَ السَّمِیعُ الْبَصِیرُ اللَّطِیفُ الْخَبِیرُ وَ هُوَ عَلَى کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ
شنواى دعاى خلق و بیناى امور عالم است به دقایق اشیاء بصیر و آگاه است و بر هر چیز توانایى و قدرت کامل دارد
اللَّهُمَّ إِنِّی أَرْغَبُ إِلَیْکَ وَ أَشْهَدُ بِالرُّبُوبِیَّةِ لَکَ
اى خدا من اشتیاق دارم و به یکتائیت گواه و به ربوبیتت معترفم
مُقِرّاً (مُقِرٌّ) بِأَنَّکَ رَبِّی وَ أَنَّ إِلَیْکَ مَرَدِّی ابْتَدَأْتَنِی بِنِعْمَتِکَ قَبْلَ أَنْ أَکُونَ شَیْئًا مَذْکُوراً
و مىدانم که تو مربى و پروردگار منى و بازگشت من بسوى توست تو در اول که من نابود بودم
وَ خَلَقْتَنِی مِنَ التُّرَابِ ثُمَّ أَسْکَنْتَنِی الْأَصْلاَبَ آمِناً لِرَیْبِ الْمَنُونِ وَ اخْتِلاَفِ الدُّهُورِ وَ السِّنِینَ
به من نعمت وجود بخشیدى و مرا از خاک بیافریدى آنگاه در صلب پدرانم جاى دادى و از حوادث زمان و موانع دهر و اختلاف و تغییرات روزگاران مرا محفوظ داشتى
فَلَمْ أَزَلْ ظَاعِناً مِنْ صُلْبٍ إِلَى رَحِمٍ فِی تَقَادُمٍ مِنَ الْأَیَّامِ الْمَاضِیَةِ وَ الْقُرُونِ الْخَالِیَةِ
تا آنکه پى درپى از یکایک پشت پدرانم به رحم مادران انتقال یافتم در آن ایام پیشین و دوران گذشته
لَمْ تُخْرِجْنِی لِرَأْفَتِکَ بِی وَ لُطْفِکَ لِی (بِی) وَ إِحْسَانِکَ إِلَیَّ فِی دَوْلَةِ أَئِمَّةِ الْکُفْرِ الَّذِینَ نَقَضُوا عَهْدَکَ وَ کَذَّبُوا رُسُلَکَ
و از آنجا که با من رأفت و مهربانى داشتى و نظر لطفو احسان مرا در دور سلطنت پیشوایان کفر و ضلالت که عهد تو را شکستند و رسولانت را تکذیب کردند به دنیا نیاوردى
لَکِنَّکَ أَخْرَجْتَنِی (رَأْفَةً مِنْکَ وَ تَحَنُّناً عَلَیَّ) لِلَّذِی سَبَقَ لِی مِنَ الْهُدَى الَّذِی لَهُ یَسَّرْتَنِی
و لیکن زمانى بوجود آوردى که از برکت پیشواى توحید حضرت خاتم پیغمبرانت مقام هدایت که در علم ازلیت مقرر بود بر من میسر فرمودى
وَ فِیهِ أَنْشَأْتَنِی وَ مِنْ قَبْلِ ذَلِکَ رَؤُفْتَ بِی بِجَمِیلِ صُنْعِکَ وَ سَوَابِغِ نِعَمِکَ
و در این عصر هدایت مرا پرورش دادى و از این پیش هم پیوسته با من نیکویى و مهربانى کردى و به نعمت فراوانم متنعم ساختى
فَابْتَدَعْتَ خَلْقِی مِنْ مَنِیٍّ یُمْنَى وَ أَسْکَنْتَنِی فِی ظُلُمَاتٍ ثَلاَثٍ بَیْنَ لَحْمٍ وَ دَمٍ وَ جِلْدٍ
تا آنگاه که آفرینشم به مشیتت از آب نطفه فرمودى و در ظلمات سه گانه در میان لحم و دمم مسکن دادى
لَمْ تُشْهِدْنِی خَلْقِی (لَمْ تُشَهِّرْنِی بِخَلْقِی) وَ لَمْ تَجْعَلْ إِلَیَّ شَیْئًا مِنْ أَمْرِی
نه مرا از کیفیت خلقتم آگه ساختى و نه کارى در آفرینشم به من واگذار کردى
ثُمَّ أَخْرَجْتَنِی لِلَّذِی سَبَقَ لِی مِنَ الْهُدَى إِلَى الدُّنْیَا تَامّاً سَوِیّاً
تا آنکه مرا بر آن رتبه معرفت و هدایت علم ازلى با خلقت کامل و آراسته به دنیا آوردى
وَ حَفِظْتَنِی فِی الْمَهْدِ طِفْلاً صَبِیّاً وَ رَزَقْتَنِی مِنَ الْغِذَاءِ لَبَناً مَرِیّاً
و در گهواره که کودکى ناتوان بودم مرا نگهداشتى و از شیر مادر غذایى گوارا روزیم کردى
وَ عَطَفْتَ عَلَیَّ قُلُوبَ الْحَوَاضِنِ وَ کَفَّلْتَنِی الْأُمَّهَاتِ الرَّوَاحِمَ (الرَّحَائِمَ) وَ کَلَأْتَنِی مِنْ طَوَارِقِ الْجَانِ
و دلهاى دایگان را به من مهربان ساختى مادران مهربان را براى محافظتم از آسیب جن و شیطان برگماشتى
وَ سَلَّمْتَنِی مِنَ الزِّیَادَةِ وَ النُّقْصَانِ فَتَعَالَیْتَ یَا رَحِیمُ یَا رَحْمَانُ
و از عیب و نقصان خلقتم را پیراستى به هر حال بسى بلند مرتبه خداى مهربانى
حَتَّى إِذَا اسْتَهْلَلْتُ نَاطِقاً بِالْکَلاَمِ أَتْمَمْتَ عَلَیَّ سَوَابِغَ الْإِنْعَامِ وَ رَبَّیْتَنِی زَائِداً فِی کُلِّ عَامٍ
پس آنگاه که زبانم به سخن گشودى و نعمت بىحدت بر من تمام کردى و در هر سال به تربیتت فزونتر شدم
حَتَّى إِذَا اکْتَمَلَتْ فِطْرَتِی وَ اعْتَدَلَتْ مِرَّتِی (سَرِیرَتِی) أَوْجَبْتَ عَلَیَّ حُجَّتَکَ بِأَنْ أَلْهَمْتَنِی مَعْرِفَتَکَ وَ رَوَّعْتَنِی بِعَجَائِبِ حِکْمَتِکَ (فِطْرَتِکَ)
و خلقتم مقام کمال یافت و قواى جسم و جانم به حد اعتدال رسید پس حجت را بر من الزام
نمودى و معرفت خود را به قلبم الهام فرمودى و در عجایب حکمتهاى خویش چشم عقلم را حیران ساختى
وَ أَیْقَظْتَنِی لِمَا ذَرَأْتَ فِی سَمَائِکَ وَ أَرْضِکَ مِنْ بَدَائِعِ خَلْقِکَ وَ نَبَّهْتَنِی لِشُکْرِکَ وَ ذِکْرِکَ
و مرا بیدار و هشیار کردى تا در آسمان و زمین بدایع مخلوقاتت را مشاهده کنم و مرا به یاد خود و شکر نعمتهاى بىحد خویش متذکر ساختى
وَ أَوْجَبْتَ عَلَیَّ طَاعَتَکَ وَ عِبَادَتَکَ وَ فَهَّمْتَنِی مَا جَاءَتْ بِهِ رُسُلُکَ
و فرض نمودىبر من طاعت و عبادتت را و فهم علوم و حقایقى که پیمبرانت به وحى آوردند به من عطا فرمودى
وَ یَسَّرْتَ لِی تَقَبُّلَ مَرْضَاتِکَ وَ مَنَنْتَ عَلَیَّ فِی جَمِیعِ ذَلِکَ بِعَوْنِکَ وَ لُطْفِکَ
و روح بزرگ مرا براى فهم پذیرفتن عطا کردى و به سعه صدر در یافتن مقام رضا و تسلیم را بر من آسان کردى و در تمام این مرحمتها بر من به اعانت و لطف خود منت گذاردى
ثُمَّ إِذْ خَلَقْتَنِی مِنْ خَیْرِ (حُرِّ) الثَّرَى لَمْ تَرْضَ لِی یَا إِلَهِی نِعْمَةً (بِنِعْمَةٍ) دُونَ أُخْرَى
سپس که مرا از بهترین خاک بیافریدى و براى آسایش من به یک نوع نعمت راضى نشدى بلکه به انواع نعمتهاى بیشمار مرا متنعم ساختى
وَ رَزَقْتَنِی مِنْ أَنْوَاعِ الْمَعَاشِ وَ صُنُوفِ الرِّیَاشِ بِمَنِّکَ الْعَظِیمِ الْأَعْظَمِ عَلَیَّ وَ إِحْسَانِکَ الْقَدِیمِ إِلَیَ
و به هر گونه طعام و لباس و اثاث زندگى برخوردارم کردى و همه صرف لطف بىحد و احسان نامتناهى تو بود
حَتَّى إِذَا أَتْمَمْتَ عَلَیَّ جَمِیعَ النِّعَمِ وَ صَرَفْتَ عَنِّی کُلَّ النِّقَمِ
و چون هر گونه نعمت را بر من تمام کردى و هر گونه رنج و بلا را از من برطرف نمودى
لَمْ یَمْنَعْکَ جَهْلِی وَ جُرْأَتِی عَلَیْکَ أَنْ دَلَلْتَنِی إِلَى (عَلَى) مَا یُقَرِّبُنِی إِلَیْکَ وَ وَفَّقْتَنِی لِمَا یُزْلِفُنِی لَدَیْکَ
باز جهل و بىباکى من تو را مانع از این لطف بزرگ نشد که دلالتم کنى و به هر چه سبب خشم و غضب توست و به مقام قرب خود موفق سازى
فَإِنْ دَعَوْتُکَ أَجَبْتَنِی وَ إِنْ سَأَلْتُکَ أَعْطَیْتَنِی وَ إِنْ أَطَعْتُکَ شَکَرْتَنِی
و با همه بیباکى و گناه باز هر وقت تو را خواندم اجابت کردى و چون از تو درخواستى کردم عطا فرمودى و اگر تو را اطاعت کردم پاداش کامل دادى
وَ إِنْ شَکَرْتُکَ زِدْتَنِی کُلُّ ذَلِکَ إِکْمَالٌ (إِکْمَالاً) لِأَنْعُمِکَ عَلَیَّ وَ إِحْسَانِکَ إِلَیَ
و اگر شکرت بجاى آوردم بر نعمتم افزودى همه این لطفها را فرمودى تا نعمت و احسانت را بر من به حد کمال رسانى
فَسُبْحَانَکَ سُبْحَانَکَ مِنْ مُبْدِئٍ مُعِیدٍ حَمِیدٍ مَجِیدٍ وَ تَقَدَّسَتْ أَسْمَاؤُکَ وَ عَظُمَتْ آلاَؤُکَ
زهى پاک و منزه خدایى که پدید آرنده آفرینش و بازگرداننده خلقى ستوده صفات و با مجد و عزتى نامهاى مقدست پاک و نعمتهایت بزرگ
فَأَیَّ (فَأَیُّ) نِعَمِکَ یَا إِلَهِی أُحْصِی عَدَداً وَ ذِکْراً أَمْ أَیُّ عَطَایَاکَ أَقُومُ بِهَا شُکْراً
پروردگارا چه نوع از نعمتهاى بىحسابت به ذکر و شمار توان آورد کدام یک از عط
اهایت را به وظیفه شکرش قیام توان کرد
وَ هِیَ یَا رَبِّ أَکْثَرُ (أَکْبَرُ) مِنْ أَنْ یُحْصِیَهَا الْعَادُّونَ أَوْ یَبْلُغَ عِلْماً بِهَا الْحَافِظُونَ
در صورتى که نعمتت بیش از آن است که حساب دانان بشمار آرند یا حافظان به آن دانا شوند
ثُمَّ مَا صَرَفْتَ وَ دَرَأْتَ عَنِّی اللَّهُمَّ مِنَ الضُّرِّ وَ الضَّرَّاءِ أَکْثَرُ مِمَّا ظَهَرَ لِی مِنَ الْعَافِیَةِ وَ السَّرَّاءِ
و باز پروردگارا آن رنج و زیانها را که از من به مرحمتت دفع کردى بیش از آن همه نعمت و عافیت است که به ظاهر مشاهده مىکنم
وَ أَنَا (فَأَنَا) أَشْهَدُ یَا إِلَهِی بِحَقِیقَةِ إِیمَانِی وَ عَقْدِ عَزَمَاتِ یَقِینِی وَ خَالِصِ صَرِیحِ تَوْحِیدِی
و من گواهى مىدهم براى خدا از خلوص و حقیقت ایمانم به عهد قلبم که ازفرایض مقام یقین من است و توحیدى خالص و پاک از شایبه
وَ بَاطِنِ مَکْنُونِ ضَمِیرِی وَ عَلاَئِقِ مَجَارِی نُورِ بَصَرِی وَ أَسَارِیرِ صَفْحَةِ جَبِینِی
و از باطن سر ضمیرم و از رشتههاى بینش نور چشم و اسرار نقشهاى جبینم
وَ خُرْقِ مَسَارِبِ نَفْسِی (نَفَسِی) وَ خَذَارِیفِ مَارِنِ عِرْنِینِی وَ مَسَارِبِ سِمَاخِ (صِمَاخِ) سَمْعِی
و شکاف راههاى نفسهایم و مخزن و محفظه شامهام و روزنههاى وصول امواج صوتى به سماخ و استخوان سامعه ام
وَ مَا ضُمَّتْ وَ أَطْبَقَتْ عَلَیْهِ شَفَتَایَ وَ حَرَکَاتِ لَفْظِ لِسَانِی
و آنچه را هر دو لبم از بر هم نهادن مىپوشاند و به حرکات بىشمار زبانم
وَ مَغْرَزِ حَنَکِ فَمِی وَ فَکِّی وَ مَنَابِتِ أَضْرَاسِی وَ مَسَاغِ مَطْعَمِی وَ مَشْرَبِی
و محل ارتباط فک بالا و فک پایینم و مکان روییدن دندان و عصب قوه ذایقه که جایگاه ادراک گوارایى طعام و شراب است
وَ حِمَالَةِ أُمِّ رَأْسِی وَ بَلُوعِ فَارِغِ حَبَائِلِ (بُلُوغِ حَبَائِلِ بَارِعِ) عُنُقِی
و آن استخوان که ام رأس من بر آن استوار است و وسعتگاهى که مکان رشتههاى اعصاب گردن من است
وَ مَا اشْتَمَلَ عَلَیْهِ تَامُورُ صَدْرِی وَ (جُمَلِ) حَمَائِلِ حَبْلِ وَتِینِی وَ نِیَاطِ حِجَابِ قَلْبِی وَ أَفْلاَذِ حَوَاشِی کَبِدِی
و آنچه فضاى سینه من بر آن محیط است و آنجا که رشته رگ و تینم حمایل است و آنجا که پرده قلبم و قطعات اطراف جگرم بدان مرتبط است
وَ مَا حَوَتْهُ شَرَاسِیفُ أَضْلاَعِی وَ حِقَاقُ (حِقَاقِ) مَفَاصِلِی وَ قَبْضُ (قَبْضِ) عَوَامِلِی وَ أَطْرَافُ (أَطْرَافِ) أَنَامِلِی
و شراسیف (دندههاى) استخوان و غضروف پهلو و سربندهاى مفاصل من و قبض (و بسط) قواى عامله من و سر انگشتان من
وَ لَحْمِی وَ دَمِی وَ شَعْرِی وَ بَشَرِی وَ عَصَبِی وَ قَصَبِی وَ عِظَامِی
و گوشت و خون و موى و پوست و اعصاب و ورید و شریان من و استخوانها
وَ مُخِّی وَ عُرُوقِی وَ جَمِیعُ (جَمِیعِ) جَوَارِحِی
و مغز و رگ و پىهاى من و تمام اندامم
وَ مَا انْتَسَجَ عَلَى ذَلِکَ أَیَّامَ رضَاعِی وَ مَا أَقَلَّتِ الْأَرْضُ مِنِّی وَ نَوْمِی وَ یَقَظَتِی وَ سُکُونِی وَ حَرَکَاتِ رُکُوعِی وَ سُجُودِی
انساج پردهها و غشاهایى که دوران شیر خوارگیم منسوج شده و آنچه زمین از من در پشت خود برداشته است و خواب و بیدارى من و آرامش و جنبش من و رکوع و سجود من
أَنْ لَوْ حَاوَلْتُ وَ اجْتَهَدْتُ مَدَى الْأَعْصَارِ وَ الْأَحْقَابِ لَوْ عُمِّرْتُهَا أَنْ أُؤَدِّیَ شُکْرَ وَاحِدَةٍ مِنْ أَنْعُمِکَ مَا اسْتَطَعْتُ ذَلِکَ
که از بسیارى آنها اگر به قصد و کوشش در ضبط آنها عمرى بپردازم طول مدت عصرها و بلکه قرنها اگر عمر کنم شکر یکى از آن نعمتها را نتوانم کرد
إِلاَّ بِمَنِّکَ الْمُوجَبِ عَلَیَّ بِهِ شُکْرُکَ أَبَداً جَدِیداً وَ ثَنَاءً طَارِفاً عَتِیداً
مگر باز به نعمت دیگرت که آن نیز بر من شکرى سر از نو و ستایشى تازه واجب گرداند
أَجَلْ وَ لَوْ حَرَصْتُ أَنَا وَ الْعَادُّونَ مِنْ أَنَامِکَ أَنْ نُحْصِیَ مَدَى إِنْعَامِکَ سَالِفِهِ (سَالِفَةً) وَ آنِفِهِ (آنِفَةً)
آرى و اگر من و تمام حساب دانان عالم خلقت بخواهیم نهایت نعمتهایت از گذشته و حال و آینده را احصاء و شماره کنیم
مَا حَصَرْنَاهُ عَدَداً وَ لاَ أَحْصَیْنَاهُ أَمَداً
هرگز بر حساب و شمارهاش و درک نهایتش قادر نخواهیم بود
هَیْهَاتَ أَنَّى ذَلِکَ وَ أَنْتَ الْمُخْبِرُ فِی کِتَابِکَ النَّاطِقِ وَ النَّبَإِ الصَّادِقِ وَ إِنْ تَعُدُّوا نِعْمَةَ اللَّهِ لاَ تُحْصُوهَا
هیهات کجا توانیم در صورتى که تو خود در کتاب ناطق قرآن (که مبین حق و حقیقت است)
بیان فرمودى که اگر خواهید که نعمتهاى خدا را بشمار آرید هرگز نتوانید
صَدَقَ کِتَابُکَ اللَّهُمَّ وَ إِنْبَاؤُکَ وَ بَلَّغَتْ أَنْبِیَاؤُکَ وَ رُسُلُکَ مَا أَنْزَلْتَ عَلَیْهِمْ مِنْ وَحْیِکَ وَ شَرَعْتَ لَهُمْ وَ بِهِمْ مِنْ دِینِکَ
و البته کتاب و اخبار تو اى خدا صدق و حقیقت است سخنى است که به پیمبران و رسولانت الهام شده و از مقام و حیت نازل گردیده است و دین خود را به آن وحى و روى آن کتاب تشریع کردى
غَیْرَ أَنِّی یَا إِلَهِی أَشْهَدُ بِجَهْدِی وَ جِدِّی وَ مَبْلَغِ طَاعَتِی (طَاقَتِی) وَ وُسْعِی وَ أَقُولُ مُؤْمِناً مُوقِناً
و علاوه بر اینکه من اى خدا شهادت مىدهم با تمام توجه و کمال جدیت و به قدر طاعت و طاقتم وسعت فکر و معرفتم و با مقام ایمان و یقین مىگویم
الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی لَمْ یَتَّخِذْ وَلَداً فَیَکُونَ مَوْرُوثاً
که حمد و ستایش مخصوص خدایى است که فرزند ندارد تا وارثى بر او باشد
وَ لَمْ یَکُنْ لَهُ شَرِیکٌ فِی مُلْکِهِ فَیُضَادَّهُ فِیمَا ابْتَدَعَ
و شریکى در سلطنت ندارد تا در ابداع و اختراعش کسى مخالفت و ضدیت کند
وَ لاَ وَلِیٌّ مِنَ الذُّلِّ فَیُرْفِدَهُ فِیمَا صَنَعَ فَسُبْحَانَهُ سُبْحَانَهُ لَوْ کَانَ فِیهِمَا آلِهَةٌ إِلاَّ اللَّهُ لَفَسَدَتَا وَ تَفَطَّرَتَا
و قدرت کاملهاش در صنع و ابداع محتاج به معاونت کسى نیست تا او را یارى کند منزه است
خداى یکتایى که اگر جز او خدایانى بودند نظم آسمان و زمین فاسد گشتى و از هم گسیختى
سُبْحَانَ اللَّهِ الْوَاحِدِ الْأَحَدِ الصَّمَدِ الَّذِی لَمْ یَلِدْ وَ لَمْ یُولَدْ وَ لَمْ یَکُنْ لَهُ کُفُواً أَحَدٌ
منزه است خداى یگانه یکتا که غنى بالذات است فرزندى ندارد و خود فرزند کسى نباشد و هیچکس مثل و مانند او نیست
الْحَمْدُ لِلَّهِ حَمْداً یُعَادِلُ حَمْدَ مَلاَئِکَتِهِ الْمُقَرَّبِینَ وَ أَنْبِیَائِهِ الْمُرْسَلِینَ
ستایش خداى را آن گونه ستایش که فرشتگان مقرب و انبیاء مرسل کنند
وَ صَلَّى اللَّهُ عَلَى خِیَرَتِهِ مُحَمَّدٍ خَاتَمِ النَّبِیِّینَ وَ آلِهِ الطَّیِّبِینَ الطَّاهِرِینَ الْمُخْلَصِینَ وَ سَلَّمَ
و درود به حبیب برگزیده او محمد خاتم پیغمبرانش و بر آل او که همه پاکان و پاکیزگان عالم و بندگان خاص خالص اویند
پس شروع فرمود آن حضرت در سؤال و اهتمام نمود در دعا و آب از دیدههاى مبارکش جارى بود پس گفت
اللَّهُمَّ اجْعَلْنِی أَخْشَاکَ کَأَنِّی أَرَاکَ وَ أَسْعِدْنِی بِتَقْوَاکَ وَ لاَ تُشْقِنِی بِمَعْصِیَتِکَ وَ خِرْ لِی فِی قَضَائِکَ
اى خدا بمن آن مقام ترس و خشیت از جلال و عظمتت را عطا کن که گویا تو را میبینم و مرا بتقوى و طاعتت سعادت بخش و بعصیانت شقاوتمند مگردان و قضا
وَ بَارِکْ لِی فِی قَدَرِکَ حَتَّى لاَ أُحِبَّ تَعْجِیلَ مَا أَخَّرْتَ وَ لاَ تَأْخِیرَ مَا عَجَّلْتَ
و قدرت را بر من خیر و مبارک ساز تا در خوش و ناخوش مقدراتت آنچه دیر مىخواهى بر من زودتر دوست ندارم و آنچه زودتر مىخواهى دیرتر مایل نباشم
اللَّهُمَّ اجْعَلْ غِنَایَ فِی نَفْسِی وَ الْیَقِینَ فِی قَلْبِی وَ الْإِخْلاَصَ فِی عَمَلِی
خدایا مرا به بىنیازى در نفس و یقین در قلب و اخلاص در عمل
وَ النُّورَ فِی بَصَرِی وَ الْبَصِیرَةَ فِی دِینِی وَ مَتِّعْنِی بِجَوَارِحِی وَ اجْعَلْ سَمْعِی وَ بَصَرِی الْوَارِثَیْنِ مِنِّی
و نور در چشم و بصیرت در دین عطا فرما و به اعضاء و جوارحم بهرهمند کن و گوش و چشم را دو وارث من گردان
وَ انْصُرْنِی عَلَى مَنْ ظَلَمَنِی وَ أَرِنِی فِیهِ ثَارِی وَ مَآرِبِی وَ أَقِرَّ بِذَلِکَ عَیْنِی
و بر هر کس به من ظلم مىکند مرا یارى فرما و انتقام و تسلطم را نمودار ساز و بدان تسلط بر ظالم مرا دلشاد گردان
اللَّهُمَّ اکْشِفْ کُرْبَتِی وَ اسْتُرْ عَوْرَتِی وَ اغْفِرْ لِی خَطِیئَتِی وَ اخْسَأْ شَیْطَانِی
اى خدا تو غمهایم برطرف و عیبهایم مستور ساز و از خطاهایم درگذر و شیطانم را بران
وَ فُکَّ رِهَانِی وَ اجْعَلْ لِی یَا إِلَهِی الدَّرَجَةَ الْعُلْیَا فِی الْآخِرَةِ وَ الْأُولَى
و ذمهام (از هر حقوق) برهان و اى خداى من در دنیا و آخرت به من عالیترین درجه را عطا فرما
اللَّهُمَّ لَکَ الْحَمْدُ کَمَا خَلَقْتَنِی فَجَعَلْتَنِی سَمِیعاً بَصِیراً
اى خدا تو را ستایش مىکنم که به قدرت کامله مرا آفریدى پس آنگاه شنوا و بینا گردانیدى
وَ لَکَ الْحَمْدُ کَمَا خَلَقْتَنِی فَجَعَلْتَنِی خَلْقاً (حَیّاً) سَوِیّاً رَحْمَةً بِی وَ قَدْ کُنْتَ عَنْ خَلْقِی غَنِیّاً
و تو را ستایش مىکنم که چون مرا آفریدى از لطف و عنایتى که به من داشتى خلقتم را نیکو آراستى در صورتى که از وجود من بىنیاز بودى
رَبِّ بِمَا بَرَأْتَنِی فَعَدَّلْتَ فِطْرَتِی رَبِّ بِمَا أَنْشَأْتَنِی فَأَحْسَنْتَ صُورَتِی
پروردگارا چون مرا ایجاد کردى فطرت و طبیعتم را مقام اعتدال بخشیدى پروردگارا چنانکه مرا خلق کردى و صورتم زیبا نگاشتى
رَبِّ بِمَا أَحْسَنْتَ إِلَیَّ (بِی) وَ فِی نَفْسِی عَافَیْتَنِی رَبِّ بِمَا کَلَأْتَنِی وَ وَفَّقْتَنِی
پروردگارا چنانکه مرا مراقبت کردى و توفیق دادى
رَبِّ بِمَا أَنْعَمْتَ عَلَیَّ فَهَدَیْتَنِی رَبِّ بِمَا أَوْلَیْتَنِی وَ مِنْ کُلِّ خَیْرٍ أَعْطَیْتَنِی
پروردگارا چنانکه به من انعام فرمودى و هدایتم کردى پروردگارا چنانکه مرا برگزیدى و از هر خیرم عطا نمودى
رَبِّ بِمَا أَطْعَمْتَنِی وَ سَقَیْتَنِی رَبِّ بِمَا أَغْنَیْتَنِی وَ أَقْنَیْتَنِی رَبِّ بِمَا أَعَنْتَنِی وَ أَعْزَزْتَنِی
پروردگارا چنانکه مرا غذا دادى و سیرابم کردى پروردگارا چنانکه مرا بىنیاز گردانیدىو سرمایه و عزت بخشیدى
رَبِّ بِمَا أَلْبَسْتَنِی مِنْ سِتْرِکَ الصَّافِی وَ یَسَّرْتَ لِی مِنْ صُنْعِکَ الْکَافِی صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ
پروردگارا چنانکه مرا به لباس کرامت خاص در پوشانیدى و از مصنوعاتت به حد کافى در دسترس من نهادى چنانکه این موهبتها را فرمودى هم درود فرست بر محمد و آل محمد
وَ أَعِنِّی عَلَى بَوَائِقِ الدُّهُورِ وَ صُرُوفِ اللَّیَالِی وَ الْأَیَّامِ
و در سختیهاى روزگاران و حوادث شبان و روزان مرا یارى کن
وَ نَجِّنِی مِنْ أَهْوَالِ الدُّنْیَا وَ کُرُبَاتِ الْآخِرَةِ وَ اکْفِنِی شَرَّ مَا یَعْمَلُ الظَّالِمُونَ فِی الْأَرْضِ
و از هول و خطرهاى دنیا و غم و اندوه آخرتم نجات بخش و از شر اعمال ستمکاران روى زمین محفوظم دار
اللَّهُمَّ مَا أَخَافُ فَاکْفِنِی وَ مَا أَحْذَرُ فَقِنِی وَ فِی نَفْسِی وَ دِینِی فَاحْرُسْنِی
اى خدا تو از هر چه بترسم کفایتم کن و از آنچه هراسانم نگاهم دار و در جان و دین محافظتم فرما
وَ فِی سَفَرِی فَاحْفَظْنِی وَ فِی أَهْلِی وَ مَالِی فَاخْلُفْنِی وَ فِیمَا رَزَقْتَنِی فَبَارِکْ لِی وَ فِی نَفْسِی فَذَلِّلْنِی
و در سفر نگهدارى کن و در اهل و مال مرا جانشین عطا کن و در آنچه نصیبم کردى برکت بخش و مرا در پیش خود خوار
وَ فِی أَعْیُنِ النَّاسِ فَعَظِّمْنِی وَ مِنْ شَرِّ الْجِنِّ وَ الْإِنْسِ فَسَلِّمْنِی
و در چشم مردم بزرگ ساز و از شر جن و انس سلامتم دار
وَ بِذُنُوبِی فَلاَ تَفْضَحْنِی وَ بِسَرِیرَتِی فَلاَ تُخْزِنِی وَ بِعَمَلِی فَلاَ تَبْتَلِنِی وَ نِعَمَکَ فَلاَ تَسْلُبْنِی وَ إِلَى غَیْرِکَ فَلاَ تَکِلْنِی
و به گناهانم رسوا مگردان و به اندیشههاى باطنیم مفتضح و به عمل (ناشایستهام) مبتلا مساز و نعمتهایت را از من مگیر و مرا به غیر خودت واگذار مکن
إِلَهِی إِلَى مَنْ تَکِلُنِی إِلَى قَرِیبٍ فَیَقْطَعُنِی أَمْ إِلَى بَعِیدٍ فَیَتَجَهَّمُنِی أَمْ إِلَى الْمُسْتَضْعَفِینَ لِی وَ أَنْتَ رَبِّی وَ مَلِیکُ أَمْرِی
اى خدا مرا به که وا مىگذارى به خویش و نزدیکان که از من علاقه برند یا به دور و بیگانگان که با من خشونت و نفرت آغازند یا به آنان که مرا ضعیف و ناتوان خواهند در صورتى که تو پروردگار من و مالک امور من هستى
أَشْکُو إِلَیْکَ غُرْبَتِی وَ بُعْدَ دَارِی وَ هَوَانِی عَلَى مَنْ مَلَّکْتَهُ أَمْرِی
به تو از غربت و ذلت خود شکایت مىکنم از دورى منزلم شکایت مىکنم و از ذلت و خواریم در مقابل کسى که او را مالک امر من گردانیدى به تو مىنالم
إِلَهِی فَلاَ تُحْلِلْ عَلَیَّ غَضَبَکَ فَإِنْ لَمْ تَکُنْ غَضِبْتَ عَلَیَّ فَلاَ أُبَالِی (سِوَاکَ) سُبْحَانَکَ غَیْرَ أَنَّ عَافِیَتَکَ أَوْسَعُ لِی
اى خدا پس تو بر من قهر و غضب نکن که باک از چیزى غیر معصیت تو ندارم آن هم اى ذات منزه سهل است که لطف و عافیتت مرا وسیعتر است
فَأَسْأَلُکَ یَا رَبِّ بِنُورِ وَجْهِکَ الَّذِی أَشْرَقَتْ لَهُ الْأَرْضُ وَ السَّمَاوَاتُ وَ کُشِفَتْ (انْکَشَفَتْ) بِهِ الظُّلُمَاتُ
پس از تو اى پروردگار من درخواستمىکنم به نور جمالت بر زمین و آسمان تابش کرده و ظلمت را از جهان برانداخته
وَ صَلُحَ بِهِ أَمْرُ الْأَوَّلِینَ وَ الْآخِرِینَ أَنْ لاَ تُمِیتَنِی عَلَى غَضَبِکَ وَ لاَ تُنْزِلَ بِی سَخَطَکَ
و اصلاح امر اولین و آخرین بدان بسته است که مرا در حال قهر و غضبت نمیرانى و خشمت بر من نازل نگردانى
لَکَ الْعُتْبَى لَکَ الْعُتْبَى حَتَّى تَرْضَى قَبْلَ ذَلِکَ لاَ إِلَهَ إِلاَّ أَنْتَ رَبَّ الْبَلَدِ الْحَرَامِ
که مىتوانى از خشم به لطف باز آیى و از من خشنود شوى پیش از آنکه غضب فرمایى عالم را خدایى جز تو نیست که خداى مکه
وَ الْمَشْعَرِ الْحَرَامِ وَ الْبَیْتِ الْعَتِیقِ الَّذِی أَحْلَلْتَهُ الْبَرَکَةَ وَ جَعَلْتَهُ لِلنَّاسِ أَمْناً
و مشعر الحرام و بیت العتیق و در آن حرم برکت و رحمت فرود آوردى و آنجا را مقام امن و امان براى مردم قرار دادى
یَا مَنْ عَفَا عَنْ عَظِیمِ الذُّنُوبِ بِحِلْمِهِ یَا مَنْ أَسْبَغَ النَّعْمَاءَ بِفَضْلِهِ
اى آنکه به حلم از گناهان بزرگ بندگان درگذشتى و از فضل نعمتت را بر خلق به حد کمال رسانیدى
یَا مَنْ أَعْطَى الْجَزِیلَ بِکَرَمِهِ یَا عُدَّتِی فِی شِدَّتِی یَا صَاحِبِی فِی وَحْدَتِی
و عطاهاى بزرگ به کرم عطا کردى اى ذخیره روز سختى من اى همدم وقت تنهایى من
یَا غِیَاثِی فِی کُرْبَتِی یَا وَلِیِّی فِی نِعْمَتِی یَا إِلَهِی وَ إِلَهَ آبَائِی إِبْرَاهِیمَ وَ إِسْمَاعِیلَ
اى فریادرس من هنگام رنج و بلا اى ولى نعمت من اى خداى من و خداى پدران من ابراهیم و اسمعیل
وَ إِسْحَاقَ وَ یَعْقُوبَ وَ رَبَّ جَبْرَئِیلَ وَ مِیکَائِیلَ ( مِیکَالَ ) وَ إِسْرَافِیلَ
و اسحق و یعقوب و اى پروردگار جبرئیل و میکائیل و اسرافیل
وَ رَبَّ مُحَمَّدٍ خَاتَمِ النَّبِیِّینَ وَ آلِهِ الْمُنْتَجَبِینَ وَ مُنْزِلَ التَّوْرَاةِ وَ الْإِنْجِیلِ
و اى پروردگار محمد خاتم انبیاء و آل برگزیده پاکش اى خداى فرستنده کتاب تورات و انجیل
وَ الزَّبُورِ وَ الْفُرْقَانِ وَ مُنَزِّلَ کهیعص وَ طه وَ یس وَ الْقُرْآنِ الْحَکِیمِ
و زبور و فرقان و فرستنده کهیعص و طه و یس و تمام قرآن حکیم
أَنْتَ کَهْفِی حِینَ تُعْیِینِی الْمَذَاهِبُ فِی سَعَتِهَا وَ تَضِیقُ بِیَ الْأَرْضُ بِرُحْبِهَا (بِمَا رَحُبَتْ) وَ لَوْ لاَ رَحْمَتُکَ لَکُنْتُ مِنَ الْهَالِکِینَ
اى خدا تویى پناهم هرگاه طرق زندگانى با همه وسعت بر من مشکل شود و زمین با همه فراخى بر من تنگ گردد اگر رحمتت شامل حالم نگردد مسلم از اهل هلاکت خواهم بود
وَ أَنْتَ مُقِیلُ عَثْرَتِی وَ لَوْ لاَ سَتْرُکَ إِیَّایَ لَکُنْتُ مِنَ الْمَفْضُوحِینَ
و تویى که از لغزشم بر مىگردانى و گناهانم مستور مىسازى که اگر پرده پوشى تو نبود البته رسوا و مفتضح مىگردیدم
وَ أَنْتَ مُؤَیِّدِی بِالنَّصْرِ عَلَى أَعْدَائِی وَ لَوْ لاَ نَصْرُکَ إِیَّایَ (لِی) لَکُنْتُ مِنَ الْمَغْلُوبِینَ
و تو به یاریت مرا بر دشمنان ظفر مىبخشى که اگر نصرتت نبود من مغلوب دشمن مىشدم
یَا مَنْ خَصَّ نَفْسَهُ بِالسُّمُوِّ وَ الرِّفْعَةِ فَأَوْلِیَاؤُهُ بِعِزِّهِ یَعْتَزُّونَ
اى آنکه ذات خود را به علو مقام و رفعت مخصوص گردانیدى و دوستدارانت را به عزت خود عزیز ساختى
یَا مَنْ جَعَلَتْ لَهُ الْمُلُوکُ نِیرَ الْمَذَلَّةِ عَلَى أَعْنَاقِهِمْ فَهُمْ مِنْ سَطَوَاتِهِ خَائِفُونَ
اى آنکه پادشاهان را به درگاهت طوق مذلت به گردن نهادى که سخت از قهر و سطوتت هراسان و ترسانند
یَعْلَمُ خَائِنَةَ الْأَعْیُنِ وَ مَا تُخْفِی الصُّدُورُ وَ غَیْبَ مَا تَأْتِیَ بِهِ الْأَزْمِنَةُ وَ الدُّهُورُ
اى آنکه بر نگاه گوشه چشمها و اسرار پنهان در دلها و حوادث آتیه سلسله زمان و دور روزگاران بر همه آگاهى
یَا مَنْ لاَ یَعْلَمُ کَیْفَ هُوَ إِلاَّ هُوَ یَا مَنْ لاَ یَعْلَمُ مَا هُوَ إِلاَّ هُوَ
اى آنکه چگونگى آن ذات پنهان را کسى جز او آگاهى ندارد اى آنکه حقیقت او را جز او هیچکس نمىداند
یَا مَنْ لاَ (یَعْلَمُ مَا یَعْلَمُهُ إِلاَّ هُوَ) یَعْلَمُهُ إِلاَّ هُوَ یَا مَنْ کَبَسَ الْأَرْضَ عَلَى الْمَاءِ وَ سَدَّ الْهَوَاءَ بِالسَّمَاءِ
اى آنکه بر او غیر او کس آگاه نیست اى آنکه زمین را در آب فرو بردى و هوا را به آسمان سد بستى
یَا مَنْ لَهُ أَکْرَمُ الْأَسْمَاءِ یَا ذَا الْمَعْرُوفِ الَّذِی لاَ یَنْقَطِعُ أَبَداً
اى آنکه او را گرامیترین نامهاست اى صاحب کرمى که هرگز احسانش منقطع نشود
یَا مُقَیِّضَ الرَّکْبِ لِیُوسُفَ فِی الْبَلَدِ الْقَفْرِ وَ مُخْرِجَهُ مِنَ الْجُبِّ وَ جَاعِلَهُ بَعْدَ الْعُبُودِیَّةِ مَلِکاً
اى آنکه قافله (مصر) را براى (نجات) یوسف در بیابان فقر نگاهداشتى و از قعر چاهش برآوردى و پس از بندگى به او شاهى رسانیدى
یَا رَادَّهُ عَلَى یَعْقُوبَ بَعْدَ أَنِ ابْیَضَّتْ عَیْنَاهُ مِنَ الْحُزْنِ فَهُوَ کَظِیمٌ
اى که یوسف را به یعقوب باز گردانیدى پس از آنکه دو چشمش از خون و اندوه سفید گشت و غم دل پنهان مىداشت
یَا کَاشِفَ الضُّرِّ وَ الْبَلْوَى عَنْ أَیُّوبَ وَ (یَا) مُمْسِکَ یَدَیْ إِبْرَاهِیمَ عَنْ ذَبْحِ ابْنِهِ بَعْدَ کِبَرِ سِنِّهِ وَ فَنَاءِ عُمُرِهِ
اى برطرف کننده رنج و آلام ایوب و نگهدارنده دو دست ابراهیم خلیل در سن پیرى و پایان عمر از ذبح فرزندش اسمعیل
یَا مَنِ اسْتَجَابَ لِزَکَرِیَّا فَوَهَبَ لَهُ یَحْیَى وَ لَمْ یَدَعْهُ فَرْداً وَحِیداً
اى آنکه دعاى زکریا را مستجاب کردى و یحیى را در پیرى به او عطا فرمودى و او را تنها و بىکس (و وارث) نگذاشتى
یَا مَنْ أَخْرَجَ یُونُسَ مِنْ بَطْنِ الْحُوتِ یَا مَنْ فَلَقَ الْبَحْرَ لِبَنِی إِسْرَائِیلَ فَأَنْجَاهُمْ وَ جَعَلَ فِرْعَوْنَ وَ جُنُودَهُ مِنَ الْمُغْرَقِینَ
اى آنکه یونس را از شکم ماهى بیرون آوردى اى آنکه دریا را براى بنى اسرائیل شکافتى و آنان را نجات دادى و فرعون و سپاهش را غرق دریاى هلاکت نمودى
یَا مَنْ أَرْسَلَ الرِّیَاحَ مُبَشِّرَاتٍ بَیْنَ یَدَیْ رَحْمَتِهِ
اى آنکه بادها را به بشارت پیشاپیش (باران) رحمت فرستادى
یَا مَنْ لَمْ یَعْجَلْ عَلَى مَنْ عَصَاهُ مِنْ خَلْقِهِ یَا مَنِ اسْتَنْقَذَ السَّحَرَةَ مِنْ بَعْدِ طُولِ الْجُحُودِ
اى آنکه در کیفر معصیت کاران خلق تعجیل نفرمایى اى آنکه ساحران عصر موسى را بعد از مدتها کفر و انکار ازعذاب نجات بخشیدى
وَ قَدْ غَدَوْا فِی نِعْمَتِهِ یَأْکُلُونَ رِزْقَهُ وَ یَعْبُدُونَ غَیْرَهُ وَ قَدْ حَادُّوهُ وَ نَادُّوهُ وَ کَذَّبُوا رُسُلَهُ
در صورتى که دایم به نعمتت متنعم بودند و روزیت را خوردند و غیر تو را پرستیدند و به دشمنى خدا و شرک به او برخاستند و پیمبرانش را انکار کردند
یَا اللَّهُ یَا اللَّهُ یَا بَدِیءُ یَا بَدِیعُ (بَدِیعاً) لاَ نِدَّ (بَدْءَ) لَکَ یَا دَائِماً لاَ نَفَادَ لَکَ یَا حَیّاً حِینَ لاَ حَیَ
اى خدا اى خدا اى پدید آرنده بىسابقه اى که بىمثلى و مانند ندارى اى ذات دائم ابدى که هرگز فنا نپذیرى اى زنده ازلى هنگامى که هیچ زندهاى نبود
یَا مُحْیِیَ الْمَوْتَى یَا مَنْ هُوَ قَائِمٌ عَلَى کُلِّ نَفْسٍ بِمَا کَسَبَتْ
اى زنده کن مردگان اى آنکس هر کس را با هر چه کسب و کار کند نگهبانى کنى
یَا مَنْ قَلَّ لَهُ شُکْرِی فَلَمْ یَحْرِمْنِی وَ عَظُمَتْ خَطِیئَتِی فَلَمْ یَفْضَحْنِی وَ رَآنِی عَلَى الْمَعَاصِی فَلَمْ یَشْهَرْنِی)یَخْذُلْنِی(
اى آنکه من شکرت را اندک کنم و باز از نعمتت محرومم نساختى و خطاى بزرگ و بسیار کردم و مرا رسوا نکردى و مرا در حال عصیان بسیار دیدى و بىآبرویم نفرمودى
یَا مَنْ حَفِظَنِی فِی صِغَرِی یَا مَنْ رَزَقَنِی فِی کِبَرِی
اى آنکه مرا در کودکى (از آفات) حفظ فرمودى اى آنکه مرا در پیرى روزى دادى
یَا مَنْ أَیَادِیهِ عِنْدِی لاَ تُحْصَى وَ نِعَمُهُ لاَ تُجَازَى یَا مَنْ عَارَضَنِی بِالْخَیْرِ وَ الْإِحْسَانِ وَ عَارَضْتُهُ بِالْإِسَاءَةِ وَ الْعِصْیَانِ
اى آنکه الطاف و نعمتهایش شمرده نشده و سپاس گفته نشود اى آنکه با من به خیر و احسان روى آورده و من در عوض زشتى و عصیان نمودم
یَا مَنْ هَدَانِی لِلْإِیمَانِ مِنْ قَبْلِ أَنْ أَعْرِفَ شُکْرَ الاِمْتِنَانِ
اى آنکه مرا بر مقام ایمان هدایت کردى پیش از آنکه به شکر نعمتت شناسا گردم
یَا مَنْ دَعَوْتُهُ مَرِیضاً فَشَفَانِی وَ عُرْیَاناً فَکَسَانِی وَ جَائِعاً فَأَشْبَعَنِی
اى آنکه در حال مرض تو را خواندم و مرا شفا بخشیدى و در حال برهنگى خواندم لباس پوشانیدى و در حال گرسنگى و تشنگى خواندم طعامم دادى
وَ عَطْشَانَ فَأَرْوَانِی وَ ذَلِیلاً فَأَعَزَّنِی وَ جَاهِلاً فَعَرَّفَنِی وَ وَحِیداً فَکَثَّرَنِی وَ غَائِباً فَرَدَّنِی
و سیرابم نمودى و در ذلت خواندم عزیزم فرمودى و در نادانى بمقام معرفت رسانیدى و در تنهایى جمعیتم دادى و غایب از اهل و وطن شدم به وطن بازم گردانیدى
وَ مُقِلاًّ فَأَغْنَانِی وَ مُنْتَصِراً فَنَصَرَنِی وَ غَنِیّاً فَلَمْ یَسْلُبْنِی وَ أَمْسَکْتُ عَنْ جَمِیعِ ذَلِکَ فَابْتَدَأَنِی
و در فقر و بینوایى خواندم غنى گردانیدى یارى طلبیدم مظفر و منصورم ساختى و در حال غنا بودم دارائیم باز نگرفتى و اگر از خواندنت در این احوال خوددارى کردم باز ابتدا به احسان فرمودى
فَلَکَ الْحَمْدُ وَ الشُّکْرُ یَا مَنْ أَقَالَ عَثْرَتِی وَ نَفَّسَ کُرْبَتِی وَ أَجَابَ دَعْوَتِی
پس ستایش و سپاس مخصوص توست اى آنکه عذر لغزشهایم پذیرفتى و غم و اندوهم برطرف ساختى و دعایم اجابت فرمودى
وَ سَتَرَ عَوْرَتِی وَ غَفَرَ ذُنُوبِی وَ بَلَّغَنِی طَلِبَتِی وَ نَصَرَنِی عَلَى عَدُوِّی
و گناهانم بخشیدى و به مطلوبم رسانیدى و بر دشمن یارىو نصرتم دادى
وَ إِنْ أَعُدَّ نِعَمَکَ وَ مِنَنَکَ وَ کَرَائِمَ مِنَحِکَ لاَ أُحْصِیهَا یَا مَوْلاَیَ
به هر حال نعمت و احسانها و عطاهاى گرامیت را هرگز به شمار نتوانم آورد اى مولاى من
أَنْتَ الَّذِی مَنَنْتَ أَنْتَ الَّذِی أَنْعَمْتَ أَنْتَ الَّذِی أَحْسَنْتَ أَنْتَ الَّذِی أَجْمَلْتَ
تویى که عطا فرمودى تویى که نعمت دادى تویى که احسان کردى تویى که نیکویى کردى
أَنْتَ الَّذِی أَفْضَلْتَ أَنْتَ الَّذِی أَکْمَلْتَ أَنْتَ الَّذِی رَزَقْتَ أَنْتَ الَّذِی وَفَّقْتَ
تویى که فضل و کرامت فرمودى تویى که (لطف را) کامل گردانیدى تویى که روزى بخشیدى تویى که توفیق دادى
أَنْتَ الَّذِی أَعْطَیْتَ أَنْتَ الَّذِی أَغْنَیْتَ أَنْتَ الَّذِی أَقْنَیْتَ أَنْتَ الَّذِی آوَیْتَ أَنْتَ الَّذِی کَفَیْتَ
تویى که به خلق عطا فرمودى تویى که فقیر را غنى ساختى تویى که سرمایه دادى تویى که پناه دادى تویى که امور بندگانت را کفایت کردى
أَنْتَ الَّذِی هَدَیْتَ أَنْتَ الَّذِی عَصَمْتَ أَنْتَ الَّذِی سَتَرْتَ أَنْتَ الَّذِی غَفَرْتَ
تویى که هدایت کردى تویى که خوبان را عصمت از گناه کرامت کردى تویى که گناهان را مستور ساختى تویى که گناهان را آمرزیدى
أَنْتَ الَّذِی أَقَلْتَ أَنْتَ الَّذِی مَکَّنْتَ أَنْتَ الَّذِی أَعْزَزْتَ أَنْتَ الَّذِی أَعَنْتَ
تویى که عذر گناهان را پذیرفتى تویى که تمکن و جاه بخشیدى تویى که عزت و جلال دادى تویى که اعانت فرمودى
أَنْتَ الَّذِی عَضَدْتَ أَنْتَ الَّذِی أَیَّدْتَ أَنْتَ الَّذِی نَصَرْتَ أَنْتَ الَّذِی شَفَیْتَ
تویى که مدد فرمودى تویى که تأیید توانایى دادى تویى که یارى فرمودى تویى که بیماران را شفا دادى
أَنْتَ الَّذِی عَافَیْتَ أَنْتَ الَّذِی أَکْرَمْتَ تَبَارَکْتَ وَ تَعَالَیْتَ
تویى که عافیت بخشیدى تویى که اکرام فرمودى تویى که برترى دادى
فَلَکَ الْحَمْدُ دَائِماً وَ لَکَ الشُّکْرُ وَاصِباً أَبَداً
پس حمد و ستایش مخصوص توست و شکر و ستایش دایم تو را سزاست
ثُمَّ أَنَا یَا إِلَهِی الْمُعْتَرِفُ بِذُنُوبِی فَاغْفِرْهَا لِی
باز اى خداى من به گناهانم مقر و معترفم پس تو به کرم از من درگذر
أَنَا الَّذِی أَسَأْتُ أَنَا الَّذِی أَخْطَأْتُ أَنَا الَّذِی هَمَمْتُ أَنَا الَّذِی جَهِلْتُ أَنَا الَّذِی غَفَلْتُ
من آن بندهام که بد کردم من همانم که خطا کردم من همانم که اهتمام به عصیان کردم من همانم که نادانى کردم من همانم که غفلت ورزیدم
أَنَا الَّذِی سَهَوْتُ أَنَا الَّذِی اعْتَمَدْتُ أَنَا الَّذِی تَعَمَّدْتُ أَنَا الَّذِی وَعَدْتُ
من همانم که سهو کردم من همانم که به خود اعتماد کردم و من همانم که (به خواهش دل) عمدا کردم من همانم که وعده کردم و مخالفت نمودم
وَ أَنَا الَّذِی أَخْلَفْتُ أَنَا الَّذِی نَکَثْتُ أَنَا الَّذِی أَقْرَرْتُ أَنَا الَّذِی اعْتَرَفْتُ بِنِعْمَتِکَ عَلَیَّ وَ عِنْدِی وَ أَبُوءُ بِذُنُوبِی
و من همانم که عهد خود شکستم من همانم که اقرار کردم من همانم که اعتراف به نعمت و عطایت بر خود کردم و بازبگناهان رجوع نمودم
فَاغْفِرْهَا لِی یَا مَنْ لاَ تَضُرُّهُ ذُنُوبُ عِبَادِهِ وَ هُوَ الْغَنِیُّ عَنْ طَاعَتِهِمْ
پس چون معترف و تائبم از آن گناهان درگذر اى خدایى که گناهان بندگانت هیچ تو را زیان نخواهد داشت و از طاعتشان هم البته بىنیاز خواهى بود
وَ الْمُوَفِّقُ مَنْ عَمِلَ صَالِحاً مِنْهُمْ بِمَعُونَتِهِ وَ رَحْمَتِهِ فَلَکَ الْحَمْدُ إِلَهِی وَ سَیِّدِی
و هم آنان که عملى شایسته مىکنند به توفیق و اعانت و رحمتت مىکنند پس اى خداى من و مولاى من ستایش مخصوص توست
إِلَهِی أَمَرْتَنِی فَعَصَیْتُکَ وَ نَهَیْتَنِی فَارْتَکَبْتُ نَهْیَکَ فَأَصْبَحْتُ لاَ ذَا بَرَاءَةٍ لِی فَأَعْتَذِرَ وَ لاَ ذَا قُوَّةٍ فَأَنْتَصِرَ
اى خدا تو مرا امر کردى و من عصیان امرت کردم تو نهى کردى و من مرتکب نهیت شدم اکنون نه کسى که گناهانم مبرا و پاک سازد و نه صاحب قدرتى که از او بر دفع عذاب یارى طلبم
فَبِأَیِّ شَیْءٍ أَسْتَقْبِلُکَ (أَسْتَقِیلُکَ) یَا مَوْلاَیَ أَ بِسَمْعِی أَمْ بِبَصَرِی أَمْ بِلِسَانِی أَمْ بِیَدِی أَمْ بِرِجْلِی
پس با چه وسیله رو بسوى تو آورم آیا به قوه شنوایى یا بینایى یا بوسیله زبان معذرت خواهم یا به دست و پا خدمتى توانم
أَ لَیْسَ کُلُّهَا نِعَمَکَ عِنْدِی وَ بِکُلِّهَا عَصَیْتُکَ یَا مَوْلاَیَ فَلَکَ الْحُجَّةُ وَ السَّبِیلُ عَلَیَ
آیا این قوا و اعضاء که مرا است همه نعمتهاى تو نیست و بهمه آنها معصیت تو نکردم اى مولاى من پس تو را بر من اتمام حجت است و راه هر اعتراض بستهاى
یَا مَنْ سَتَرَنِی مِنَ الْآبَاءِ وَ الْأُمَّهَاتِ أَنْ یَزْجُرُونِی وَ مِنَ الْعَشَائِرِ وَ الْإِخْوَانِ أَنْ یُعَیِّرُونِی وَ مِنَ السَّلاَطِینِ أَنْ یُعَاقِبُونِی
کسى که مرا از زجر پدران و مادران هم مستور و محفوظ داشتى و از سرزنش خویشان و برادران و قهر و عقاب پادشاهان نگهدارى فرمودى
وَ لَوْ اطَّلَعُوا یَا مَوْلاَیَ عَلَى مَا اطَّلَعْتَ عَلَیْهِ مِنِّی إِذًا مَا أَنْظَرُونِی وَ لَرَفَضُونِی وَ قَطَعُونِی
و اگر اینان اى مولاى من چنانکه تو مطلعى بر زشتى و رسوائیهاى من مطلع مىبودند ابدا مهلت نمىدادند و مرا از خود مىراندند و به کلى از من مىبریدند
فَهَا أَنَا ذَا یَا إِلَهِی بَیْنَ یَدَیْکَ یَا سَیِّدِی خَاضِعٌ ذَلِیلٌ حَصِیرٌ حَقِیرٌ
بارى من همین بنده (پر گناهم) که در حضورت اى سید من سرافکنده و خوار و ذلیل و عاجز و ناچیزم
لاَ ذُو بَرَاءَةٍ فَأَعْتَذِرَ وَ لاَ ذُو قُوَّةٍ فَأَنْتَصِرَ وَ لاَ حُجَّةٍ فَأَحْتَجَّ بِهَا
نه بر تبرئه خود عذرى توانم آورد و نه بر نجات خود صاحب قدرتى که از او یارى طلبم و نه حجت و دلیلى که به آن متمسک شوم
وَ لاَ قَائِلٌ لَمْ أَجْتَرِحْ وَ لَمْ أَعْمَلْ سُوءاً وَ مَا عَسَى الْجُحُودُ وَ لَوْ جَحَدْتُ یَا مَوْلاَیَ یَنْفَعُنِی
و نه توانم گفت که من این گناه نکرده و این کار زشت بجا نیاوردهام و اگر انکار کنم اى مولاى من آن انکار به حال من نفعى نخواهد داشت
کَیْفَ وَ أَنَّى ذَلِکَ وَ جَوَارِحِی کُلُّهَا شَاهِدَةٌ عَلَیَّ بِمَا قَدْ عَمِلْتُ (عَلِمْتَ)
چگونه از انکار خود سود یابم در صورتى که تمام اعضاء و جوارحم بر هر چه کردهام به یقین و بىهیچ شک و ریب همه بر علیه من گواهند
وَ عَلِمْتُ یَقِیناً غَیْرَ ذِی شَکٍّ أَنَّکَ سَائِلِی مِنْ عَظَائِمِ الْأُمُورِ
و تو محققا از امور بزرگ از من سؤالخواهى کرد
وَ أَنَّکَ الْحَکَمُ (الْحَکِیمُ) الْعَدْلُ الَّذِی لاَ تَجُورُ وَ عَدْلُکَ مُهْلِکِی وَ مِنْ کُلِّ عَدْلِکَ مَهْرَبِی
و تو البته حاکمى به عدل و هرگز جور و جفا به کسى نخواهى کرد و همان عدل تو مرا هلاک خواهد کرد و از عدل تو باز به عدل کل تو پناه مىطلبم
فَإِنْ تُعَذِّبْنِی یَا إِلَهِی فَبِذُنُوبِی بَعْدَ حُجَّتِکَ عَلَیَّ وَ إِنْ تَعْفُ عَنِّی فَبِحِلْمِکَ وَ جُودِکَ وَ کَرَمِکَ
پس هرگاه عذاب کنى به کیفر گناهان من است و پس از اتمام حجت بر من است و اگر بر من ببخشى از حلم و جود و کرم توست
لاَ إِلَهَ إِلاَّ أَنْتَ سُبْحَانَکَ إِنِّی کُنْتُ مِنَ الظَّالِمِینَ لاَ إِلَهَ إِلاَّ أَنْتَ سُبْحَانَکَ إِنِّی کُنْتُ مِنَ الْمُسْتَغْفِرِینَ
هیچ خدایى جز تو نیست منزهى تو و من از ستمکارانم هیچ خدایى جز تو نیست منزهى تو و من از درگاه لطفت مغفرت و آمرزش مىخواهم
لاَ إِلَهَ إِلاَّ أَنْتَ سُبْحَانَکَ إِنِّی کُنْتُ مِنَ الْمُوَحِّدِینَ لاَ إِلَهَ إِلاَّ أَنْتَ سُبْحَانَکَ إِنِّی کُنْتُ مِنَ الْخَائِفِینَ
هیچ خدایى جز تو نیست منزه تو و من از یکتا پرستانم هیچ خدایى جز تو نیست منزهى تو و من از قهرت سخت ترسانم
لاَ إِلَهَ إِلاَّ أَنْتَ سُبْحَانَکَ إِنِّی کُنْتُ مِنَ الْوَجِلِینَ
هیچ خدایى جز تو نیست منزهى تو و من از سطوتت سخت بیمناک و هراسانم
لاَ إِلَهَ إِلاَّ أَنْتَ سُبْحَانَکَ إِنِّی کُنْتُ مِنَ الرَّاجِینَ
هیچ خدایى جز تو نیست منزهى تو من به درگاه کرمت از امیدوارانم
لاَ إِلَهَ إِلاَّ أَنْتَ سُبْحَانَکَ إِنِّی کُنْتُ مِنَ الرَّاغِبِینَ
هیچ خدایى جز تو نیست منزهى تو و من به شهود جمالت از مشتاقانم
لاَ إِلَهَ إِلاَّ أَنْتَ سُبْحَانَکَ إِنِّی کُنْتُ مِنَ الْمُهَلِّلِینَ
هیچ خدایى جز تو نیست منزهى تو و من به یکتائیت مقر و معترفم
لاَ إِلَهَ إِلاَّ أَنْتَ سُبْحَانَکَ إِنِّی کُنْتُ مِنَ السَّائِلِینَ
هیچ خدایى جز تو نیست منزهى تو و من به درگاهت از سائلان و فقیرانم
لاَ إِلَهَ إِلاَّ أَنْتَ سُبْحَانَکَ إِنِّی کُنْتُ مِنَ الْمُسَبِّحِینَ
هیچ خدایى جز تو نیست منزهى تو و من تو را از تسبیح و تنزیه گویانم
لاَ إِلَهَ إِلاَّ أَنْتَ سُبْحَانَکَ إِنِّی کُنْتُ مِنَ الْمُکَبِّرِینَ
هیچ خدایى جز تو نیست منزهى تو و من از تکبیر گویان مقام کبریایى توام
لاَ إِلَهَ إِلاَّ أَنْتَ سُبْحَانَکَ رَبِّی وَ رَبُّ آبَائِیَ الْأَوَّلِینَ
هیچ خدایى جز تو نیست منزهى تو که خدایى من و خداى پدران پیشین من هستى
اللَّهُمَّ هَذَا ثَنَائِی عَلَیْکَ مُمَجِّداً وَ إِخْلاَصِی لِذِکْرِکَ مُوَحِّداً وَ إِقْرَارِی بِآلاَئِکَ مُعَدِّداً
اى خداى من این است ثنا و ستایش من در پیشگاه مجد و عزتت و اخلاص من در ذکر مقام توحید و یکتائیت و اقرار و اعتراف من به نعمتهایى که بشمار آوردم
وَ إِنْ کُنْتُ مُقِرّاً أَنِّی لَمْ أُحْصِهَا لِکَثْرَتِهَا وَ سُبُوغِهَا وَ تَظَاهُرِهَا
گرچه معترفم که نعمتهایت را از بس زیاد و فراوان و هویداست
وَ تَقَادُمِهَا إِلَى حَادِثٍ مَا لَمْ تَزَلْ تَتَعَهَّدُنِی (تَتَغَمَّدُنِی) بِهِ مَعَهَا مُنْذُ خَلَقْتَنِی وَ بَرَأْتَنِی مِنْ أَوَّلِ الْعُمُرِ
در وجود حادث من سبقت داشته آن نعمتهارا بشمار نتوانم آورد که از عهد ازل مرا منظور داشتى و با آن نعمتها از بدو خلقت و اول زندگانى و احتیاجم را به غنا و بىنیازى مبدل ساختى
مِنَ الْإِغْنَاءِ مِنَ (بَعْدَ) الْفَقْرِ وَ کَشْفِ الضُّرِّ وَ تَسْبِیبِ الْیُسْرِ وَ دَفْعِ الْعُسْرِ
و رفع رنج و الم را از من فرمودى و اسباب و وسایل آسایش عطا کردى و دفع هر سختى نمودى
وَ تَفْرِیجِ الْکَرْبِ وَ الْعَافِیَةِ فِی الْبَدَنِ وَ السَّلاَمَةِ فِی الدِّینِ
و از هر غم و اندوهم رهاندى و عافیت در تن و سلامت در دین بخشیدى
وَ لَوْ رَفَدَنِی عَلَى قَدْرِ ذِکْرِ نِعْمَتِکَ جَمِیعُ الْعَالَمِینَ مِنَ الْأَوَّلِینَ وَ الْآخِرِینَ
بارى اى منعم حقیقى نعمتت بر من آن قدر بسیار و بىحد و شمار است که اگر خلق اولین و آخرین مرا بر ذکر آن نعمتها کمک کنند
مَا قَدَرْتُ وَ لاَ هُمْ عَلَى ذَلِکَ تَقَدَّسْتَ وَ تَعَالَیْتَ مِنْ رَبٍّ کَرِیمٍ عَظِیمٍ رَحِیمٍ
باز نه من و نه تمام اولین و آخرین بر شمارش قادرند اى ذات پاک بلند مرتبه پروردگار بزرگ کریم مهربان
لاَ تُحْصَى آلاَؤُکَ وَ لاَ یُبْلَغُ ثَنَاؤُکَ وَ لاَ تُکَافَى نَعْمَاؤُکَ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ
نعمتهایت بشمار نیاید و ثنایت را جز تو کس نتواند و نعمتهایت را سپاسگزارى و پاداش ندارد درود فرست بر محمد و آل محمد
وَ أَتْمِمْ عَلَیْنَا نِعَمَکَ وَ أَسْعِدْنَا بِطَاعَتِکَ سُبْحَانَکَ لاَ إِلَهَ إِلاَّ أَنْتَ
و نعمتت را بر ما به حد کمال رسان و ما را به طاعتت سعادتمند گردان تو منزه از شرک و شریکى و هیچ خدایى جز تو نیست
اللَّهُمَّ إِنَّکَ تُجِیبُ الْمُضْطَرَّ وَ تَکْشِفُ السُّوءَ وَ تُغِیثُ الْمَکْرُوبَ
اى خدا البته تو دعاى بندگان مضطر و پریشان را اجابت کنى و هر رنج و الم را برطرف گردانى و غمدیدگان را به فریاد رسى
وَ تَشْفِی السَّقِیمَ وَ تُغْنِی الْفَقِیرَ وَ تَجْبُرُ الْکَسِیرَ وَ تَرْحَمُ الصَّغِیرَ وَ تُعِینُ الْکَبِیرَ
و بیماران را شفا بخشى و فقیران را غنى گردانى و جبران حال شکسته دلان کنى به کودکان ترحم و به بزرگان یارى فرمایى
وَ لَیْسَ دُونَکَ ظَهِیرٌ وَ لاَ فَوْقَکَ قَدِیرٌ وَ أَنْتَ الْعَلِیُّ الْکَبِیرُ
نه جز تو کسى را یار و یاورى و نه فوق تو در عالم قادرى است و تو بلند مرتبه و بزرگ خدایى
یَا مُطْلِقَ الْمُکَبَّلِ الْأَسِیرِ یَا رَازِقَ الطِّفْلِ الصَّغِیرِ یَا عِصْمَةَ الْخَائِفِ الْمُسْتَجِیرِ یَا مَنْ لاَ شَرِیکَ لَهُ وَ لاَ وَزِیرَ
و بس اى خدایى که اسیران و زندانیان را از حبس آزاد کنى و به طفل صغیر روزى بخشى اى پناه هر دل ترسان که به تو پناهنده شود اى خداى یکتایى که هیچت شریک و مددکارى نیست
صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ أَعْطِنِی فِی هَذِهِ الْعَشِیَّةِ أَفْضَلَ مَا أَعْطَیْتَ وَ أَنَلْتَ أَحَداً مِنْ عِبَادِکَ
درود فرست بر محمد و آل محمد و در این آخر روز هر نعمت که به هر یک از بندگان عطا مىکنى به من بهترین آن را عطا فرما
مِنْ نِعْمَةٍ تُولِیهَا وَ آلاَءٍ تُجَدِّدُهَا وَ بَلِیَّةٍ تَصْرِفُهَا وَ کُرْبَةٍ تَکْشِفُهَا وَ دَعْوَةٍ تَسْمَعُهَا وَ حَسَنَةٍ تَتَقَبَّلُهَا وَ سَیِّئَةٍ تَتَغَمَّدُهَا
از انواع نعمت ظاهر که بخلق مىبخشى و نعمت باطن که همى تجدید مىکنى و تازه مىگردانى و بلیه و مصیبتها که برطرف مىسازى و اندوه و غمى که زایلمیکنى و دعایى که مستجاب میگردانى و عمل نیکى که از لطف میپذیرى و کار زشتى که میپوشانى
إِنَّکَ لَطِیفٌ بِمَا تَشَاءُ خَبِیرٌ وَ عَلَى کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ
که البته تو با لطف ازلى و علم ذاتى بر تمام امور آگاهى و بر کلیه اشیاء قادرى
اللَّهُمَّ إِنَّکَ أَقْرَبُ مَنْ دُعِیَ وَ أَسْرَعُ مَنْ أَجَابَ وَ أَکْرَمُ مَنْ عَفَا وَ أَوْسَعُ مَنْ أَعْطَى وَ أَسْمَعُ مَنْ سُئِلَ
اى خدا تو نزدیکترین کسى که از او مسئلت توان کرد و زودتر از همه کس دعاى ما را اجابت میکنى و از هر بخشنده کرم و بزرگواریت بیشتر و عطایت وسیعتر است و سائلان را بهتر از هر کس اجابت کنى
یَا رَحْمَانَ الدُّنْیَا وَ الْآخِرَةِ وَ رَحِیمَهُمَا لَیْسَ کَمِثْلِکَ مَسْئُولٌ وَ لاَ سِوَاکَ مَأْمُولٌ دَعَوْتُکَ فَأَجَبْتَنِی
اى که در دنیا و آخرت بخلق با لطف و بخششى و در دو عالم بر بندگان مهربانى مقصود بىمثل و مانندى و جز تو آرزویى نداریم هر وقت دعا کردم اجابت فرمودى
وَ سَأَلْتُکَ فَأَعْطَیْتَنِی وَ رَغِبْتُ إِلَیْکَ فَرَحِمْتَنِی وَ وَثِقْتُ بِکَ فَنَجَّیْتَنِی وَ فَزِعْتُ إِلَیْکَ فَکَفَیْتَنِی
و مسئلت نمودم عطا فرمودى و اظهار شوق نمودم با من مهربانى کردى و بر مهالک و سختیها بر تو اعتماد کردم مرا نجات دادى و هرگاه بدرگاهت زارى کردم مرا کفایت فرمودى
اللَّهُمَّ فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ عَبْدِکَ وَ رَسُولِکَ وَ نَبِیِّکَ وَ عَلَى آلِهِ الطَّیِّبِینَ الطَّاهِرِینَ أَجْمَعِینَ
اى خدا درود فرست بر محمد که بنده و رسول و فرستاده توست و بر همه اهل بیتش که نیکویان و پاکان عالمند
وَ تَمِّمْ لَنَا نَعْمَاءَکَ وَ هَنِّئْنَا عَطَاءَکَ وَ اکْتُبْنَا لَکَ شَاکِرِینَ وَ لِآلاَئِکَ ذَاکِرِینَ آمِینَ آمِینَ رَبَّ الْعَالَمِینَ
و نعمتهایت را بر ما به حد کمال رسان و عطایت را بر ما گوارا ساز و ما را از شکر گزاران و متذکران نعمتهاى خویش محسوب دار و این دعا را از کرم اجابت فرما اى رب العالمین
اللَّهُمَّ یَا مَنْ مَلَکَ فَقَدَرَ وَ قَدَرَ فَقَهَرَ وَ عُصِىَ فَسَتَرَ وَ اسْتُغْفِرَ فَغَفَرَ یَا غَایَةَ الطَّالِبِینَ الرَّاغِبِینَ
اى خدا اى آنکه بر ملک وجود مالکى و بر هر چیز توانا و قادرى و قاهر عیب و نقصان خلق را مستور مىدارى و چون آمرزش طلبند مىآمرزى اى آخرین مقصود طالبان و مشتاقان عالم
وَ مُنْتَهَى أَمَلِ الرَّاجِینَ یَا مَنْ أَحَاطَ بِکُلِّ شَیْءٍ عِلْماً وَ وَسِعَ الْمُسْتَقِیلِینَ رَأْفَةً وَ رَحْمَةً وَ حِلْماً
و اى منتها آرزوى دل امیدواران اى آنکه علم ازلیت بر هر چیز محیط و حلم و رأفت و رحمتت بر عذر خواهان وسیع است
اللَّهُمَّ إِنَّا نَتَوَجَّهُ إِلَیْکَ فِی هَذِهِ الْعَشِیَّةِ الَّتِی شَرَّفْتَهَا وَ عَظَّمْتَهَا بِمُحَمَّدٍ نَبِیِّکَ وَ رَسُولِکَ
اى خدا ما در این عصر که تواش شرف و عظمت بخشیدى بوسیله پیغمبر و رسول گرامیت حضرت محمد (ص)
وَ خِیَرَتِکَ مِنْ خَلْقِکَ وَ أَمِینِکَ عَلَى وَحْیِکَ
که برگزیده خلق و امین وحى
الْبَشِیرِ النَّذِیرِ السِّرَاجِ الْمُنِیرِ الَّذِی أَنْعَمْتَ بِهِ عَلَى الْمُسْلِمِینَ وَ جَعَلْتَهُ رَحْمَةً لِلْعَالَمِینَ
و مبشر و منذر اهل زمین و چراغ روشن عالم است بدرگاه تو روى آوردیم همان پیغمبرى که بوجودش نعمت بزرگ بمسلمین عطا کردى و او را رحمتواسع بر جهانیانش قرار دادى
اللَّهُمَّ فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ کَمَا مُحَمَّدٌ أَهْلٌ لِذَلِکَ مِنْکَ یَا عَظِیمُ
بار خدایا درود فرست بر محمد (ص) و آل محمد (ع) که او از جانب تو لایق این درود است اى خداى بزرگ
فَصَلِّ عَلَیْهِ وَ عَلَى آلِهِ الْمُنْتَجَبِینَ الطَّیِّبِینَ الطَّاهِرِینَ أَجْمَعِینَ وَ تَغَمَّدْنَا بِعَفْوِکَ عَنَّا فَإِلَیْکَ عَجَّتِ الْأَصْوَاتُ بِصُنُوفِ اللُّغَاتِ
درود فرست بر او و بر اهل بیتش که همه از برگزیدگان و نیکویان و پاکان عالمند و زشتیهاى ما را پرده عفو و بخشش بپوشان تویى که به درگاه رحمتت فریاد و فغان خلق به انواع زبانها بلند است
فَاجْعَلْ لَنَا اللَّهُمَّ فِی هَذِهِ الْعَشِیَّةِ نَصِیباً مِنْ کُلِّ خَیْرٍ تَقْسِمُهُ بَیْنَ عِبَادِکَ
پس ما را هم در این عصر از هر خیر و سعادت که میان بندگان قسمت مىکنى نصیبى کامل عطا فرما
وَ نُورٍ تَهْدِی بِهِ وَ رَحْمَةٍ تَنْشُرُهَا وَ بَرَکَةٍ تُنْزِلُهَا وَ عَافِیَةٍ تُجَلِّلُهَا وَ رِزْقٍ تَبْسُطُهُ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ
و از هر نورى که به آن نور خلق را هدایت مىکنى و رحمتى که بر عالمیان میسر مىسازى و برکتى که نازل مىگردانى و لباس عافیتى که مىپوشانى و رزقى که وسعت دهى اى مهربانترین مهربانان عالم
اللَّهُمَّ أَقْلِبْنَا فِی هَذَا الْوَقْتِ مُنْجِحِینَ مُفْلِحِینَ مَبْرُورِینَ غَانِمِینَ
اى خدا ما را در این هنگام رستگارى و فیروزى بخش و از آنان که نیکو کارى و بهرهمندى یافتند قرار ده
وَ لاَ تَجْعَلْنَا مِنَ الْقَانِطِینَ وَ لاَ تُخْلِنَا مِنْ رَحْمَتِکَ وَ لاَ تَحْرِمْنَا مَا نُؤَمِّلُهُ مِنْ فَضْلِکَ
و از محرومان مگردان و از رحمت بىپایانت ما را بىبهره مساز و از چشم امیدى که به فضل و کرمت داریم ناامید مساز
وَ لاَ تَجْعَلْنَا مِنْ رَحْمَتِکَ مَحْرُومِینَ وَ لاَ لِفَضْلِ مَا نُؤَمِّلُهُ مِنْ عَطَائِکَ قَانِطِینَ وَ لاَ تَرُدَّنَا خَائِبِینَ وَ لاَ مِنْ بَابِکَ مَطْرُودِینَ
و از رحمتت ما را محروم مگردان و از آن فضیلت و مرتبت که از عطایت چشم انتظار داریم نومید مگردان و از درگاه کرمت ما را مأیوس و مردود مگردان
یَا أَجْوَدَ الْأَجْوَدِینَ وَ أَکْرَمَ الْأَکْرَمِینَ إِلَیْکَ أَقْبَلْنَا مُوقِنِینَ وَ لِبَیْتِکَ الْحَرَامِ آمِّینَ قَاصِدِینَ
اى با جود و بخشش و با لطف و کرمترین به درگاه تو با یقین به فضل و احسانت روى آورده و دعوت به خانه کعبهات را اجابت کردهایم و قصد زیارت آن داریم
فَأَعِنَّا عَلَى مَنَاسِکِنَا وَ أَکْمِلْ لَنَا حَجَّنَا وَ اعْفُ عَنَّا وَ عَافِنَا فَقَدْ مَدَدْنَا إِلَیْکَ أَیْدِیَنَا فَهِیَ بِذِلَّةِ الاِعْتِرَافِ مَوْسُومَةٌ
پس تو اى خدا بر اعمال حج ما را یارى فرما و حج ما را کامل و مقبول گردان و از تقصیرات ما درگذر و عافیت و آسایش عطا فرما که ما دستى با ذلت و خوارى اعتراف به گناه به درگاهت دراز کرده ایم
اللَّهُمَّ فَأَعْطِنَا فِی هَذِهِ الْعَشِیَّةِ مَا سَأَلْنَاکَ وَ اکْفِنَا مَا اسْتَکْفَیْنَاکَ فَلاَ کَافِیَ لَنَا سِوَاکَ وَ لاَ رَبَّ لَنَا غَیْرُکَ
اى خدا ما را به کرمت در این عصر هر چه درخواست مىکنیم به ما عطا فرما و در مهماتى که از تو بلطف و رحمتت مىطلبیم ما را یارى کن که ما بر کفایت امورمان جز تو کسى نداشته و پروردگارى غیر تو نداریم
نَافِذٌ فِینَا حُکْمُکَ مُحِیطٌ بِنَا عِلْمُکَ عَدْلٌ فِینَا قَضَاؤُکَ اقْضِ لَنَا الْخَیْرَ وَ اجْعَلْنَا مِنْ أَهْلِ الْخَیْرِ
فرمان تو در مانافذ است و علمت به ما محیط حکم قضا و قدرت در حق ما عدل است تو در حق ما خیر مقدر فرما و ما را از اهل خیر و صلاح قرار ده
اللَّهُمَّ أَوْجِبْ لَنَا بِجُودِکَ عَظِیمَ الْأَجْرِ وَ کَرِیمَ الذُّخْرِ وَ دَوَامَ الْیُسْرِ
اى خدا بر ما به صرف جود و کرم خود فرض و لازم ساز که ما را پاداش عظیم و ذخیره گرانبها و آسایش دایم کرامت کنى
وَ اغْفِرْ لَنَا ذُنُوبَنَا أَجْمَعِینَ وَ لاَ تُهْلِکْنَا مَعَ الْهَالِکِینَ وَ لاَ تَصْرِفْ عَنَّا رَأْفَتَکَ وَ رَحْمَتَکَ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ
و گناهان ما را تمام ببخش و ما را با مستحقین هلاک و عذاب به هلاکت مرسان و از ما رأفت و رحمتت را باز مگیر اى مهربانترین مهربانان
اللَّهُمَّ اجْعَلْنَا فِی هَذَا الْوَقْتِ مِمَّنْ سَأَلَکَ فَأَعْطَیْتَهُ وَ شَکَرَکَ فَزِدْتَهُ وَ تَابَ (ثَابَ) إِلَیْکَ فَقَبِلْتَهُ
اى خدا ما را در این هنگام از آنان قرار ده که از تو درخواست کردند و تو به آنها عطا فرمودى و شکرت را بجاى آوردند و تو بر نعمتت افزودى و به درگاهت توبه کردند و تو توبهشان پذیرفتنى
وَ تَنَصَّلَ إِلَیْکَ مِنْ ذُنُوبِهِ کُلِّهَا فَغَفَرْتَهَا لَهُ یَا ذَا الْجَلاَلِ وَ الْإِکْرَامِ
و تبرى از جمیع گناهان جستند و تو همه را آمرزیدى اى صاحب جلال و بزرگوارى
اللَّهُمَّ وَ نَقِّنَا (وَ وَفِّقْنَا) وَ سَدِّدْنَا (وَ اعْصِمْنَا) وَ اقْبَلْ تَضَرُّعَنَا یَا خَیْرَ مَنْ سُئِلَ وَ یَا أَرْحَمَ مَنِ اسْتُرْحِمَ
اى خدا ما را به هر کار خیر موفق دار و بر طاعتت قوى گردان و تضرع ما را بدرگاهت بپذیر اى بهترین کسى که از او چیزى درخواست کنند و مهربانتر شخصى که از او ترحم جویند
یَا مَنْ لاَ یَخْفَى عَلَیْهِ إِغْمَاضُ الْجُفُونِ وَ لاَ لَحْظُ الْعُیُونِ وَ لاَ مَا اسْتَقَرَّ فِی الْمَکْنُونِ
اى خدایى که بر تو چیزى از حرکت مژگان و اشاره به گوشه چشمان و آنچه در مکنون ضمیر استقرار یابد
وَ لاَ مَا انْطَوَتْ عَلَیْهِ مُضْمَرَاتُ الْقُلُوبِ أَلاَ کُلُّ ذَلِکَ قَدْ أَحْصَاهُ عِلْمُکَ وَ وَسِعَهُ حِلْمُکَ
و نهانیهاى دلها پیچیده و پوشیده نیست بتحقیق تمام اینها را دانشت فرا گرفته و حلمت گشادگى بخشیده
سُبْحَانَکَ وَ تَعَالَیْتَ عَمَّا یَقُولُ الظَّالِمُونَ عُلُوّاً کَبِیراً تُسَبِّحُ لَکَ السَّمَاوَاتُ السَّبْعُ وَ الْأَرَضُونَ وَ مَنْ فِیهِنَّ وَ إِنْ مِنْ شَیْءٍ إِلاَّ یُسَبِّحُ بِحَمْدِکَ
منزهى تو و بالاتر و برتر از آنچه بیدادگران و کافران بگویند برترى بزرگ تسبیح گوید تو را آسمانهاى هفت گانه و زمینها و آنچه در بین آنهاست همه به تسبیح و تقدیست مشغولند و هیچ در عالم نیست جز آنکه تو را تسبیح مىکند
فَلَکَ الْحَمْدُ وَ الْمَجْدُ وَ عُلُوُّ الْجَدِّ یَا ذَا الْجَلاَلِ وَ الْإِکْرَامِ وَ الْفَضْلِ وَ الْإِنْعَامِ
پس هر ستایش و مجد و بلندى و عزت مخصوص توست اى خداى صاحب مقام و جلال و بزرگوارى و فضل و احسان
وَ الْأَیَادِی الْجِسَامِ وَ أَنْتَ الْجَوَادُ الْکَرِیمُ الرَّءُوفُ الرَّحِیمُ
و نعمتهاى بزرگ تنها تویى داراى جود و بخشش و رأفت و مهربانى
اللَّهُمَّ أَوْسِعْ عَلَیَّ مِنْ رِزْقِکَ الْحَلاَلِ وَ عَافِنِی فِی بَدَنِی وَ دِینِی وَ آمِنْ خَوْفِی
اى خدا تو از رزق حلالت مرا روزىوسیع ده و سلامتى و آسایش در تن و دینم عطا فرما و در خوف و هراسم ایمنى عطا کن
وَ أَعْتِقْ رَقَبَتِی مِنَ النَّارِ اللَّهُمَّ لاَ تَمْکُرْ بِی وَ لاَ تَسْتَدْرِجْنِی وَ لاَ تَخْدَعْنِی وَ ادْرَأْ عَنِّی شَرَّ فَسَقَةِ الْجِنِّ وَ الْإِنْسِ
و از آتش دوزخم آزاد گردان اى خدا مرا به مکر خود مبتلا مگردان و به عذاب استدراج به عقوبت سختم مگیر و مرا رسوا مکن و شر فاسقان جن و انس را از من دور ساز
پس سر و دیده خود را به سوى آسمان بلند کرد و از دیدههاى مبارکش آب مىریخت مانند دو مشک و به صداى بلند گفت
یَا أَسْمَعَ السَّامِعِینَ یَا أَبْصَرَ النَّاظِرِینَ وَ یَا أَسْرَعَ الْحَاسِبِینَ وَ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ
اى شنواترین شنوندگان و بیناترین بینایان و سریعترین محاسبان و مهربانترین مهربانان عالم
صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ السَّادَةِ الْمَیَامِینِ
درود فرست بر محمد (ص) و آل او که بزرگان و با خیر و برکتترین عالمیانند
وَ أَسْأَلُکَ اللَّهُمَّ حَاجَتِیَ الَّتِی إِنْ أَعْطَیْتَنِیهَا لَمْ یَضُرَّنِی مَا مَنَعْتَنِی
و از تو اى خدا درخواست دارم آن حاجتم را که اگر عطا کنى دیگر از هر چه محرومم کنى زیان ندارم
وَ إِنْ مَنَعْتَنِیهَا لَمْ یَنْفَعْنِی مَا أَعْطَیْتَنِی أَسْأَلُکَ فَکَاکَ رَقَبَتِی مِنَ النَّارِ
و اگر آن حاجتم روا نسازى دیگر هر چه عطا کنى نفعى به حالم ندارد درخواست دارم که از آتش دوزخم رهایى بخشى
لاَ إِلَهَ إِلاَّ أَنْتَ وَحْدَکَ لاَ شَرِیکَ لَکَ لَکَ الْمُلْکُ وَ لَکَ الْحَمْدُ وَ أَنْتَ عَلَى کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ یَا رَبِّ یَا رَبِ
خدایى جز تو نیست که یکتایى و شریک ندارى و ملک وجود و ستایش مخصوص توست و تو بر هر چیز قادرى اى پروردگار اى پروردگار عالم
پس مکرر مىگفت یا رب و کسانى که دور آن حضرت بودند تمام گوش داده بودند به دعاى آن حضرت و اکتفا کرده بودند به آمین گفتن پس صداهایشان بلند شد به گریستن با آن حضرت تا غروب کرد آفتاب و بار کردند و روانه جانب مشعر الحرام شدند مؤلف گوید که کفعمى دعاى عرفه امام حسین علیه السلام را در بلد الامین تا اینجا نقل فرموده و علامه مجلسى در زاد المعاد این دعاى شریف را موافق روایت کفعمى ایراد نموده و لکن سید بن طاوس در اقبال بعد از یا رب یا رب یا رب این زیادتى را ذکر فرموده
إِلَهِی أَنَا الْفَقِیرُ فِی غِنَایَ فَکَیْفَ لاَ أَکُونُ فَقِیراً فِی فَقْرِی
اى خداى من در وقت غنا و ثروت فقیرم و به تو محتاجم تا چه رسد به هنگام فقر و بینوایى
إِلَهِی أَنَا الْجَاهِلُ فِی عِلْمِی فَکَیْفَ لاَ أَکُونُ جَهُولاً فِی جَهْلِی
اى خداى من در حال دانایى باز نادانم تا چه رسد به وقت نادانى
إِلَهِی إِنَّ اخْتِلاَفَ تَدْبِیرِکَ وَ سُرْعَةَ طَوَاءِ مَقَادِیرِکَ مَنَعَا عِبَادَکَ الْعَارِفِینَ بِکَ عَنِ السُّکُونِ إِلَى عَطَاءٍ وَ الْیَأْسِ مِنْکَ فِی بَلاَءٍ
اى خدا پس تدبیرت مختلف و گوناگون و تقدیراتت سریع التحولاست بندگان با معرفتت را این تدبیر و تقدیر مانع مىشود از اینکه بر عطاء و نعمتت آرام یافته و خاطر جمع شوند یا در بلا و سختى از لطفت ناامید باشند
إِلَهِی مِنِّی مَا یَلِیقُ بِلُؤْمِی وَ مِنْکَ مَا یَلِیقُ بِکَرَمِکَ
اى خدا از من آن سزد که به مقام بزرگوارى و کرمت شایسته است
إِلَهِی وَصَفْتَ نَفْسَکَ بِاللُّطْفِ وَ الرَّأْفَةِ لِی قَبْلَ وُجُودِ ضَعْفِی أَ فَتَمْنَعُنِی مِنْهُمَا بَعْدَ وُجُودِ ضَعْفِی
اى خدا تو پیش از آنکه این وجود ضعیف مرا بیافرینى خود را به رحمت و لطف با من توصیف کردى آیا اکنون بر این وجود ناتوان از آن لطف و رحمت منع خواهى کرد
إِلَهِی إِنْ ظَهَرَتِ الْمَحَاسِنُ مِنِّی فَبِفَضْلِکَ وَ لَکَ الْمِنَّةُ عَلَیَ
اى خدا اگر کارهاى نیکویى از من پدید آید آن از فضل و عطاى توست و تو را بر من منت است
وَ إِنْ ظَهَرَتِ الْمَسَاوِی مِنِّی فَبِعَدْلِکَ وَ لَکَ الْحُجَّةُ عَلَیَ
و اگر اعمال زشتى آشکار گردد آن به عدل توست و تو را بر من حجت است
إِلَهِى کَیْفَ تَکِلُنِی وَ قَدْ تَکَفَّلْتَ لِی (تَوَکَّلْتُ) وَ کَیْفَ أُضَامُ وَ أَنْتَ النَّاصِرُ لِی أَمْ کَیْفَ أَخِیبُ وَ أَنْتَ الْحَفِیُّ بِی
اى خدا چگونه مرا بخود وا مىگذارى در صورتیکه تو خود متکفل امور هستى یا چگونه کسى بر من ظلم تواند کرد در صورتیکه تو ناصر و یاور من هستى و چگونه من از لطفت محروم مانم در صورتیکه تو در حق من رؤف و مهربانى
هَا أَنَا أَتَوَسَّلُ إِلَیْکَ بِفَقْرِی إِلَیْکَ وَ کَیْفَ أَتَوَسَّلُ إِلَیْکَ بِمَا هُوَ مَحَالٌ أَنْ یَصِلَ إِلَیْکَ
آرى من بدرگاهت بفقر و بیچارگیم متوسل مىشوم و چگونه فقر که راه به ناحیه قدس تو ندارد وسیله من تواند بود
أَمْ کَیْفَ أَشْکُو إِلَیْکَ حَالِی وَ هُوَ لاَ یَخْفَى عَلَیْکَ أَمْ کَیْفَ أُتَرْجِمُ بِمَقَالِی وَ هُوَ مِنْکَ بَرَزٌ إِلَیْکَ
یا من چگونه از حال خود بر تو شکایت کنم در صورتیکه حالم بر تو پنهان نیست یا چگونه سخنم ترجمان درون تواند بود در صورتیکه آن سخن تو آشکار بسوى تو مىگردد
أَمْ کَیْفَ تُخَیِّبُ آمَالِی وَ هِیَ قَدْ وَفَدَتْ إِلَیْکَ
یا چگونه تو از امید و آرزوهایى که به کرمت دارم ناامیدم خواهى کرد در صورتیکه آن آرزوها بر درگاه چون تو کریمى وارد است
أَمْ کَیْفَ لاَ تُحْسِنُ أَحْوَالِی وَ بِکَ قَامَتْ إِلَهِی مَا أَلْطَفَکَ بِی مَعَ عَظِیمِ جَهْلِی وَ مَا أَرْحَمَکَ بِی مَعَ قَبِیحِ فِعْلِی
یا چگونه احوال مرا نیکو نگردانى و حال آنکه قیام احوالم به توست اى خدا چقدر تو با من لطف و محبت دارى با آنکه جهل و ناسپاسیم بسیار است و چقدر در حق من مهربانى با آنکه کردارم زشت است
إِلَهِی مَا أَقْرَبَکَ مِنِّی وَ أَبْعَدَنِی عَنْکَ وَ مَا أَرْأَفَکَ بِی فَمَا الَّذِی یَحْجُبُنِی عَنْکَ
اى خدا تو چه اندازه بمن نزدیکى و من تا چه حد از تو دورم و چقدر تو با من رأفت دارى و باز آن چیست که مرا از تو محجوب داشته
إِلَهِی عَلِمْتُ بِاخْتِلاَفِ الْآثَارِ وَ تَنَقُّلاَتِ الْأَطْوَارِ أَنَّ مُرَادَکَ مِنِّی أَنْ تَتَعَرَّفَ إِلَیَّ فِی کُلِّ شَیْءٍ حَتَّى لاَ أَجْهَلَکَ فِی شَیْءٍ
اى خدا من از اختلاف تأثرات و گوناگون شدن تحولات جهان بر من دانستم غرض تو از آفرینشم آن است که تو خود را در هر چیز بمن شناسا کنى و مندر هیچ یک از امور عالم از تو غافل و جاهل نباشم
إِلَهِی کُلَّمَا أَخْرَسَنِی لُؤْمِی أَنْطَقَنِی کَرَمُکَ وَ کُلَّمَا آیَسَتْنِی أَوْصَافِی أَطْمَعَتْنِی مِنَنُکَ
اى خدا هر چه بىقدرى و خواریم زبان مرا لال میکند کرم و بزرگواریت باز نطقم را گویا میگرداند و هر چه اوصاف من مرا مأیوس مىسازد احسان تو مرا به طمع مىآورد
إِلَهِی مَنْ کَانَتْ مَحَاسِنُهُ مَسَاوِیَ فَکَیْفَ لاَ تَکُونُ مَسَاوِیهِ مَسَاوِیَ وَ مَنْ کَانَتْ حَقَائِقُهُ دَعَاوِیَ فَکَیْفَ لاَ تَکُونُ دَعَاوِیهِ دَعَاوِیَ
اى خدا کسى که محاسن و خوبیهایش بدى است پس چگونه زشتى و بدیهایش بد نخواهد بود و کسى که حقیقتهایش دعوى باطل است چگونه دعوى بىحقیقتش باطل نخواهد بود
إِلَهِی حُکْمُکَ النَّافِذُ وَ مَشِیَّتُکَ الْقَاهِرَةُ لَمْ یَتْرُکَا لِذِی مَقَالٍ مَقَالاً وَ لاَ لِذِی حَالٍ حَالاً
اى خدا فرمان نافذ مشیت قاهر غالبت نه جاى سخن بر گوینده باقى گذارد و نه حال ثابتى بر صاحب حالى
إِلَهِی کَمْ مِنْ طَاعَةٍ بَنَیْتُهَا وَ حَالَةٍ شَیَّدْتُهَا هَدَمَ اعْتِمَادِی عَلَیْهَا عَدْلُکَ بَلْ أَقَالَنِی مِنْهَا فَضْلُکَ
اى خدا چه بسیار شد که بناى طاعتى گزاردم و عزم محکم نمودم و آن عزم و بناى مرا عدل تو منهدم ساخت، نه، بلکه فضل تو مرا از آن عزم برگردانید
إِلَهِی إِنَّکَ تَعْلَمُ أَنِّی وَ إِنْ لَمْ تَدُمِ الطَّاعَةُ مِنِّی فِعْلاً جَزْماً فَقَدْ دَامَتْ مَحَبَّةً وَ عَزْماً
اى خدا تو خود مىدانى و آگاهى که اگر من در مقام عمل دایم به طاعتت اشتغال ندارم البته در دل عزم محبت و طاعتت را دایم دارم
إِلَهِی کَیْفَ أَعْزِمُ وَ أَنْتَ الْقَاهِرُ وَ کَیْفَ لاَ أَعْزِمُ وَ أَنْتَ الْآمِرُ
اى خدا چگونه بر کار طاعتت عزم کنم و حال آنکه تویى قاهر و چگونه عزم نکنم در صورتى که تویى آمر
إِلَهِی تَرَدُّدِی فِی الْآثَارِ یُوجِبُ بُعْدَ الْمَزَارِ فَاجْمَعْنِی عَلَیْکَ بِخِدْمَةٍ تُوصِلُنِی إِلَیْکَ
اى خدا چون به یکایک آثار که براى شناسائیت توجه کنم راه وصول و شهودت بر من دور گردد پس مرا خدمتى فرما که بوصال و شهود جمالت زود رساند
کَیْفَ یُسْتَدَلُّ عَلَیْکَ بِمَا هُوَ فِی وُجُودِهِ مُفْتَقِرٌ إِلَیْکَ
چگونه من به آثارى که در وجود خود محتاج تواند بر وجود تو استدلال کنم
أَ یَکُونُ لِغَیْرِکَ مِنَ الظُّهُورِ مَا لَیْسَ لَکَ حَتَّى یَکُونَ هُوَ الْمُظْهِرَ لَکَ
آیا موجودى غیر تو ظهورى دارد که از آن ظهور و پیدایى تو نیست تا او سبب پیدایى تو شود
مَتَى غِبْتَ حَتَّى تَحْتَاجَ إِلَى دَلِیلٍ یَدُلُّ عَلَیْکَ
تو کى از نظر پنهانى تا به دلیل و برهان محتاج باشى
وَ مَتَى بَعُدْتَ حَتَّى تَکُونَ الْآثَارُ هِیَ الَّتِی تُوصِلُ إِلَیْکَ
و کى از ما دور شدى تا آثار و مخلوقات ما را به تو نزدیک سازد
عَمِیَتْ عَیْنٌ لاَ تَرَاکَ عَلَیْهَا رَقِیباً وَ خَسِرَتْ صَفْقَةُ عَبْدٍ لَمْ تَجْعَلْ لَهُ مِنْ حُبِّکَ نَصِیباً
کور باد چشمى که تو را نمىبیند با آنکه همیشه تو مراقب و همنشین او هستى و در زیان باد بندهاى که نصیبى از عشق و محبت نیافت
إِلَهِی أَمَرْتَ بِالرُّجُوعِ إِلَى الْآثَارِ فَأَرْجِعْنِی إِلَیْکَ بِکِسْوَةِ الْأَنْوَارِ وَ هِدَایَةِ الاِسْتِبْصَارِ
اى خداتو امر کردى که خلق براى شناسائیت رجوع به آثار کنند اما مرا رجوع ده به تجلیات انوار و به رهنمایى مشاهده و استبصار
حَتَّى أَرْجِعَ إِلَیْکَ مِنْهَا کَمَا دَخَلْتُ إِلَیْکَ مِنْهَا مَصُونَ السِّرِّ عَنِ النَّظَرِ إِلَیْهَا
تا بى توجه به آثار به شهود حضرتت نایل گردم که چون به مقام معرفت وارد شوم سر درونم توجه به آثار نکرده
وَ مَرْفُوعَ الْهِمَّةِ عَنِ الاِعْتِمَادِ عَلَیْهَا إِنَّکَ عَلَى کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ
و همتم بلندتر از نظر به آنها باشد که تنها تو بر هر چیز توانایى
إِلَهِی هَذَا ذُلِّی ظَاهِرٌ بَیْنَ یَدَیْکَ وَ هَذَا حَالِی لاَ یَخْفَى عَلَیْکَ مِنْکَ أَطْلُبُ الْوُصُولَ إِلَیْکَ
اى خدا من این بندهام که ذلت و خواریم نزدت پیداست و این حال پریشانم که از تو پنهان نیست از تو اى خدا وصال تو را مىخواهم
وَ بِکَ أَسْتَدِلُّ عَلَیْکَ فَاهْدِنِی بِنُورِکَ إِلَیْکَ وَ أَقِمْنِی بِصِدْقِ الْعُبُودِیَّةِ بَیْنَ یَدَیْکَ
و به وجود تو دلیل بر وجود تو مىطلبم پس مرا به نور خود به کوى وصالت رهبرى کن و به صدق و خلوص بندگى در حضورت پایدار گردان
إِلَهِی عَلِّمْنِی مِنْ عِلْمِکَ الْمَخْزُونِ وَ صُنِّی بِسِتْرِکَ الْمَصُونِ
اى خدا مرا از علم مخزون خود بیاموز و در سرا پرده خود محفوظ دار
إِلَهِی حَقِّقْنِی بِحَقَائِقِ أَهْلِ الْقُرْبِ وَ اسْلُکْ بِی مَسْلَکَ أَهْلِ الْجَذْبِ
اى خدا روانم را به حقایق مقربان درگاهت بیاراى و به مسلک و طریقه مجذوبان رهسپار ساز
إِلَهِی أَغْنِنِی بِتَدْبِیرِکَ لِی عَنْ تَدْبِیرِی وَ بِاخْتِیَارِکَ عَنِ اخْتِیَارِی وَ أَوْقِفْنِی عَلَى مَرَاکِزِ اضْطِرَارِی
اى خدا مرا به علم و تدبیر کاملت از تدبیرم در کار خویش بىنیاز گردان و به اختیار خود امور دو عالمم را منظم ساز و به اختیار من کارم را وامگذار و در مواضع اضطرار و پریشانى مرا واقف گردان
إِلَهِی أَخْرِجْنِی مِنْ ذُلِّ نَفْسِی وَ طَهِّرْنِی مِنْ شَکِّی وَ شِرْکِی قَبْلَ حُلُولِ رَمْسِی
اى خدا مرا از خوارى نفسم رهایى ده و از پلیدى شک و شرک جانم پاک ساز پیش از آنکه مرگم فرا رسد
بِکَ أَنْتَصِرُ فَانْصُرْنِی وَ عَلَیْکَ أَتَوَکَّلُ فَلاَ تَکِلْنِی وَ إِیَّاکَ أَسْأَلُ فَلاَ تُخَیِّبْنِی وَ فِی فَضْلِکَ أَرْغَبُ فَلاَ تَحْرِمْنِی
من از تو یارى مىطلبم مرا یارى فرما و بر تو توکل مىکنم پس مرا وا مگذار و از تو درخواست مىکنم پس ناامیدم مگردان و به تفضل و کرم تو چشم دارم پس محرومم مساز
وَ بِجَنَابِکَ أَنْتَسِبُ فَلاَ تُبْعِدْنِی وَ بِبَابِکَ أَقِفُ فَلاَ تَطْرُدْنِی
و به بندگى حضرتت خود را منتسب مىدانم پس دورم از الطافت مگردان و بدرگاه کرمت آمدهام از آن درگاهم مران
إِلَهِی تَقَدَّسَ رِضَاکَ أَنْ یَکُونَ لَهُ عِلَّةٌ مِنْکَ فَکَیْفَ یَکُونُ لَهُ عِلَّةٌ مِنِّی
اى خدا خوشنودى و محبتت منزهتر از آن است که از طرف تو نقص و عیب یابد پس چگونه از طرف من تواند یافت با آنکه محبتت ببندگان ذاتى است ذى سببى از طرف توهم معلل نخواهد بود
إِلَهِی أَنْتَ الْغَنِیُّ بِذَاتِکَ أَنْ یَصِلَ إِلَیْکَ النَّفْعُ مِنْکَ فَکَیْفَ لاَ تَکُونُ غَنِیّاً عَنِّی
اى خدا تو غنى به ذات خودى و نفعى از طرف تو به ذاتت عاید نگردد پس چگونه از من مستغنى نباشى
إِلَهِی إِنَّ الْقَضَاءَ وَ الْقَدَرَ یُمَنِّینِی وَ إِنَّ الْهَوَى بِوَثَائِقِ الشَّهْوَةِ أَسَرَنِی
اى خدا قضا و قدر تو مرا آرزومند مىکند و هواى نفس به زنجیر علاقههاى شهوت اسیر مىگرداند
فَکُنْ أَنْتَ النَّصِیرَ لِی حَتَّى تَنْصُرَنِی وَ تُبَصِّرَنِی وَ أَغْنِنِی بِفَضْلِکَ حَتَّى أَسْتَغْنِیَ بِکَ عَنْ طَلَبِی
پس تو اى خدا مرا یارى کن و بصیرت و بینایى ده و بر نفسم غلبه و نصرت بخش و به فضل و کرمت مرا غنى گردان تا به لطف تو از سعى و طلب خود بىنیاز گردم
أَنْتَ الَّذِی أَشْرَقْتَ الْأَنْوَارَ فِی قُلُوبِ أَوْلِیَائِکَ حَتَّى عَرَفُوکَ وَ وَحَّدُوکَ
تویى که به انوار تجلى بر دل اولیاء و خاصانت اشراق کردى تا به مقام معرفت نایل شدند و تو را به یکتایى شناختند
وَ أَنْتَ الَّذِی أَزَلْتَ الْأَغْیَارَ عَنْ قُلُوبِ أَحِبَّائِکَ حَتَّى لَمْ یُحِبُّوا سِوَاکَ وَ لَمْ یَلْجَئُوا إِلَى غَیْرِکَ
تویى که از دل دوستان و مشتاقانت توجه اغیار را محو کردى تا غیر تو را دوست نداشته و جز درگاهت به جایى پناه نبرند
أَنْتَ الْمُونِسُ لَهُمْ حَیْثُ أَوْحَشَتْهُمُ الْعَوَالِمُ
تویى یار و مونس آنان چون عوالم آنها را متوحش سازند
وَ أَنْتَ الَّذِی هَدَیْتَهُمْ حَیْثُ اسْتَبَانَتْ لَهُمُ الْمَعَالِمُ مَا ذَا وَجَدَ مَنْ فَقَدَکَ وَ مَا الَّذِی فَقَدَ مَنْ وَجَدَکَ
تویى که چون آنان از هر نشان و برهان دور شدند خود آنان را راهنمایى کردى آنکه تو را نیافت چه یافته و آنکه تو را یافت چه نیافته است
لَقَدْ خَابَ مَنْ رَضِیَ دُونَکَ بَدَلاً وَ لَقَدْ خَسِرَ مَنْ بَغَى عَنْکَ مُتَحَوِّلاً کَیْفَ یُرْجَى سِوَاکَ
هر کس به هر چه غیر تو مایل شد از هر چیز محروم شد و هر که روى طلب از تو گردانید زیانکار گردید چگونه چشم امید به غیر تو کنند
وَ أَنْتَ مَا قَطَعْتَ الْإِحْسَانَ وَ کَیْفَ یُطْلَبُ مِنْ غَیْرِکَ وَ أَنْتَ مَا بَدَّلْتَ عَادَةَ الاِمْتِنَانِ
در صورتى که تو هرگز قطع احسان از بندگان نکرده و نخواهى کرد و چگونه از غیر تو چیزى طلبند و حال آنکه تو عادت لطفت را تغییر نداده و نخواهى داد
یَا مَنْ أَذَاقَ أَحِبَّاءَهُ حَلاَوَةَ الْمُؤَانَسَةِ فَقَامُوا بَیْنَ یَدَیْهِ مُتَمَلِّقِینَ
اى آنکه شیرینى انست را به دوستانت چشانیدى تا تنها در حضور تو به تملق ایستادند
وَ یَا مَنْ أَلْبَسَ أَوْلِیَاءَهُ مَلاَبِسَ هَیْبَتِهِ فَقَامُوا بَیْنَ یَدَیْهِ مُسْتَغْفِرِینَ
اى آنکه اولیاء و خاصانت را به لباس هیبت و جلال بیاراستى تا در حضرتت عذر خواه آمد و آمرزش طلبیدند
أَنْتَ الذَّاکِرُ قَبْلَ الذَّاکِرِینَ وَ أَنْتَ الْبَادِی بِالْإِحْسَانِ قَبْلَ تَوَجُّهِ الْعَابِدِینَ
تو یاد بندگان کنى قبل از آنکه بندگان از تو یاد کنند و تو ابتدا به احسان کنى پیش از آنکه عابدان به تو روى آرند
وَ أَنْتَ الْجَوَادُ بِالْعَطَاءِ قَبْلَ طَلَبِ الطَّالِبِینَ وَ أَنْتَ الْوَهَّابُ ثُمَّ لِمَا وَهَبْتَ لَنَا مِنَ الْمُسْتَقْرِضِینَ
تویى که بجود و بخشش ذاتى بخلق عطا مىکنى پیش از آنکه طالبان حاجت درخواست کنند تو آن بخشنده بىعوضى که ازآنچه به ما عطا کردى باز از ما قرض مىخواهى
إِلَهِی اطْلُبْنِی بِرَحْمَتِکَ حَتَّى أَصِلَ إِلَیْکَ وَ اجْذِبْنِی بِمَنِّکَ حَتَّى أُقْبِلَ عَلَیْکَ
اى خدا مرا از در رحمتت بطلب تا به تو واصل شوم و به جاذبه احسانت مجذوبم کن تا یک جهت روى دل بسوى تو کنم
إِلَهِی إِنَّ رَجَائِی لاَ یَنْقَطِعُ عَنْکَ وَ إِنْ عَصَیْتُکَ کَمَا أَنَّ خَوْفِی لاَ یُزَایِلُنِی وَ إِنْ أَطَعْتُکَ
اى خدا هرگز امیدم از تو قطع نمىشود هر چند نافرمانیت کنم چنانکه از دلم ترس تو برطرف نمىگردد هر چند اطاعتت کنم
فَقَدْ دَفَعَتْنِی الْعَوَالِمُ إِلَیْکَ وَ قَدْ أَوْقَعَنِی عِلْمِی بِکَرَمِکَ عَلَیْکَ
که مرا همه عالم بسوى تو افکند و آگاهیم به کرم و بزرگواریت مرا بدرگاه تو کشانید
إِلَهِی کَیْفَ أَخِیبُ وَ أَنْتَ أَمَلِی أَمْ کَیْفَ أُهَانُ وَ عَلَیْکَ مُتَّکَلِی
اى خدا چگونه ناامید باشم در صورتیکه تو آرزوى منى یا چگونه کسم خوار تواند کرد با آنکه اعتمادم بر توست
إِلَهِی کَیْفَ أَسْتَعِزُّ وَ فِی الذِّلَّةِ أَرْکَزْتَنِی أَمْ کَیْفَ لاَ أَسْتَعِزُّ وَ إِلَیْکَ نَسَبْتَنِی
اى خدا چگونه دعوى عزت کنم و حال آنکه مرا در ذلت متمکن ساختهاى و چگونه داراى تاج عزت نباشم در صورتیکه نسبت بندگى بتو دارم
إِلَهِی کَیْفَ لاَ أَفْتَقِرُ وَ أَنْتَ الَّذِی فِی الْفُقَرَاءِ أَقَمْتَنِی
اى خدا چگونه فقیر و مسکین نباشم در صورتى که توام در میان فقیران گماشتى
أَمْ کَیْفَ أَفْتَقِرُ وَ أَنْتَ الَّذِی بِجُودِکَ أَغْنَیْتَنِی وَ أَنْتَ الَّذِی لاَ إِلَهَ غَیْرُکَ
و چگونه فقیر باشم با آنکه تو به جود و کرمت مرا بىنیاز گردانیدى و تویى آنکه جز تو خدایى نیست
تَعَرَّفْتَ لِکُلِّ شَیْءٍ فَمَا جَهِلَکَ شَیْءٌ
تو خود را بر هر چیز معروف و مشهور ساختى که هیچ موجودى از معرفتت جاهل نیست
وَ أَنْتَ الَّذِی تَعَرَّفْتَ إِلَیَّ فِی کُلِّ شَیْءٍ فَرَأَیْتُکَ ظَاهِراً فِی کُلِّ شَیْءٍ وَ أَنْتَ الظَّاهِرُ لِکُلِّ شَیْءٍ
و تویى که در همه موجودات تجلى کردى و خود را بمن نشان دادى در هر چیز آشکارا تو را دیدم تویى که بر هر چیز پیدایى
یَا مَنِ اسْتَوَى بِرَحْمَانِیَّتِهِ فَصَارَ الْعَرْشُ غَیْباً فِی ذَاتِهِ مَحَقْتَ الْآثَارَ بِالْآثَارِ وَ مَحَوْتَ الْأَغْیَارَ بِمُحِیطَاتِ أَفْلاَکِ الْأَنْوَارِ
اى آنکه برحمت واسعه و تجلى نور جمال بر همه عالم احاطه کردى تا آنکه عرش وجود امکانى در سطوع انوار وجوبیت پنهان گردید آثار وجودى را به آثار وجودى دیگر نابود کردى و اغیار را به احاطه مدار انوار تجلیات خود محو نمودى
یَا مَنِ احْتَجَبَ فِی سُرَادِقَاتِ عَرْشِهِ عَنْ أَنْ تُدْرِکَهُ الْأَبْصَارُ
اى آنکه در سرا پردههاى نور قاهر عرش جلالت از دیدهها پنهان گشتى
یَا مَنْ تَجَلَّى بِکَمَالِ بَهَائِهِ فَتَحَقَّقَتْ عَظَمَتُهُ الاِسْتِوَاءَ (مِنَ الاِسْتِوَاءِ) کَیْفَ تَخْفَى وَ أَنْتَ الظَّاهِرُ
اى آنکه به کمال بهاء و نورانیتت تجلى کردى تا به عظمت و جلال تمام مراتب وجود را فرا گرفتى چگونه پنهانى با آنکه تو تنها پیدایى
أَمْ کَیْفَ تَغِیبُ وَ أَنْتَ الرَّقِیبُ الْحَاضِرُ إِنَّکَ عَلَى کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ وَحْدَهُ
یا چگونه غایبى با آنکه تو تنها همه جا حاضر همه را نگهبانى و بر هرچیز توانا و مقتدرى و ستایش تنها مخصوص خداى یکتا است.
و بالجمله، کسی که توفیق یابد و این روز را در عرفات باشد، ادعیه و اعمال بسیار دارد و بهترین اعمال در این روز دعاست و در تمام ایّام سال، این روزِ شریف به جهت دعا امتیازی دارد و دعا از برای برادران مؤمن، از زنده و مرده بسیار باید کرد و روایت وارده در حال عبدالله بن جندب رحمه الله در موقف عرفات و دعای او برای برادران مؤمن خود مشهور است و روایت زید نرسی در حال ثقه جلیل القدر، معاویه بن وهب، در موقف و دعای او در حق یک یک از اشخاصی که در آفاق بودند و روایت از امام صادق علیه السلام در فضیلت این کار، شایستۀ ملاحظه و دیدار است و رجاء واثق از برادران دینی آنکه اقتدا به این بزرگواران نموده و مؤمنین را درد عا بر خود ایثار نموده و این گنهکار روسیاه را یکی از آن اشخاص شمرده و در حال حیات و ممات از دعای خیر فراموشم نفرمایند
اعمال ماه ذی الحجه- روز نهم، و از جمله دعاهاى مشهور این روز دعاى حضرت سید الشهداء است بشر و بشیر پسران غالب اسدى روایت کردهاند که پسین روز عرفه در عرفات در خدمت آن حضرت بودیم پس از خیمه خود بیرون آمدند با گروهى از اهل بیت و فرزندان و شیعیان با نهایت تذلل و خشوع پس در جانب چپ کوه ایستادند و روى مبارک را بسوى کعبه گردانیدند و دستها را برابر رو برداشتند مانند مسکینى که طعام طلبد و این دعا را خواندند
متن و ترجمه:
الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی لَیْسَ لِقَضَائِهِ دَافِعٌ وَ لاَ لِعَطَائِهِ مَانِعٌ وَ لاَ کَصُنْعِهِ صُنْعُ صَانِعٍ
ستایش مخصوص آن خدایى است که هیچکس در عالم سر از حکم و فرمانش نتواند کشید و بخشش او را منع نتواند کرد و هیچ صانعى در آفرینش مانند صنع او پدید نتواند ساخت
وَ هُوَ الْجَوَادُ الْوَاسِعُ فَطَرَ أَجْنَاسَ الْبَدَائِعِ وَ أَتْقَنَ بِحِکْمَتِهِ الصَّنَائِعَ
و اوست بخشنده بىپایان و انواع بدایع مخلوقات را بیافرید و بحکمت بالغه صنایع را متقن فرمود
لاَ تَخْفَى عَلَیْهِ الطَّلاَئِعُ وَ لاَ تَضِیعُ عِنْدَهُ الْوَدَائِعُ (أَتَى بِالْکِتَابِ الْجَامِعِ وَ بِشَرْعِ الْإِسْلاَمِ النُّورِ السَّاطِعِ وَ لِلْخَلِیقَةِ صَانِعٌ وَ هُوَ الْمُسْتَعَانُ عَلَى الْفَجَائِعِ)
نه چیزى در جهان پدید آید که از نظر عنایتش هرگز پنهان گردد و نه آنچه نزدش ودیعه نهند هیچگاه نابود شود
جَازِی کُلِّ صَانِعٍ وَ رَائِشُ کُلِّ قَانِعٍ وَ رَاحِمُ کُلِّ ضَارِعٍ
عمل هر کس را پاداش دهد و امور اهل قناعت را اصلاح کند به حال هر کس به درگاهش تضرع و زارى کند ترحم فرماید
وَ مُنْزِلُ الْمَنَافِعِ وَ الْکِتَابِ الْجَامِعِ بِالنُّورِ السَّاطِعِ
هر منفعت را به خلق او نازل گرداند چنانکه کتاب جامع را با نور علم و اشراق ایمان او نازل فرمود
وَ هُوَ لِلدَّعَوَاتِ سَامِعٌ وَ لِلْکُرُبَاتِ دَافِعٌ وَ لِلدَّرَجَاتِ رَافِعٌ وَ لِلْجَبَابِرَةِ قَامِعٌ
اوست که دعاى بندگان را مستجاب مىگرداند و گرفتاریهایشان را دفع میکند و مقامشان را بالا میبرد و گردنکشان را سرکوب میکند
فَلاَ إِلَهَ غَیْرُهُ وَ لاَ شَیْءَ یَعْدِلُهُ وَ لَیْسَ کَمِثْلِهِ شَیْءٌ
پس غیر آن ذات یکتا هیچ خدایى نیست و او را عدیل نباشد و مثل و مانند ندارد
وَ هُوَ السَّمِیعُ الْبَصِیرُ اللَّطِیفُ الْخَبِیرُ وَ هُوَ عَلَى کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ
شنواى دعاى خلق و بیناى امور عالم است به دقایق اشیاء بصیر و آگاه است و بر هر چیز توانایى و قدرت کامل دارد
اللَّهُمَّ إِنِّی أَرْغَبُ إِلَیْکَ وَ أَشْهَدُ بِالرُّبُوبِیَّةِ لَکَ
اى خدا من اشتیاق دارم و به یکتائیت گواه و به ربوبیتت معترفم
مُقِرّاً (مُقِرٌّ) بِأَنَّکَ رَبِّی وَ أَنَّ إِلَیْکَ مَرَدِّی ابْتَدَأْتَنِی بِنِعْمَتِکَ قَبْلَ أَنْ أَکُونَ شَیْئًا مَذْکُوراً
و مىدانم که تو مربى و پروردگار منى و بازگشت من بسوى توست تو در اول که من نابود بودم
وَ خَلَقْتَنِی مِنَ التُّرَابِ ثُمَّ أَسْکَنْتَنِی الْأَصْلاَبَ آمِناً لِرَیْبِ الْمَنُونِ وَ اخْتِلاَفِ الدُّهُورِ وَ السِّنِینَ
به من نعمت وجود بخشیدى و مرا از خاک بیافریدى آنگاه در صلب پدرانم جاى دادى و از حوادث زمان و موانع دهر و اختلاف و تغییرات روزگاران مرا محفوظ داشتى
فَلَمْ أَزَلْ ظَاعِناً مِنْ صُلْبٍ إِلَى رَحِمٍ فِی تَقَادُمٍ مِنَ الْأَیَّامِ الْمَاضِیَةِ وَ الْقُرُونِ الْخَالِیَةِ
تا آنکه پى درپى از یکایک پشت پدرانم به رحم مادران انتقال یافتم در آن ایام پیشین و دوران گذشته
لَمْ تُخْرِجْنِی لِرَأْفَتِکَ بِی وَ لُطْفِکَ لِی (بِی) وَ إِحْسَانِکَ إِلَیَّ فِی دَوْلَةِ أَئِمَّةِ الْکُفْرِ الَّذِینَ نَقَضُوا عَهْدَکَ وَ کَذَّبُوا رُسُلَکَ
و از آنجا که با من رأفت و مهربانى داشتى و نظر لطفو احسان مرا در دور سلطنت پیشوایان کفر و ضلالت که عهد تو را شکستند و رسولانت را تکذیب کردند به دنیا نیاوردى
لَکِنَّکَ أَخْرَجْتَنِی (رَأْفَةً مِنْکَ وَ تَحَنُّناً عَلَیَّ) لِلَّذِی سَبَقَ لِی مِنَ الْهُدَى الَّذِی لَهُ یَسَّرْتَنِی
و لیکن زمانى بوجود آوردى که از برکت پیشواى توحید حضرت خاتم پیغمبرانت مقام هدایت که در علم ازلیت مقرر بود بر من میسر فرمودى
وَ فِیهِ أَنْشَأْتَنِی وَ مِنْ قَبْلِ ذَلِکَ رَؤُفْتَ بِی بِجَمِیلِ صُنْعِکَ وَ سَوَابِغِ نِعَمِکَ
و در این عصر هدایت مرا پرورش دادى و از این پیش هم پیوسته با من نیکویى و مهربانى کردى و به نعمت فراوانم متنعم ساختى
فَابْتَدَعْتَ خَلْقِی مِنْ مَنِیٍّ یُمْنَى وَ أَسْکَنْتَنِی فِی ظُلُمَاتٍ ثَلاَثٍ بَیْنَ لَحْمٍ وَ دَمٍ وَ جِلْدٍ
تا آنگاه که آفرینشم به مشیتت از آب نطفه فرمودى و در ظلمات سه گانه در میان لحم و دمم مسکن دادى
لَمْ تُشْهِدْنِی خَلْقِی (لَمْ تُشَهِّرْنِی بِخَلْقِی) وَ لَمْ تَجْعَلْ إِلَیَّ شَیْئًا مِنْ أَمْرِی
نه مرا از کیفیت خلقتم آگه ساختى و نه کارى در آفرینشم به من واگذار کردى
ثُمَّ أَخْرَجْتَنِی لِلَّذِی سَبَقَ لِی مِنَ الْهُدَى إِلَى الدُّنْیَا تَامّاً سَوِیّاً
تا آنکه مرا بر آن رتبه معرفت و هدایت علم ازلى با خلقت کامل و آراسته به دنیا آوردى
وَ حَفِظْتَنِی فِی الْمَهْدِ طِفْلاً صَبِیّاً وَ رَزَقْتَنِی مِنَ الْغِذَاءِ لَبَناً مَرِیّاً
و در گهواره که کودکى ناتوان بودم مرا نگهداشتى و از شیر مادر غذایى گوارا روزیم کردى
وَ عَطَفْتَ عَلَیَّ قُلُوبَ الْحَوَاضِنِ وَ کَفَّلْتَنِی الْأُمَّهَاتِ الرَّوَاحِمَ (الرَّحَائِمَ) وَ کَلَأْتَنِی مِنْ طَوَارِقِ الْجَانِ
و دلهاى دایگان را به من مهربان ساختى مادران مهربان را براى محافظتم از آسیب جن و شیطان برگماشتى
وَ سَلَّمْتَنِی مِنَ الزِّیَادَةِ وَ النُّقْصَانِ فَتَعَالَیْتَ یَا رَحِیمُ یَا رَحْمَانُ
و از عیب و نقصان خلقتم را پیراستى به هر حال بسى بلند مرتبه خداى مهربانى
حَتَّى إِذَا اسْتَهْلَلْتُ نَاطِقاً بِالْکَلاَمِ أَتْمَمْتَ عَلَیَّ سَوَابِغَ الْإِنْعَامِ وَ رَبَّیْتَنِی زَائِداً فِی کُلِّ عَامٍ
پس آنگاه که زبانم به سخن گشودى و نعمت بىحدت بر من تمام کردى و در هر سال به تربیتت فزونتر شدم
حَتَّى إِذَا اکْتَمَلَتْ فِطْرَتِی وَ اعْتَدَلَتْ مِرَّتِی (سَرِیرَتِی) أَوْجَبْتَ عَلَیَّ حُجَّتَکَ بِأَنْ أَلْهَمْتَنِی مَعْرِفَتَکَ وَ رَوَّعْتَنِی بِعَجَائِبِ حِکْمَتِکَ (فِطْرَتِکَ)
و خلقتم مقام کمال یافت و قواى جسم و جانم به حد اعتدال رسید پس حجت را بر من الزام
نمودى و معرفت خود را به قلبم الهام فرمودى و در عجایب حکمتهاى خویش چشم عقلم را حیران ساختى
وَ أَیْقَظْتَنِی لِمَا ذَرَأْتَ فِی سَمَائِکَ وَ أَرْضِکَ مِنْ بَدَائِعِ خَلْقِکَ وَ نَبَّهْتَنِی لِشُکْرِکَ وَ ذِکْرِکَ
و مرا بیدار و هشیار کردى تا در آسمان و زمین بدایع مخلوقاتت را مشاهده کنم و مرا به یاد خود و شکر نعمتهاى بىحد خویش متذکر ساختى
وَ أَوْجَبْتَ عَلَیَّ طَاعَتَکَ وَ عِبَادَتَکَ وَ فَهَّمْتَنِی مَا جَاءَتْ بِهِ رُسُلُکَ
و فرض نمودىبر من طاعت و عبادتت را و فهم علوم و حقایقى که پیمبرانت به وحى آوردند به من عطا فرمودى
وَ یَسَّرْتَ لِی تَقَبُّلَ مَرْضَاتِکَ وَ مَنَنْتَ عَلَیَّ فِی جَمِیعِ ذَلِکَ بِعَوْنِکَ وَ لُطْفِکَ
و روح بزرگ مرا براى فهم پذیرفتن عطا کردى و به سعه صدر در یافتن مقام رضا و تسلیم را بر من آسان کردى و در تمام این مرحمتها بر من به اعانت و لطف خود منت گذاردى
ثُمَّ إِذْ خَلَقْتَنِی مِنْ خَیْرِ (حُرِّ) الثَّرَى لَمْ تَرْضَ لِی یَا إِلَهِی نِعْمَةً (بِنِعْمَةٍ) دُونَ أُخْرَى
سپس که مرا از بهترین خاک بیافریدى و براى آسایش من به یک نوع نعمت راضى نشدى بلکه به انواع نعمتهاى بیشمار مرا متنعم ساختى
وَ رَزَقْتَنِی مِنْ أَنْوَاعِ الْمَعَاشِ وَ صُنُوفِ الرِّیَاشِ بِمَنِّکَ الْعَظِیمِ الْأَعْظَمِ عَلَیَّ وَ إِحْسَانِکَ الْقَدِیمِ إِلَیَ
و به هر گونه طعام و لباس و اثاث زندگى برخوردارم کردى و همه صرف لطف بىحد و احسان نامتناهى تو بود
حَتَّى إِذَا أَتْمَمْتَ عَلَیَّ جَمِیعَ النِّعَمِ وَ صَرَفْتَ عَنِّی کُلَّ النِّقَمِ
و چون هر گونه نعمت را بر من تمام کردى و هر گونه رنج و بلا را از من برطرف نمودى
لَمْ یَمْنَعْکَ جَهْلِی وَ جُرْأَتِی عَلَیْکَ أَنْ دَلَلْتَنِی إِلَى (عَلَى) مَا یُقَرِّبُنِی إِلَیْکَ وَ وَفَّقْتَنِی لِمَا یُزْلِفُنِی لَدَیْکَ
باز جهل و بىباکى من تو را مانع از این لطف بزرگ نشد که دلالتم کنى و به هر چه سبب خشم و غضب توست و به مقام قرب خود موفق سازى
فَإِنْ دَعَوْتُکَ أَجَبْتَنِی وَ إِنْ سَأَلْتُکَ أَعْطَیْتَنِی وَ إِنْ أَطَعْتُکَ شَکَرْتَنِی
و با همه بیباکى و گناه باز هر وقت تو را خواندم اجابت کردى و چون از تو درخواستى کردم عطا فرمودى و اگر تو را اطاعت کردم پاداش کامل دادى
وَ إِنْ شَکَرْتُکَ زِدْتَنِی کُلُّ ذَلِکَ إِکْمَالٌ (إِکْمَالاً) لِأَنْعُمِکَ عَلَیَّ وَ إِحْسَانِکَ إِلَیَ
و اگر شکرت بجاى آوردم بر نعمتم افزودى همه این لطفها را فرمودى تا نعمت و احسانت را بر من به حد کمال رسانى
فَسُبْحَانَکَ سُبْحَانَکَ مِنْ مُبْدِئٍ مُعِیدٍ حَمِیدٍ مَجِیدٍ وَ تَقَدَّسَتْ أَسْمَاؤُکَ وَ عَظُمَتْ آلاَؤُکَ
زهى پاک و منزه خدایى که پدید آرنده آفرینش و بازگرداننده خلقى ستوده صفات و با مجد و عزتى نامهاى مقدست پاک و نعمتهایت بزرگ
فَأَیَّ (فَأَیُّ) نِعَمِکَ یَا إِلَهِی أُحْصِی عَدَداً وَ ذِکْراً أَمْ أَیُّ عَطَایَاکَ أَقُومُ بِهَا شُکْراً
پروردگارا چه نوع از نعمتهاى بىحسابت به ذکر و شمار توان آورد کدام یک از عط
اهایت را به وظیفه شکرش قیام توان کرد
وَ هِیَ یَا رَبِّ أَکْثَرُ (أَکْبَرُ) مِنْ أَنْ یُحْصِیَهَا الْعَادُّونَ أَوْ یَبْلُغَ عِلْماً بِهَا الْحَافِظُونَ
در صورتى که نعمتت بیش از آن است که حساب دانان بشمار آرند یا حافظان به آن دانا شوند
ثُمَّ مَا صَرَفْتَ وَ دَرَأْتَ عَنِّی اللَّهُمَّ مِنَ الضُّرِّ وَ الضَّرَّاءِ أَکْثَرُ مِمَّا ظَهَرَ لِی مِنَ الْعَافِیَةِ وَ السَّرَّاءِ
و باز پروردگارا آن رنج و زیانها را که از من به مرحمتت دفع کردى بیش از آن همه نعمت و عافیت است که به ظاهر مشاهده مىکنم
وَ أَنَا (فَأَنَا) أَشْهَدُ یَا إِلَهِی بِحَقِیقَةِ إِیمَانِی وَ عَقْدِ عَزَمَاتِ یَقِینِی وَ خَالِصِ صَرِیحِ تَوْحِیدِی
و من گواهى مىدهم براى خدا از خلوص و حقیقت ایمانم به عهد قلبم که ازفرایض مقام یقین من است و توحیدى خالص و پاک از شایبه
وَ بَاطِنِ مَکْنُونِ ضَمِیرِی وَ عَلاَئِقِ مَجَارِی نُورِ بَصَرِی وَ أَسَارِیرِ صَفْحَةِ جَبِینِی
و از باطن سر ضمیرم و از رشتههاى بینش نور چشم و اسرار نقشهاى جبینم
وَ خُرْقِ مَسَارِبِ نَفْسِی (نَفَسِی) وَ خَذَارِیفِ مَارِنِ عِرْنِینِی وَ مَسَارِبِ سِمَاخِ (صِمَاخِ) سَمْعِی
و شکاف راههاى نفسهایم و مخزن و محفظه شامهام و روزنههاى وصول امواج صوتى به سماخ و استخوان سامعه ام
وَ مَا ضُمَّتْ وَ أَطْبَقَتْ عَلَیْهِ شَفَتَایَ وَ حَرَکَاتِ لَفْظِ لِسَانِی
و آنچه را هر دو لبم از بر هم نهادن مىپوشاند و به حرکات بىشمار زبانم
وَ مَغْرَزِ حَنَکِ فَمِی وَ فَکِّی وَ مَنَابِتِ أَضْرَاسِی وَ مَسَاغِ مَطْعَمِی وَ مَشْرَبِی
و محل ارتباط فک بالا و فک پایینم و مکان روییدن دندان و عصب قوه ذایقه که جایگاه ادراک گوارایى طعام و شراب است
وَ حِمَالَةِ أُمِّ رَأْسِی وَ بَلُوعِ فَارِغِ حَبَائِلِ (بُلُوغِ حَبَائِلِ بَارِعِ) عُنُقِی
و آن استخوان که ام رأس من بر آن استوار است و وسعتگاهى که مکان رشتههاى اعصاب گردن من است
وَ مَا اشْتَمَلَ عَلَیْهِ تَامُورُ صَدْرِی وَ (جُمَلِ) حَمَائِلِ حَبْلِ وَتِینِی وَ نِیَاطِ حِجَابِ قَلْبِی وَ أَفْلاَذِ حَوَاشِی کَبِدِی
و آنچه فضاى سینه من بر آن محیط است و آنجا که رشته رگ و تینم حمایل است و آنجا که پرده قلبم و قطعات اطراف جگرم بدان مرتبط است
وَ مَا حَوَتْهُ شَرَاسِیفُ أَضْلاَعِی وَ حِقَاقُ (حِقَاقِ) مَفَاصِلِی وَ قَبْضُ (قَبْضِ) عَوَامِلِی وَ أَطْرَافُ (أَطْرَافِ) أَنَامِلِی
و شراسیف (دندههاى) استخوان و غضروف پهلو و سربندهاى مفاصل من و قبض (و بسط) قواى عامله من و سر انگشتان من
وَ لَحْمِی وَ دَمِی وَ شَعْرِی وَ بَشَرِی وَ عَصَبِی وَ قَصَبِی وَ عِظَامِی
و گوشت و خون و موى و پوست و اعصاب و ورید و شریان من و استخوانها
وَ مُخِّی وَ عُرُوقِی وَ جَمِیعُ (جَمِیعِ) جَوَارِحِی
و مغز و رگ و پىهاى من و تمام اندامم
وَ مَا انْتَسَجَ عَلَى ذَلِکَ أَیَّامَ رضَاعِی وَ مَا أَقَلَّتِ الْأَرْضُ مِنِّی وَ نَوْمِی وَ یَقَظَتِی وَ سُکُونِی وَ حَرَکَاتِ رُکُوعِی وَ سُجُودِی
انساج پردهها و غشاهایى که دوران شیر خوارگیم منسوج شده و آنچه زمین از من در پشت خود برداشته است و خواب و بیدارى من و آرامش و جنبش من و رکوع و سجود من
أَنْ لَوْ حَاوَلْتُ وَ اجْتَهَدْتُ مَدَى الْأَعْصَارِ وَ الْأَحْقَابِ لَوْ عُمِّرْتُهَا أَنْ أُؤَدِّیَ شُکْرَ وَاحِدَةٍ مِنْ أَنْعُمِکَ مَا اسْتَطَعْتُ ذَلِکَ
که از بسیارى آنها اگر به قصد و کوشش در ضبط آنها عمرى بپردازم طول مدت عصرها و بلکه قرنها اگر عمر کنم شکر یکى از آن نعمتها را نتوانم کرد
إِلاَّ بِمَنِّکَ الْمُوجَبِ عَلَیَّ بِهِ شُکْرُکَ أَبَداً جَدِیداً وَ ثَنَاءً طَارِفاً عَتِیداً
مگر باز به نعمت دیگرت که آن نیز بر من شکرى سر از نو و ستایشى تازه واجب گرداند
أَجَلْ وَ لَوْ حَرَصْتُ أَنَا وَ الْعَادُّونَ مِنْ أَنَامِکَ أَنْ نُحْصِیَ مَدَى إِنْعَامِکَ سَالِفِهِ (سَالِفَةً) وَ آنِفِهِ (آنِفَةً)
آرى و اگر من و تمام حساب دانان عالم خلقت بخواهیم نهایت نعمتهایت از گذشته و حال و آینده را احصاء و شماره کنیم
مَا حَصَرْنَاهُ عَدَداً وَ لاَ أَحْصَیْنَاهُ أَمَداً
هرگز بر حساب و شمارهاش و درک نهایتش قادر نخواهیم بود
هَیْهَاتَ أَنَّى ذَلِکَ وَ أَنْتَ الْمُخْبِرُ فِی کِتَابِکَ النَّاطِقِ وَ النَّبَإِ الصَّادِقِ وَ إِنْ تَعُدُّوا نِعْمَةَ اللَّهِ لاَ تُحْصُوهَا
هیهات کجا توانیم در صورتى که تو خود در کتاب ناطق قرآن (که مبین حق و حقیقت است)
بیان فرمودى که اگر خواهید که نعمتهاى خدا را بشمار آرید هرگز نتوانید
صَدَقَ کِتَابُکَ اللَّهُمَّ وَ إِنْبَاؤُکَ وَ بَلَّغَتْ أَنْبِیَاؤُکَ وَ رُسُلُکَ مَا أَنْزَلْتَ عَلَیْهِمْ مِنْ وَحْیِکَ وَ شَرَعْتَ لَهُمْ وَ بِهِمْ مِنْ دِینِکَ
و البته کتاب و اخبار تو اى خدا صدق و حقیقت است سخنى است که به پیمبران و رسولانت الهام شده و از مقام و حیت نازل گردیده است و دین خود را به آن وحى و روى آن کتاب تشریع کردى
غَیْرَ أَنِّی یَا إِلَهِی أَشْهَدُ بِجَهْدِی وَ جِدِّی وَ مَبْلَغِ طَاعَتِی (طَاقَتِی) وَ وُسْعِی وَ أَقُولُ مُؤْمِناً مُوقِناً
و علاوه بر اینکه من اى خدا شهادت مىدهم با تمام توجه و کمال جدیت و به قدر طاعت و طاقتم وسعت فکر و معرفتم و با مقام ایمان و یقین مىگویم
الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی لَمْ یَتَّخِذْ وَلَداً فَیَکُونَ مَوْرُوثاً
که حمد و ستایش مخصوص خدایى است که فرزند ندارد تا وارثى بر او باشد
وَ لَمْ یَکُنْ لَهُ شَرِیکٌ فِی مُلْکِهِ فَیُضَادَّهُ فِیمَا ابْتَدَعَ
و شریکى در سلطنت ندارد تا در ابداع و اختراعش کسى مخالفت و ضدیت کند
وَ لاَ وَلِیٌّ مِنَ الذُّلِّ فَیُرْفِدَهُ فِیمَا صَنَعَ فَسُبْحَانَهُ سُبْحَانَهُ لَوْ کَانَ فِیهِمَا آلِهَةٌ إِلاَّ اللَّهُ لَفَسَدَتَا وَ تَفَطَّرَتَا
و قدرت کاملهاش در صنع و ابداع محتاج به معاونت کسى نیست تا او را یارى کند منزه است
خداى یکتایى که اگر جز او خدایانى بودند نظم آسمان و زمین فاسد گشتى و از هم گسیختى
سُبْحَانَ اللَّهِ الْوَاحِدِ الْأَحَدِ الصَّمَدِ الَّذِی لَمْ یَلِدْ وَ لَمْ یُولَدْ وَ لَمْ یَکُنْ لَهُ کُفُواً أَحَدٌ
منزه است خداى یگانه یکتا که غنى بالذات است فرزندى ندارد و خود فرزند کسى نباشد و هیچکس مثل و مانند او نیست
الْحَمْدُ لِلَّهِ حَمْداً یُعَادِلُ حَمْدَ مَلاَئِکَتِهِ الْمُقَرَّبِینَ وَ أَنْبِیَائِهِ الْمُرْسَلِینَ
ستایش خداى را آن گونه ستایش که فرشتگان مقرب و انبیاء مرسل کنند
وَ صَلَّى اللَّهُ عَلَى خِیَرَتِهِ مُحَمَّدٍ خَاتَمِ النَّبِیِّینَ وَ آلِهِ الطَّیِّبِینَ الطَّاهِرِینَ الْمُخْلَصِینَ وَ سَلَّمَ
و درود به حبیب برگزیده او محمد خاتم پیغمبرانش و بر آل او که همه پاکان و پاکیزگان عالم و بندگان خاص خالص اویند
پس شروع فرمود آن حضرت در سؤال و اهتمام نمود در دعا و آب از دیدههاى مبارکش جارى بود پس گفت
اللَّهُمَّ اجْعَلْنِی أَخْشَاکَ کَأَنِّی أَرَاکَ وَ أَسْعِدْنِی بِتَقْوَاکَ وَ لاَ تُشْقِنِی بِمَعْصِیَتِکَ وَ خِرْ لِی فِی قَضَائِکَ
اى خدا بمن آن مقام ترس و خشیت از جلال و عظمتت را عطا کن که گویا تو را میبینم و مرا بتقوى و طاعتت سعادت بخش و بعصیانت شقاوتمند مگردان و قضا
وَ بَارِکْ لِی فِی قَدَرِکَ حَتَّى لاَ أُحِبَّ تَعْجِیلَ مَا أَخَّرْتَ وَ لاَ تَأْخِیرَ مَا عَجَّلْتَ
و قدرت را بر من خیر و مبارک ساز تا در خوش و ناخوش مقدراتت آنچه دیر مىخواهى بر من زودتر دوست ندارم و آنچه زودتر مىخواهى دیرتر مایل نباشم
اللَّهُمَّ اجْعَلْ غِنَایَ فِی نَفْسِی وَ الْیَقِینَ فِی قَلْبِی وَ الْإِخْلاَصَ فِی عَمَلِی
خدایا مرا به بىنیازى در نفس و یقین در قلب و اخلاص در عمل
وَ النُّورَ فِی بَصَرِی وَ الْبَصِیرَةَ فِی دِینِی وَ مَتِّعْنِی بِجَوَارِحِی وَ اجْعَلْ سَمْعِی وَ بَصَرِی الْوَارِثَیْنِ مِنِّی
و نور در چشم و بصیرت در دین عطا فرما و به اعضاء و جوارحم بهرهمند کن و گوش و چشم را دو وارث من گردان
وَ انْصُرْنِی عَلَى مَنْ ظَلَمَنِی وَ أَرِنِی فِیهِ ثَارِی وَ مَآرِبِی وَ أَقِرَّ بِذَلِکَ عَیْنِی
و بر هر کس به من ظلم مىکند مرا یارى فرما و انتقام و تسلطم را نمودار ساز و بدان تسلط بر ظالم مرا دلشاد گردان
اللَّهُمَّ اکْشِفْ کُرْبَتِی وَ اسْتُرْ عَوْرَتِی وَ اغْفِرْ لِی خَطِیئَتِی وَ اخْسَأْ شَیْطَانِی
اى خدا تو غمهایم برطرف و عیبهایم مستور ساز و از خطاهایم درگذر و شیطانم را بران
وَ فُکَّ رِهَانِی وَ اجْعَلْ لِی یَا إِلَهِی الدَّرَجَةَ الْعُلْیَا فِی الْآخِرَةِ وَ الْأُولَى
و ذمهام (از هر حقوق) برهان و اى خداى من در دنیا و آخرت به من عالیترین درجه را عطا فرما
اللَّهُمَّ لَکَ الْحَمْدُ کَمَا خَلَقْتَنِی فَجَعَلْتَنِی سَمِیعاً بَصِیراً
اى خدا تو را ستایش مىکنم که به قدرت کامله مرا آفریدى پس آنگاه شنوا و بینا گردانیدى
وَ لَکَ الْحَمْدُ کَمَا خَلَقْتَنِی فَجَعَلْتَنِی خَلْقاً (حَیّاً) سَوِیّاً رَحْمَةً بِی وَ قَدْ کُنْتَ عَنْ خَلْقِی غَنِیّاً
و تو را ستایش مىکنم که چون مرا آفریدى از لطف و عنایتى که به من داشتى خلقتم را نیکو آراستى در صورتى که از وجود من بىنیاز بودى
رَبِّ بِمَا بَرَأْتَنِی فَعَدَّلْتَ فِطْرَتِی رَبِّ بِمَا أَنْشَأْتَنِی فَأَحْسَنْتَ صُورَتِی
پروردگارا چون مرا ایجاد کردى فطرت و طبیعتم را مقام اعتدال بخشیدى پروردگارا چنانکه مرا خلق کردى و صورتم زیبا نگاشتى
رَبِّ بِمَا أَحْسَنْتَ إِلَیَّ (بِی) وَ فِی نَفْسِی عَافَیْتَنِی رَبِّ بِمَا کَلَأْتَنِی وَ وَفَّقْتَنِی
پروردگارا چنانکه مرا مراقبت کردى و توفیق دادى
رَبِّ بِمَا أَنْعَمْتَ عَلَیَّ فَهَدَیْتَنِی رَبِّ بِمَا أَوْلَیْتَنِی وَ مِنْ کُلِّ خَیْرٍ أَعْطَیْتَنِی
پروردگارا چنانکه به من انعام فرمودى و هدایتم کردى پروردگارا چنانکه مرا برگزیدى و از هر خیرم عطا نمودى
رَبِّ بِمَا أَطْعَمْتَنِی وَ سَقَیْتَنِی رَبِّ بِمَا أَغْنَیْتَنِی وَ أَقْنَیْتَنِی رَبِّ بِمَا أَعَنْتَنِی وَ أَعْزَزْتَنِی
پروردگارا چنانکه مرا غذا دادى و سیرابم کردى پروردگارا چنانکه مرا بىنیاز گردانیدىو سرمایه و عزت بخشیدى
رَبِّ بِمَا أَلْبَسْتَنِی مِنْ سِتْرِکَ الصَّافِی وَ یَسَّرْتَ لِی مِنْ صُنْعِکَ الْکَافِی صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ
پروردگارا چنانکه مرا به لباس کرامت خاص در پوشانیدى و از مصنوعاتت به حد کافى در دسترس من نهادى چنانکه این موهبتها را فرمودى هم درود فرست بر محمد و آل محمد
وَ أَعِنِّی عَلَى بَوَائِقِ الدُّهُورِ وَ صُرُوفِ اللَّیَالِی وَ الْأَیَّامِ
و در سختیهاى روزگاران و حوادث شبان و روزان مرا یارى کن
وَ نَجِّنِی مِنْ أَهْوَالِ الدُّنْیَا وَ کُرُبَاتِ الْآخِرَةِ وَ اکْفِنِی شَرَّ مَا یَعْمَلُ الظَّالِمُونَ فِی الْأَرْضِ
و از هول و خطرهاى دنیا و غم و اندوه آخرتم نجات بخش و از شر اعمال ستمکاران روى زمین محفوظم دار
اللَّهُمَّ مَا أَخَافُ فَاکْفِنِی وَ مَا أَحْذَرُ فَقِنِی وَ فِی نَفْسِی وَ دِینِی فَاحْرُسْنِی
اى خدا تو از هر چه بترسم کفایتم کن و از آنچه هراسانم نگاهم دار و در جان و دین محافظتم فرما
وَ فِی سَفَرِی فَاحْفَظْنِی وَ فِی أَهْلِی وَ مَالِی فَاخْلُفْنِی وَ فِیمَا رَزَقْتَنِی فَبَارِکْ لِی وَ فِی نَفْسِی فَذَلِّلْنِی
و در سفر نگهدارى کن و در اهل و مال مرا جانشین عطا کن و در آنچه نصیبم کردى برکت بخش و مرا در پیش خود خوار
وَ فِی أَعْیُنِ النَّاسِ فَعَظِّمْنِی وَ مِنْ شَرِّ الْجِنِّ وَ الْإِنْسِ فَسَلِّمْنِی
و در چشم مردم بزرگ ساز و از شر جن و انس سلامتم دار
وَ بِذُنُوبِی فَلاَ تَفْضَحْنِی وَ بِسَرِیرَتِی فَلاَ تُخْزِنِی وَ بِعَمَلِی فَلاَ تَبْتَلِنِی وَ نِعَمَکَ فَلاَ تَسْلُبْنِی وَ إِلَى غَیْرِکَ فَلاَ تَکِلْنِی
و به گناهانم رسوا مگردان و به اندیشههاى باطنیم مفتضح و به عمل (ناشایستهام) مبتلا مساز و نعمتهایت را از من مگیر و مرا به غیر خودت واگذار مکن
إِلَهِی إِلَى مَنْ تَکِلُنِی إِلَى قَرِیبٍ فَیَقْطَعُنِی أَمْ إِلَى بَعِیدٍ فَیَتَجَهَّمُنِی أَمْ إِلَى الْمُسْتَضْعَفِینَ لِی وَ أَنْتَ رَبِّی وَ مَلِیکُ أَمْرِی
اى خدا مرا به که وا مىگذارى به خویش و نزدیکان که از من علاقه برند یا به دور و بیگانگان که با من خشونت و نفرت آغازند یا به آنان که مرا ضعیف و ناتوان خواهند در صورتى که تو پروردگار من و مالک امور من هستى
أَشْکُو إِلَیْکَ غُرْبَتِی وَ بُعْدَ دَارِی وَ هَوَانِی عَلَى مَنْ مَلَّکْتَهُ أَمْرِی
به تو از غربت و ذلت خود شکایت مىکنم از دورى منزلم شکایت مىکنم و از ذلت و خواریم در مقابل کسى که او را مالک امر من گردانیدى به تو مىنالم
إِلَهِی فَلاَ تُحْلِلْ عَلَیَّ غَضَبَکَ فَإِنْ لَمْ تَکُنْ غَضِبْتَ عَلَیَّ فَلاَ أُبَالِی (سِوَاکَ) سُبْحَانَکَ غَیْرَ أَنَّ عَافِیَتَکَ أَوْسَعُ لِی
اى خدا پس تو بر من قهر و غضب نکن که باک از چیزى غیر معصیت تو ندارم آن هم اى ذات منزه سهل است که لطف و عافیتت مرا وسیعتر است
فَأَسْأَلُکَ یَا رَبِّ بِنُورِ وَجْهِکَ الَّذِی أَشْرَقَتْ لَهُ الْأَرْضُ وَ السَّمَاوَاتُ وَ کُشِفَتْ (انْکَشَفَتْ) بِهِ الظُّلُمَاتُ
پس از تو اى پروردگار من درخواستمىکنم به نور جمالت بر زمین و آسمان تابش کرده و ظلمت را از جهان برانداخته
وَ صَلُحَ بِهِ أَمْرُ الْأَوَّلِینَ وَ الْآخِرِینَ أَنْ لاَ تُمِیتَنِی عَلَى غَضَبِکَ وَ لاَ تُنْزِلَ بِی سَخَطَکَ
و اصلاح امر اولین و آخرین بدان بسته است که مرا در حال قهر و غضبت نمیرانى و خشمت بر من نازل نگردانى
لَکَ الْعُتْبَى لَکَ الْعُتْبَى حَتَّى تَرْضَى قَبْلَ ذَلِکَ لاَ إِلَهَ إِلاَّ أَنْتَ رَبَّ الْبَلَدِ الْحَرَامِ
که مىتوانى از خشم به لطف باز آیى و از من خشنود شوى پیش از آنکه غضب فرمایى عالم را خدایى جز تو نیست که خداى مکه
وَ الْمَشْعَرِ الْحَرَامِ وَ الْبَیْتِ الْعَتِیقِ الَّذِی أَحْلَلْتَهُ الْبَرَکَةَ وَ جَعَلْتَهُ لِلنَّاسِ أَمْناً
و مشعر الحرام و بیت العتیق و در آن حرم برکت و رحمت فرود آوردى و آنجا را مقام امن و امان براى مردم قرار دادى
یَا مَنْ عَفَا عَنْ عَظِیمِ الذُّنُوبِ بِحِلْمِهِ یَا مَنْ أَسْبَغَ النَّعْمَاءَ بِفَضْلِهِ
اى آنکه به حلم از گناهان بزرگ بندگان درگذشتى و از فضل نعمتت را بر خلق به حد کمال رسانیدى
یَا مَنْ أَعْطَى الْجَزِیلَ بِکَرَمِهِ یَا عُدَّتِی فِی شِدَّتِی یَا صَاحِبِی فِی وَحْدَتِی
و عطاهاى بزرگ به کرم عطا کردى اى ذخیره روز سختى من اى همدم وقت تنهایى من
یَا غِیَاثِی فِی کُرْبَتِی یَا وَلِیِّی فِی نِعْمَتِی یَا إِلَهِی وَ إِلَهَ آبَائِی إِبْرَاهِیمَ وَ إِسْمَاعِیلَ
اى فریادرس من هنگام رنج و بلا اى ولى نعمت من اى خداى من و خداى پدران من ابراهیم و اسمعیل
وَ إِسْحَاقَ وَ یَعْقُوبَ وَ رَبَّ جَبْرَئِیلَ وَ مِیکَائِیلَ ( مِیکَالَ ) وَ إِسْرَافِیلَ
و اسحق و یعقوب و اى پروردگار جبرئیل و میکائیل و اسرافیل
وَ رَبَّ مُحَمَّدٍ خَاتَمِ النَّبِیِّینَ وَ آلِهِ الْمُنْتَجَبِینَ وَ مُنْزِلَ التَّوْرَاةِ وَ الْإِنْجِیلِ
و اى پروردگار محمد خاتم انبیاء و آل برگزیده پاکش اى خداى فرستنده کتاب تورات و انجیل
وَ الزَّبُورِ وَ الْفُرْقَانِ وَ مُنَزِّلَ کهیعص وَ طه وَ یس وَ الْقُرْآنِ الْحَکِیمِ
و زبور و فرقان و فرستنده کهیعص و طه و یس و تمام قرآن حکیم
أَنْتَ کَهْفِی حِینَ تُعْیِینِی الْمَذَاهِبُ فِی سَعَتِهَا وَ تَضِیقُ بِیَ الْأَرْضُ بِرُحْبِهَا (بِمَا رَحُبَتْ) وَ لَوْ لاَ رَحْمَتُکَ لَکُنْتُ مِنَ الْهَالِکِینَ
اى خدا تویى پناهم هرگاه طرق زندگانى با همه وسعت بر من مشکل شود و زمین با همه فراخى بر من تنگ گردد اگر رحمتت شامل حالم نگردد مسلم از اهل هلاکت خواهم بود
وَ أَنْتَ مُقِیلُ عَثْرَتِی وَ لَوْ لاَ سَتْرُکَ إِیَّایَ لَکُنْتُ مِنَ الْمَفْضُوحِینَ
و تویى که از لغزشم بر مىگردانى و گناهانم مستور مىسازى که اگر پرده پوشى تو نبود البته رسوا و مفتضح مىگردیدم
وَ أَنْتَ مُؤَیِّدِی بِالنَّصْرِ عَلَى أَعْدَائِی وَ لَوْ لاَ نَصْرُکَ إِیَّایَ (لِی) لَکُنْتُ مِنَ الْمَغْلُوبِینَ
و تو به یاریت مرا بر دشمنان ظفر مىبخشى که اگر نصرتت نبود من مغلوب دشمن مىشدم
یَا مَنْ خَصَّ نَفْسَهُ بِالسُّمُوِّ وَ الرِّفْعَةِ فَأَوْلِیَاؤُهُ بِعِزِّهِ یَعْتَزُّونَ
اى آنکه ذات خود را به علو مقام و رفعت مخصوص گردانیدى و دوستدارانت را به عزت خود عزیز ساختى
یَا مَنْ جَعَلَتْ لَهُ الْمُلُوکُ نِیرَ الْمَذَلَّةِ عَلَى أَعْنَاقِهِمْ فَهُمْ مِنْ سَطَوَاتِهِ خَائِفُونَ
اى آنکه پادشاهان را به درگاهت طوق مذلت به گردن نهادى که سخت از قهر و سطوتت هراسان و ترسانند
یَعْلَمُ خَائِنَةَ الْأَعْیُنِ وَ مَا تُخْفِی الصُّدُورُ وَ غَیْبَ مَا تَأْتِیَ بِهِ الْأَزْمِنَةُ وَ الدُّهُورُ
اى آنکه بر نگاه گوشه چشمها و اسرار پنهان در دلها و حوادث آتیه سلسله زمان و دور روزگاران بر همه آگاهى
یَا مَنْ لاَ یَعْلَمُ کَیْفَ هُوَ إِلاَّ هُوَ یَا مَنْ لاَ یَعْلَمُ مَا هُوَ إِلاَّ هُوَ
اى آنکه چگونگى آن ذات پنهان را کسى جز او آگاهى ندارد اى آنکه حقیقت او را جز او هیچکس نمىداند
یَا مَنْ لاَ (یَعْلَمُ مَا یَعْلَمُهُ إِلاَّ هُوَ) یَعْلَمُهُ إِلاَّ هُوَ یَا مَنْ کَبَسَ الْأَرْضَ عَلَى الْمَاءِ وَ سَدَّ الْهَوَاءَ بِالسَّمَاءِ
اى آنکه بر او غیر او کس آگاه نیست اى آنکه زمین را در آب فرو بردى و هوا را به آسمان سد بستى
یَا مَنْ لَهُ أَکْرَمُ الْأَسْمَاءِ یَا ذَا الْمَعْرُوفِ الَّذِی لاَ یَنْقَطِعُ أَبَداً
اى آنکه او را گرامیترین نامهاست اى صاحب کرمى که هرگز احسانش منقطع نشود
یَا مُقَیِّضَ الرَّکْبِ لِیُوسُفَ فِی الْبَلَدِ الْقَفْرِ وَ مُخْرِجَهُ مِنَ الْجُبِّ وَ جَاعِلَهُ بَعْدَ الْعُبُودِیَّةِ مَلِکاً
اى آنکه قافله (مصر) را براى (نجات) یوسف در بیابان فقر نگاهداشتى و از قعر چاهش برآوردى و پس از بندگى به او شاهى رسانیدى
یَا رَادَّهُ عَلَى یَعْقُوبَ بَعْدَ أَنِ ابْیَضَّتْ عَیْنَاهُ مِنَ الْحُزْنِ فَهُوَ کَظِیمٌ
اى که یوسف را به یعقوب باز گردانیدى پس از آنکه دو چشمش از خون و اندوه سفید گشت و غم دل پنهان مىداشت
یَا کَاشِفَ الضُّرِّ وَ الْبَلْوَى عَنْ أَیُّوبَ وَ (یَا) مُمْسِکَ یَدَیْ إِبْرَاهِیمَ عَنْ ذَبْحِ ابْنِهِ بَعْدَ کِبَرِ سِنِّهِ وَ فَنَاءِ عُمُرِهِ
اى برطرف کننده رنج و آلام ایوب و نگهدارنده دو دست ابراهیم خلیل در سن پیرى و پایان عمر از ذبح فرزندش اسمعیل
یَا مَنِ اسْتَجَابَ لِزَکَرِیَّا فَوَهَبَ لَهُ یَحْیَى وَ لَمْ یَدَعْهُ فَرْداً وَحِیداً
اى آنکه دعاى زکریا را مستجاب کردى و یحیى را در پیرى به او عطا فرمودى و او را تنها و بىکس (و وارث) نگذاشتى
یَا مَنْ أَخْرَجَ یُونُسَ مِنْ بَطْنِ الْحُوتِ یَا مَنْ فَلَقَ الْبَحْرَ لِبَنِی إِسْرَائِیلَ فَأَنْجَاهُمْ وَ جَعَلَ فِرْعَوْنَ وَ جُنُودَهُ مِنَ الْمُغْرَقِینَ
اى آنکه یونس را از شکم ماهى بیرون آوردى اى آنکه دریا را براى بنى اسرائیل شکافتى و آنان را نجات دادى و فرعون و سپاهش را غرق دریاى هلاکت نمودى
یَا مَنْ أَرْسَلَ الرِّیَاحَ مُبَشِّرَاتٍ بَیْنَ یَدَیْ رَحْمَتِهِ
اى آنکه بادها را به بشارت پیشاپیش (باران) رحمت فرستادى
یَا مَنْ لَمْ یَعْجَلْ عَلَى مَنْ عَصَاهُ مِنْ خَلْقِهِ یَا مَنِ اسْتَنْقَذَ السَّحَرَةَ مِنْ بَعْدِ طُولِ الْجُحُودِ
اى آنکه در کیفر معصیت کاران خلق تعجیل نفرمایى اى آنکه ساحران عصر موسى را بعد از مدتها کفر و انکار ازعذاب نجات بخشیدى
وَ قَدْ غَدَوْا فِی نِعْمَتِهِ یَأْکُلُونَ رِزْقَهُ وَ یَعْبُدُونَ غَیْرَهُ وَ قَدْ حَادُّوهُ وَ نَادُّوهُ وَ کَذَّبُوا رُسُلَهُ
در صورتى که دایم به نعمتت متنعم بودند و روزیت را خوردند و غیر تو را پرستیدند و به دشمنى خدا و شرک به او برخاستند و پیمبرانش را انکار کردند
یَا اللَّهُ یَا اللَّهُ یَا بَدِیءُ یَا بَدِیعُ (بَدِیعاً) لاَ نِدَّ (بَدْءَ) لَکَ یَا دَائِماً لاَ نَفَادَ لَکَ یَا حَیّاً حِینَ لاَ حَیَ
اى خدا اى خدا اى پدید آرنده بىسابقه اى که بىمثلى و مانند ندارى اى ذات دائم ابدى که هرگز فنا نپذیرى اى زنده ازلى هنگامى که هیچ زندهاى نبود
یَا مُحْیِیَ الْمَوْتَى یَا مَنْ هُوَ قَائِمٌ عَلَى کُلِّ نَفْسٍ بِمَا کَسَبَتْ
اى زنده کن مردگان اى آنکس هر کس را با هر چه کسب و کار کند نگهبانى کنى
یَا مَنْ قَلَّ لَهُ شُکْرِی فَلَمْ یَحْرِمْنِی وَ عَظُمَتْ خَطِیئَتِی فَلَمْ یَفْضَحْنِی وَ رَآنِی عَلَى الْمَعَاصِی فَلَمْ یَشْهَرْنِی)یَخْذُلْنِی(
اى آنکه من شکرت را اندک کنم و باز از نعمتت محرومم نساختى و خطاى بزرگ و بسیار کردم و مرا رسوا نکردى و مرا در حال عصیان بسیار دیدى و بىآبرویم نفرمودى
یَا مَنْ حَفِظَنِی فِی صِغَرِی یَا مَنْ رَزَقَنِی فِی کِبَرِی
اى آنکه مرا در کودکى (از آفات) حفظ فرمودى اى آنکه مرا در پیرى روزى دادى
یَا مَنْ أَیَادِیهِ عِنْدِی لاَ تُحْصَى وَ نِعَمُهُ لاَ تُجَازَى یَا مَنْ عَارَضَنِی بِالْخَیْرِ وَ الْإِحْسَانِ وَ عَارَضْتُهُ بِالْإِسَاءَةِ وَ الْعِصْیَانِ
اى آنکه الطاف و نعمتهایش شمرده نشده و سپاس گفته نشود اى آنکه با من به خیر و احسان روى آورده و من در عوض زشتى و عصیان نمودم
یَا مَنْ هَدَانِی لِلْإِیمَانِ مِنْ قَبْلِ أَنْ أَعْرِفَ شُکْرَ الاِمْتِنَانِ
اى آنکه مرا بر مقام ایمان هدایت کردى پیش از آنکه به شکر نعمتت شناسا گردم
یَا مَنْ دَعَوْتُهُ مَرِیضاً فَشَفَانِی وَ عُرْیَاناً فَکَسَانِی وَ جَائِعاً فَأَشْبَعَنِی
اى آنکه در حال مرض تو را خواندم و مرا شفا بخشیدى و در حال برهنگى خواندم لباس پوشانیدى و در حال گرسنگى و تشنگى خواندم طعامم دادى
وَ عَطْشَانَ فَأَرْوَانِی وَ ذَلِیلاً فَأَعَزَّنِی وَ جَاهِلاً فَعَرَّفَنِی وَ وَحِیداً فَکَثَّرَنِی وَ غَائِباً فَرَدَّنِی
و سیرابم نمودى و در ذلت خواندم عزیزم فرمودى و در نادانى بمقام معرفت رسانیدى و در تنهایى جمعیتم دادى و غایب از اهل و وطن شدم به وطن بازم گردانیدى
وَ مُقِلاًّ فَأَغْنَانِی وَ مُنْتَصِراً فَنَصَرَنِی وَ غَنِیّاً فَلَمْ یَسْلُبْنِی وَ أَمْسَکْتُ عَنْ جَمِیعِ ذَلِکَ فَابْتَدَأَنِی
و در فقر و بینوایى خواندم غنى گردانیدى یارى طلبیدم مظفر و منصورم ساختى و در حال غنا بودم دارائیم باز نگرفتى و اگر از خواندنت در این احوال خوددارى کردم باز ابتدا به احسان فرمودى
فَلَکَ الْحَمْدُ وَ الشُّکْرُ یَا مَنْ أَقَالَ عَثْرَتِی وَ نَفَّسَ کُرْبَتِی وَ أَجَابَ دَعْوَتِی
پس ستایش و سپاس مخصوص توست اى آنکه عذر لغزشهایم پذیرفتى و غم و اندوهم برطرف ساختى و دعایم اجابت فرمودى
وَ سَتَرَ عَوْرَتِی وَ غَفَرَ ذُنُوبِی وَ بَلَّغَنِی طَلِبَتِی وَ نَصَرَنِی عَلَى عَدُوِّی
و گناهانم بخشیدى و به مطلوبم رسانیدى و بر دشمن یارىو نصرتم دادى
وَ إِنْ أَعُدَّ نِعَمَکَ وَ مِنَنَکَ وَ کَرَائِمَ مِنَحِکَ لاَ أُحْصِیهَا یَا مَوْلاَیَ
به هر حال نعمت و احسانها و عطاهاى گرامیت را هرگز به شمار نتوانم آورد اى مولاى من
أَنْتَ الَّذِی مَنَنْتَ أَنْتَ الَّذِی أَنْعَمْتَ أَنْتَ الَّذِی أَحْسَنْتَ أَنْتَ الَّذِی أَجْمَلْتَ
تویى که عطا فرمودى تویى که نعمت دادى تویى که احسان کردى تویى که نیکویى کردى
أَنْتَ الَّذِی أَفْضَلْتَ أَنْتَ الَّذِی أَکْمَلْتَ أَنْتَ الَّذِی رَزَقْتَ أَنْتَ الَّذِی وَفَّقْتَ
تویى که فضل و کرامت فرمودى تویى که (لطف را) کامل گردانیدى تویى که روزى بخشیدى تویى که توفیق دادى
أَنْتَ الَّذِی أَعْطَیْتَ أَنْتَ الَّذِی أَغْنَیْتَ أَنْتَ الَّذِی أَقْنَیْتَ أَنْتَ الَّذِی آوَیْتَ أَنْتَ الَّذِی کَفَیْتَ
تویى که به خلق عطا فرمودى تویى که فقیر را غنى ساختى تویى که سرمایه دادى تویى که پناه دادى تویى که امور بندگانت را کفایت کردى
أَنْتَ الَّذِی هَدَیْتَ أَنْتَ الَّذِی عَصَمْتَ أَنْتَ الَّذِی سَتَرْتَ أَنْتَ الَّذِی غَفَرْتَ
تویى که هدایت کردى تویى که خوبان را عصمت از گناه کرامت کردى تویى که گناهان را مستور ساختى تویى که گناهان را آمرزیدى
أَنْتَ الَّذِی أَقَلْتَ أَنْتَ الَّذِی مَکَّنْتَ أَنْتَ الَّذِی أَعْزَزْتَ أَنْتَ الَّذِی أَعَنْتَ
تویى که عذر گناهان را پذیرفتى تویى که تمکن و جاه بخشیدى تویى که عزت و جلال دادى تویى که اعانت فرمودى
أَنْتَ الَّذِی عَضَدْتَ أَنْتَ الَّذِی أَیَّدْتَ أَنْتَ الَّذِی نَصَرْتَ أَنْتَ الَّذِی شَفَیْتَ
تویى که مدد فرمودى تویى که تأیید توانایى دادى تویى که یارى فرمودى تویى که بیماران را شفا دادى
أَنْتَ الَّذِی عَافَیْتَ أَنْتَ الَّذِی أَکْرَمْتَ تَبَارَکْتَ وَ تَعَالَیْتَ
تویى که عافیت بخشیدى تویى که اکرام فرمودى تویى که برترى دادى
فَلَکَ الْحَمْدُ دَائِماً وَ لَکَ الشُّکْرُ وَاصِباً أَبَداً
پس حمد و ستایش مخصوص توست و شکر و ستایش دایم تو را سزاست
ثُمَّ أَنَا یَا إِلَهِی الْمُعْتَرِفُ بِذُنُوبِی فَاغْفِرْهَا لِی
باز اى خداى من به گناهانم مقر و معترفم پس تو به کرم از من درگذر
أَنَا الَّذِی أَسَأْتُ أَنَا الَّذِی أَخْطَأْتُ أَنَا الَّذِی هَمَمْتُ أَنَا الَّذِی جَهِلْتُ أَنَا الَّذِی غَفَلْتُ
من آن بندهام که بد کردم من همانم که خطا کردم من همانم که اهتمام به عصیان کردم من همانم که نادانى کردم من همانم که غفلت ورزیدم
أَنَا الَّذِی سَهَوْتُ أَنَا الَّذِی اعْتَمَدْتُ أَنَا الَّذِی تَعَمَّدْتُ أَنَا الَّذِی وَعَدْتُ
من همانم که سهو کردم من همانم که به خود اعتماد کردم و من همانم که (به خواهش دل) عمدا کردم من همانم که وعده کردم و مخالفت نمودم
وَ أَنَا الَّذِی أَخْلَفْتُ أَنَا الَّذِی نَکَثْتُ أَنَا الَّذِی أَقْرَرْتُ أَنَا الَّذِی اعْتَرَفْتُ بِنِعْمَتِکَ عَلَیَّ وَ عِنْدِی وَ أَبُوءُ بِذُنُوبِی
و من همانم که عهد خود شکستم من همانم که اقرار کردم من همانم که اعتراف به نعمت و عطایت بر خود کردم و بازبگناهان رجوع نمودم
فَاغْفِرْهَا لِی یَا مَنْ لاَ تَضُرُّهُ ذُنُوبُ عِبَادِهِ وَ هُوَ الْغَنِیُّ عَنْ طَاعَتِهِمْ
پس چون معترف و تائبم از آن گناهان درگذر اى خدایى که گناهان بندگانت هیچ تو را زیان نخواهد داشت و از طاعتشان هم البته بىنیاز خواهى بود
وَ الْمُوَفِّقُ مَنْ عَمِلَ صَالِحاً مِنْهُمْ بِمَعُونَتِهِ وَ رَحْمَتِهِ فَلَکَ الْحَمْدُ إِلَهِی وَ سَیِّدِی
و هم آنان که عملى شایسته مىکنند به توفیق و اعانت و رحمتت مىکنند پس اى خداى من و مولاى من ستایش مخصوص توست
إِلَهِی أَمَرْتَنِی فَعَصَیْتُکَ وَ نَهَیْتَنِی فَارْتَکَبْتُ نَهْیَکَ فَأَصْبَحْتُ لاَ ذَا بَرَاءَةٍ لِی فَأَعْتَذِرَ وَ لاَ ذَا قُوَّةٍ فَأَنْتَصِرَ
اى خدا تو مرا امر کردى و من عصیان امرت کردم تو نهى کردى و من مرتکب نهیت شدم اکنون نه کسى که گناهانم مبرا و پاک سازد و نه صاحب قدرتى که از او بر دفع عذاب یارى طلبم
فَبِأَیِّ شَیْءٍ أَسْتَقْبِلُکَ (أَسْتَقِیلُکَ) یَا مَوْلاَیَ أَ بِسَمْعِی أَمْ بِبَصَرِی أَمْ بِلِسَانِی أَمْ بِیَدِی أَمْ بِرِجْلِی
پس با چه وسیله رو بسوى تو آورم آیا به قوه شنوایى یا بینایى یا بوسیله زبان معذرت خواهم یا به دست و پا خدمتى توانم
أَ لَیْسَ کُلُّهَا نِعَمَکَ عِنْدِی وَ بِکُلِّهَا عَصَیْتُکَ یَا مَوْلاَیَ فَلَکَ الْحُجَّةُ وَ السَّبِیلُ عَلَیَ
آیا این قوا و اعضاء که مرا است همه نعمتهاى تو نیست و بهمه آنها معصیت تو نکردم اى مولاى من پس تو را بر من اتمام حجت است و راه هر اعتراض بستهاى
یَا مَنْ سَتَرَنِی مِنَ الْآبَاءِ وَ الْأُمَّهَاتِ أَنْ یَزْجُرُونِی وَ مِنَ الْعَشَائِرِ وَ الْإِخْوَانِ أَنْ یُعَیِّرُونِی وَ مِنَ السَّلاَطِینِ أَنْ یُعَاقِبُونِی
کسى که مرا از زجر پدران و مادران هم مستور و محفوظ داشتى و از سرزنش خویشان و برادران و قهر و عقاب پادشاهان نگهدارى فرمودى
وَ لَوْ اطَّلَعُوا یَا مَوْلاَیَ عَلَى مَا اطَّلَعْتَ عَلَیْهِ مِنِّی إِذًا مَا أَنْظَرُونِی وَ لَرَفَضُونِی وَ قَطَعُونِی
و اگر اینان اى مولاى من چنانکه تو مطلعى بر زشتى و رسوائیهاى من مطلع مىبودند ابدا مهلت نمىدادند و مرا از خود مىراندند و به کلى از من مىبریدند
فَهَا أَنَا ذَا یَا إِلَهِی بَیْنَ یَدَیْکَ یَا سَیِّدِی خَاضِعٌ ذَلِیلٌ حَصِیرٌ حَقِیرٌ
بارى من همین بنده (پر گناهم) که در حضورت اى سید من سرافکنده و خوار و ذلیل و عاجز و ناچیزم
لاَ ذُو بَرَاءَةٍ فَأَعْتَذِرَ وَ لاَ ذُو قُوَّةٍ فَأَنْتَصِرَ وَ لاَ حُجَّةٍ فَأَحْتَجَّ بِهَا
نه بر تبرئه خود عذرى توانم آورد و نه بر نجات خود صاحب قدرتى که از او یارى طلبم و نه حجت و دلیلى که به آن متمسک شوم
وَ لاَ قَائِلٌ لَمْ أَجْتَرِحْ وَ لَمْ أَعْمَلْ سُوءاً وَ مَا عَسَى الْجُحُودُ وَ لَوْ جَحَدْتُ یَا مَوْلاَیَ یَنْفَعُنِی
و نه توانم گفت که من این گناه نکرده و این کار زشت بجا نیاوردهام و اگر انکار کنم اى مولاى من آن انکار به حال من نفعى نخواهد داشت
کَیْفَ وَ أَنَّى ذَلِکَ وَ جَوَارِحِی کُلُّهَا شَاهِدَةٌ عَلَیَّ بِمَا قَدْ عَمِلْتُ (عَلِمْتَ)
چگونه از انکار خود سود یابم در صورتى که تمام اعضاء و جوارحم بر هر چه کردهام به یقین و بىهیچ شک و ریب همه بر علیه من گواهند
وَ عَلِمْتُ یَقِیناً غَیْرَ ذِی شَکٍّ أَنَّکَ سَائِلِی مِنْ عَظَائِمِ الْأُمُورِ
و تو محققا از امور بزرگ از من سؤالخواهى کرد
وَ أَنَّکَ الْحَکَمُ (الْحَکِیمُ) الْعَدْلُ الَّذِی لاَ تَجُورُ وَ عَدْلُکَ مُهْلِکِی وَ مِنْ کُلِّ عَدْلِکَ مَهْرَبِی
و تو البته حاکمى به عدل و هرگز جور و جفا به کسى نخواهى کرد و همان عدل تو مرا هلاک خواهد کرد و از عدل تو باز به عدل کل تو پناه مىطلبم
فَإِنْ تُعَذِّبْنِی یَا إِلَهِی فَبِذُنُوبِی بَعْدَ حُجَّتِکَ عَلَیَّ وَ إِنْ تَعْفُ عَنِّی فَبِحِلْمِکَ وَ جُودِکَ وَ کَرَمِکَ
پس هرگاه عذاب کنى به کیفر گناهان من است و پس از اتمام حجت بر من است و اگر بر من ببخشى از حلم و جود و کرم توست
لاَ إِلَهَ إِلاَّ أَنْتَ سُبْحَانَکَ إِنِّی کُنْتُ مِنَ الظَّالِمِینَ لاَ إِلَهَ إِلاَّ أَنْتَ سُبْحَانَکَ إِنِّی کُنْتُ مِنَ الْمُسْتَغْفِرِینَ
هیچ خدایى جز تو نیست منزهى تو و من از ستمکارانم هیچ خدایى جز تو نیست منزهى تو و من از درگاه لطفت مغفرت و آمرزش مىخواهم
لاَ إِلَهَ إِلاَّ أَنْتَ سُبْحَانَکَ إِنِّی کُنْتُ مِنَ الْمُوَحِّدِینَ لاَ إِلَهَ إِلاَّ أَنْتَ سُبْحَانَکَ إِنِّی کُنْتُ مِنَ الْخَائِفِینَ
هیچ خدایى جز تو نیست منزه تو و من از یکتا پرستانم هیچ خدایى جز تو نیست منزهى تو و من از قهرت سخت ترسانم
لاَ إِلَهَ إِلاَّ أَنْتَ سُبْحَانَکَ إِنِّی کُنْتُ مِنَ الْوَجِلِینَ
هیچ خدایى جز تو نیست منزهى تو و من از سطوتت سخت بیمناک و هراسانم
لاَ إِلَهَ إِلاَّ أَنْتَ سُبْحَانَکَ إِنِّی کُنْتُ مِنَ الرَّاجِینَ
هیچ خدایى جز تو نیست منزهى تو من به درگاه کرمت از امیدوارانم
لاَ إِلَهَ إِلاَّ أَنْتَ سُبْحَانَکَ إِنِّی کُنْتُ مِنَ الرَّاغِبِینَ
هیچ خدایى جز تو نیست منزهى تو و من به شهود جمالت از مشتاقانم
لاَ إِلَهَ إِلاَّ أَنْتَ سُبْحَانَکَ إِنِّی کُنْتُ مِنَ الْمُهَلِّلِینَ
هیچ خدایى جز تو نیست منزهى تو و من به یکتائیت مقر و معترفم
لاَ إِلَهَ إِلاَّ أَنْتَ سُبْحَانَکَ إِنِّی کُنْتُ مِنَ السَّائِلِینَ
هیچ خدایى جز تو نیست منزهى تو و من به درگاهت از سائلان و فقیرانم
لاَ إِلَهَ إِلاَّ أَنْتَ سُبْحَانَکَ إِنِّی کُنْتُ مِنَ الْمُسَبِّحِینَ
هیچ خدایى جز تو نیست منزهى تو و من تو را از تسبیح و تنزیه گویانم
لاَ إِلَهَ إِلاَّ أَنْتَ سُبْحَانَکَ إِنِّی کُنْتُ مِنَ الْمُکَبِّرِینَ
هیچ خدایى جز تو نیست منزهى تو و من از تکبیر گویان مقام کبریایى توام
لاَ إِلَهَ إِلاَّ أَنْتَ سُبْحَانَکَ رَبِّی وَ رَبُّ آبَائِیَ الْأَوَّلِینَ
هیچ خدایى جز تو نیست منزهى تو که خدایى من و خداى پدران پیشین من هستى
اللَّهُمَّ هَذَا ثَنَائِی عَلَیْکَ مُمَجِّداً وَ إِخْلاَصِی لِذِکْرِکَ مُوَحِّداً وَ إِقْرَارِی بِآلاَئِکَ مُعَدِّداً
اى خداى من این است ثنا و ستایش من در پیشگاه مجد و عزتت و اخلاص من در ذکر مقام توحید و یکتائیت و اقرار و اعتراف من به نعمتهایى که بشمار آوردم
وَ إِنْ کُنْتُ مُقِرّاً أَنِّی لَمْ أُحْصِهَا لِکَثْرَتِهَا وَ سُبُوغِهَا وَ تَظَاهُرِهَا
گرچه معترفم که نعمتهایت را از بس زیاد و فراوان و هویداست
وَ تَقَادُمِهَا إِلَى حَادِثٍ مَا لَمْ تَزَلْ تَتَعَهَّدُنِی (تَتَغَمَّدُنِی) بِهِ مَعَهَا مُنْذُ خَلَقْتَنِی وَ بَرَأْتَنِی مِنْ أَوَّلِ الْعُمُرِ
در وجود حادث من سبقت داشته آن نعمتهارا بشمار نتوانم آورد که از عهد ازل مرا منظور داشتى و با آن نعمتها از بدو خلقت و اول زندگانى و احتیاجم را به غنا و بىنیازى مبدل ساختى
مِنَ الْإِغْنَاءِ مِنَ (بَعْدَ) الْفَقْرِ وَ کَشْفِ الضُّرِّ وَ تَسْبِیبِ الْیُسْرِ وَ دَفْعِ الْعُسْرِ
و رفع رنج و الم را از من فرمودى و اسباب و وسایل آسایش عطا کردى و دفع هر سختى نمودى
وَ تَفْرِیجِ الْکَرْبِ وَ الْعَافِیَةِ فِی الْبَدَنِ وَ السَّلاَمَةِ فِی الدِّینِ
و از هر غم و اندوهم رهاندى و عافیت در تن و سلامت در دین بخشیدى
وَ لَوْ رَفَدَنِی عَلَى قَدْرِ ذِکْرِ نِعْمَتِکَ جَمِیعُ الْعَالَمِینَ مِنَ الْأَوَّلِینَ وَ الْآخِرِینَ
بارى اى منعم حقیقى نعمتت بر من آن قدر بسیار و بىحد و شمار است که اگر خلق اولین و آخرین مرا بر ذکر آن نعمتها کمک کنند
مَا قَدَرْتُ وَ لاَ هُمْ عَلَى ذَلِکَ تَقَدَّسْتَ وَ تَعَالَیْتَ مِنْ رَبٍّ کَرِیمٍ عَظِیمٍ رَحِیمٍ
باز نه من و نه تمام اولین و آخرین بر شمارش قادرند اى ذات پاک بلند مرتبه پروردگار بزرگ کریم مهربان
لاَ تُحْصَى آلاَؤُکَ وَ لاَ یُبْلَغُ ثَنَاؤُکَ وَ لاَ تُکَافَى نَعْمَاؤُکَ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ
نعمتهایت بشمار نیاید و ثنایت را جز تو کس نتواند و نعمتهایت را سپاسگزارى و پاداش ندارد درود فرست بر محمد و آل محمد
وَ أَتْمِمْ عَلَیْنَا نِعَمَکَ وَ أَسْعِدْنَا بِطَاعَتِکَ سُبْحَانَکَ لاَ إِلَهَ إِلاَّ أَنْتَ
و نعمتت را بر ما به حد کمال رسان و ما را به طاعتت سعادتمند گردان تو منزه از شرک و شریکى و هیچ خدایى جز تو نیست
اللَّهُمَّ إِنَّکَ تُجِیبُ الْمُضْطَرَّ وَ تَکْشِفُ السُّوءَ وَ تُغِیثُ الْمَکْرُوبَ
اى خدا البته تو دعاى بندگان مضطر و پریشان را اجابت کنى و هر رنج و الم را برطرف گردانى و غمدیدگان را به فریاد رسى
وَ تَشْفِی السَّقِیمَ وَ تُغْنِی الْفَقِیرَ وَ تَجْبُرُ الْکَسِیرَ وَ تَرْحَمُ الصَّغِیرَ وَ تُعِینُ الْکَبِیرَ
و بیماران را شفا بخشى و فقیران را غنى گردانى و جبران حال شکسته دلان کنى به کودکان ترحم و به بزرگان یارى فرمایى
وَ لَیْسَ دُونَکَ ظَهِیرٌ وَ لاَ فَوْقَکَ قَدِیرٌ وَ أَنْتَ الْعَلِیُّ الْکَبِیرُ
نه جز تو کسى را یار و یاورى و نه فوق تو در عالم قادرى است و تو بلند مرتبه و بزرگ خدایى
یَا مُطْلِقَ الْمُکَبَّلِ الْأَسِیرِ یَا رَازِقَ الطِّفْلِ الصَّغِیرِ یَا عِصْمَةَ الْخَائِفِ الْمُسْتَجِیرِ یَا مَنْ لاَ شَرِیکَ لَهُ وَ لاَ وَزِیرَ
و بس اى خدایى که اسیران و زندانیان را از حبس آزاد کنى و به طفل صغیر روزى بخشى اى پناه هر دل ترسان که به تو پناهنده شود اى خداى یکتایى که هیچت شریک و مددکارى نیست
صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ أَعْطِنِی فِی هَذِهِ الْعَشِیَّةِ أَفْضَلَ مَا أَعْطَیْتَ وَ أَنَلْتَ أَحَداً مِنْ عِبَادِکَ
درود فرست بر محمد و آل محمد و در این آخر روز هر نعمت که به هر یک از بندگان عطا مىکنى به من بهترین آن را عطا فرما
مِنْ نِعْمَةٍ تُولِیهَا وَ آلاَءٍ تُجَدِّدُهَا وَ بَلِیَّةٍ تَصْرِفُهَا وَ کُرْبَةٍ تَکْشِفُهَا وَ دَعْوَةٍ تَسْمَعُهَا وَ حَسَنَةٍ تَتَقَبَّلُهَا وَ سَیِّئَةٍ تَتَغَمَّدُهَا
از انواع نعمت ظاهر که بخلق مىبخشى و نعمت باطن که همى تجدید مىکنى و تازه مىگردانى و بلیه و مصیبتها که برطرف مىسازى و اندوه و غمى که زایلمیکنى و دعایى که مستجاب میگردانى و عمل نیکى که از لطف میپذیرى و کار زشتى که میپوشانى
إِنَّکَ لَطِیفٌ بِمَا تَشَاءُ خَبِیرٌ وَ عَلَى کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ
که البته تو با لطف ازلى و علم ذاتى بر تمام امور آگاهى و بر کلیه اشیاء قادرى
اللَّهُمَّ إِنَّکَ أَقْرَبُ مَنْ دُعِیَ وَ أَسْرَعُ مَنْ أَجَابَ وَ أَکْرَمُ مَنْ عَفَا وَ أَوْسَعُ مَنْ أَعْطَى وَ أَسْمَعُ مَنْ سُئِلَ
اى خدا تو نزدیکترین کسى که از او مسئلت توان کرد و زودتر از همه کس دعاى ما را اجابت میکنى و از هر بخشنده کرم و بزرگواریت بیشتر و عطایت وسیعتر است و سائلان را بهتر از هر کس اجابت کنى
یَا رَحْمَانَ الدُّنْیَا وَ الْآخِرَةِ وَ رَحِیمَهُمَا لَیْسَ کَمِثْلِکَ مَسْئُولٌ وَ لاَ سِوَاکَ مَأْمُولٌ دَعَوْتُکَ فَأَجَبْتَنِی
اى که در دنیا و آخرت بخلق با لطف و بخششى و در دو عالم بر بندگان مهربانى مقصود بىمثل و مانندى و جز تو آرزویى نداریم هر وقت دعا کردم اجابت فرمودى
وَ سَأَلْتُکَ فَأَعْطَیْتَنِی وَ رَغِبْتُ إِلَیْکَ فَرَحِمْتَنِی وَ وَثِقْتُ بِکَ فَنَجَّیْتَنِی وَ فَزِعْتُ إِلَیْکَ فَکَفَیْتَنِی
و مسئلت نمودم عطا فرمودى و اظهار شوق نمودم با من مهربانى کردى و بر مهالک و سختیها بر تو اعتماد کردم مرا نجات دادى و هرگاه بدرگاهت زارى کردم مرا کفایت فرمودى
اللَّهُمَّ فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ عَبْدِکَ وَ رَسُولِکَ وَ نَبِیِّکَ وَ عَلَى آلِهِ الطَّیِّبِینَ الطَّاهِرِینَ أَجْمَعِینَ
اى خدا درود فرست بر محمد که بنده و رسول و فرستاده توست و بر همه اهل بیتش که نیکویان و پاکان عالمند
وَ تَمِّمْ لَنَا نَعْمَاءَکَ وَ هَنِّئْنَا عَطَاءَکَ وَ اکْتُبْنَا لَکَ شَاکِرِینَ وَ لِآلاَئِکَ ذَاکِرِینَ آمِینَ آمِینَ رَبَّ الْعَالَمِینَ
و نعمتهایت را بر ما به حد کمال رسان و عطایت را بر ما گوارا ساز و ما را از شکر گزاران و متذکران نعمتهاى خویش محسوب دار و این دعا را از کرم اجابت فرما اى رب العالمین
اللَّهُمَّ یَا مَنْ مَلَکَ فَقَدَرَ وَ قَدَرَ فَقَهَرَ وَ عُصِىَ فَسَتَرَ وَ اسْتُغْفِرَ فَغَفَرَ یَا غَایَةَ الطَّالِبِینَ الرَّاغِبِینَ
اى خدا اى آنکه بر ملک وجود مالکى و بر هر چیز توانا و قادرى و قاهر عیب و نقصان خلق را مستور مىدارى و چون آمرزش طلبند مىآمرزى اى آخرین مقصود طالبان و مشتاقان عالم
وَ مُنْتَهَى أَمَلِ الرَّاجِینَ یَا مَنْ أَحَاطَ بِکُلِّ شَیْءٍ عِلْماً وَ وَسِعَ الْمُسْتَقِیلِینَ رَأْفَةً وَ رَحْمَةً وَ حِلْماً
و اى منتها آرزوى دل امیدواران اى آنکه علم ازلیت بر هر چیز محیط و حلم و رأفت و رحمتت بر عذر خواهان وسیع است
اللَّهُمَّ إِنَّا نَتَوَجَّهُ إِلَیْکَ فِی هَذِهِ الْعَشِیَّةِ الَّتِی شَرَّفْتَهَا وَ عَظَّمْتَهَا بِمُحَمَّدٍ نَبِیِّکَ وَ رَسُولِکَ
اى خدا ما در این عصر که تواش شرف و عظمت بخشیدى بوسیله پیغمبر و رسول گرامیت حضرت محمد (ص)
وَ خِیَرَتِکَ مِنْ خَلْقِکَ وَ أَمِینِکَ عَلَى وَحْیِکَ
که برگزیده خلق و امین وحى
الْبَشِیرِ النَّذِیرِ السِّرَاجِ الْمُنِیرِ الَّذِی أَنْعَمْتَ بِهِ عَلَى الْمُسْلِمِینَ وَ جَعَلْتَهُ رَحْمَةً لِلْعَالَمِینَ
و مبشر و منذر اهل زمین و چراغ روشن عالم است بدرگاه تو روى آوردیم همان پیغمبرى که بوجودش نعمت بزرگ بمسلمین عطا کردى و او را رحمتواسع بر جهانیانش قرار دادى
اللَّهُمَّ فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ کَمَا مُحَمَّدٌ أَهْلٌ لِذَلِکَ مِنْکَ یَا عَظِیمُ
بار خدایا درود فرست بر محمد (ص) و آل محمد (ع) که او از جانب تو لایق این درود است اى خداى بزرگ
فَصَلِّ عَلَیْهِ وَ عَلَى آلِهِ الْمُنْتَجَبِینَ الطَّیِّبِینَ الطَّاهِرِینَ أَجْمَعِینَ وَ تَغَمَّدْنَا بِعَفْوِکَ عَنَّا فَإِلَیْکَ عَجَّتِ الْأَصْوَاتُ بِصُنُوفِ اللُّغَاتِ
درود فرست بر او و بر اهل بیتش که همه از برگزیدگان و نیکویان و پاکان عالمند و زشتیهاى ما را پرده عفو و بخشش بپوشان تویى که به درگاه رحمتت فریاد و فغان خلق به انواع زبانها بلند است
فَاجْعَلْ لَنَا اللَّهُمَّ فِی هَذِهِ الْعَشِیَّةِ نَصِیباً مِنْ کُلِّ خَیْرٍ تَقْسِمُهُ بَیْنَ عِبَادِکَ
پس ما را هم در این عصر از هر خیر و سعادت که میان بندگان قسمت مىکنى نصیبى کامل عطا فرما
وَ نُورٍ تَهْدِی بِهِ وَ رَحْمَةٍ تَنْشُرُهَا وَ بَرَکَةٍ تُنْزِلُهَا وَ عَافِیَةٍ تُجَلِّلُهَا وَ رِزْقٍ تَبْسُطُهُ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ
و از هر نورى که به آن نور خلق را هدایت مىکنى و رحمتى که بر عالمیان میسر مىسازى و برکتى که نازل مىگردانى و لباس عافیتى که مىپوشانى و رزقى که وسعت دهى اى مهربانترین مهربانان عالم
اللَّهُمَّ أَقْلِبْنَا فِی هَذَا الْوَقْتِ مُنْجِحِینَ مُفْلِحِینَ مَبْرُورِینَ غَانِمِینَ
اى خدا ما را در این هنگام رستگارى و فیروزى بخش و از آنان که نیکو کارى و بهرهمندى یافتند قرار ده
وَ لاَ تَجْعَلْنَا مِنَ الْقَانِطِینَ وَ لاَ تُخْلِنَا مِنْ رَحْمَتِکَ وَ لاَ تَحْرِمْنَا مَا نُؤَمِّلُهُ مِنْ فَضْلِکَ
و از محرومان مگردان و از رحمت بىپایانت ما را بىبهره مساز و از چشم امیدى که به فضل و کرمت داریم ناامید مساز
وَ لاَ تَجْعَلْنَا مِنْ رَحْمَتِکَ مَحْرُومِینَ وَ لاَ لِفَضْلِ مَا نُؤَمِّلُهُ مِنْ عَطَائِکَ قَانِطِینَ وَ لاَ تَرُدَّنَا خَائِبِینَ وَ لاَ مِنْ بَابِکَ مَطْرُودِینَ
و از رحمتت ما را محروم مگردان و از آن فضیلت و مرتبت که از عطایت چشم انتظار داریم نومید مگردان و از درگاه کرمت ما را مأیوس و مردود مگردان
یَا أَجْوَدَ الْأَجْوَدِینَ وَ أَکْرَمَ الْأَکْرَمِینَ إِلَیْکَ أَقْبَلْنَا مُوقِنِینَ وَ لِبَیْتِکَ الْحَرَامِ آمِّینَ قَاصِدِینَ
اى با جود و بخشش و با لطف و کرمترین به درگاه تو با یقین به فضل و احسانت روى آورده و دعوت به خانه کعبهات را اجابت کردهایم و قصد زیارت آن داریم
فَأَعِنَّا عَلَى مَنَاسِکِنَا وَ أَکْمِلْ لَنَا حَجَّنَا وَ اعْفُ عَنَّا وَ عَافِنَا فَقَدْ مَدَدْنَا إِلَیْکَ أَیْدِیَنَا فَهِیَ بِذِلَّةِ الاِعْتِرَافِ مَوْسُومَةٌ
پس تو اى خدا بر اعمال حج ما را یارى فرما و حج ما را کامل و مقبول گردان و از تقصیرات ما درگذر و عافیت و آسایش عطا فرما که ما دستى با ذلت و خوارى اعتراف به گناه به درگاهت دراز کرده ایم
اللَّهُمَّ فَأَعْطِنَا فِی هَذِهِ الْعَشِیَّةِ مَا سَأَلْنَاکَ وَ اکْفِنَا مَا اسْتَکْفَیْنَاکَ فَلاَ کَافِیَ لَنَا سِوَاکَ وَ لاَ رَبَّ لَنَا غَیْرُکَ
اى خدا ما را به کرمت در این عصر هر چه درخواست مىکنیم به ما عطا فرما و در مهماتى که از تو بلطف و رحمتت مىطلبیم ما را یارى کن که ما بر کفایت امورمان جز تو کسى نداشته و پروردگارى غیر تو نداریم
نَافِذٌ فِینَا حُکْمُکَ مُحِیطٌ بِنَا عِلْمُکَ عَدْلٌ فِینَا قَضَاؤُکَ اقْضِ لَنَا الْخَیْرَ وَ اجْعَلْنَا مِنْ أَهْلِ الْخَیْرِ
فرمان تو در مانافذ است و علمت به ما محیط حکم قضا و قدرت در حق ما عدل است تو در حق ما خیر مقدر فرما و ما را از اهل خیر و صلاح قرار ده
اللَّهُمَّ أَوْجِبْ لَنَا بِجُودِکَ عَظِیمَ الْأَجْرِ وَ کَرِیمَ الذُّخْرِ وَ دَوَامَ الْیُسْرِ
اى خدا بر ما به صرف جود و کرم خود فرض و لازم ساز که ما را پاداش عظیم و ذخیره گرانبها و آسایش دایم کرامت کنى
وَ اغْفِرْ لَنَا ذُنُوبَنَا أَجْمَعِینَ وَ لاَ تُهْلِکْنَا مَعَ الْهَالِکِینَ وَ لاَ تَصْرِفْ عَنَّا رَأْفَتَکَ وَ رَحْمَتَکَ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ
و گناهان ما را تمام ببخش و ما را با مستحقین هلاک و عذاب به هلاکت مرسان و از ما رأفت و رحمتت را باز مگیر اى مهربانترین مهربانان
اللَّهُمَّ اجْعَلْنَا فِی هَذَا الْوَقْتِ مِمَّنْ سَأَلَکَ فَأَعْطَیْتَهُ وَ شَکَرَکَ فَزِدْتَهُ وَ تَابَ (ثَابَ) إِلَیْکَ فَقَبِلْتَهُ
اى خدا ما را در این هنگام از آنان قرار ده که از تو درخواست کردند و تو به آنها عطا فرمودى و شکرت را بجاى آوردند و تو بر نعمتت افزودى و به درگاهت توبه کردند و تو توبهشان پذیرفتنى
وَ تَنَصَّلَ إِلَیْکَ مِنْ ذُنُوبِهِ کُلِّهَا فَغَفَرْتَهَا لَهُ یَا ذَا الْجَلاَلِ وَ الْإِکْرَامِ
و تبرى از جمیع گناهان جستند و تو همه را آمرزیدى اى صاحب جلال و بزرگوارى
اللَّهُمَّ وَ نَقِّنَا (وَ وَفِّقْنَا) وَ سَدِّدْنَا (وَ اعْصِمْنَا) وَ اقْبَلْ تَضَرُّعَنَا یَا خَیْرَ مَنْ سُئِلَ وَ یَا أَرْحَمَ مَنِ اسْتُرْحِمَ
اى خدا ما را به هر کار خیر موفق دار و بر طاعتت قوى گردان و تضرع ما را بدرگاهت بپذیر اى بهترین کسى که از او چیزى درخواست کنند و مهربانتر شخصى که از او ترحم جویند
یَا مَنْ لاَ یَخْفَى عَلَیْهِ إِغْمَاضُ الْجُفُونِ وَ لاَ لَحْظُ الْعُیُونِ وَ لاَ مَا اسْتَقَرَّ فِی الْمَکْنُونِ
اى خدایى که بر تو چیزى از حرکت مژگان و اشاره به گوشه چشمان و آنچه در مکنون ضمیر استقرار یابد
وَ لاَ مَا انْطَوَتْ عَلَیْهِ مُضْمَرَاتُ الْقُلُوبِ أَلاَ کُلُّ ذَلِکَ قَدْ أَحْصَاهُ عِلْمُکَ وَ وَسِعَهُ حِلْمُکَ
و نهانیهاى دلها پیچیده و پوشیده نیست بتحقیق تمام اینها را دانشت فرا گرفته و حلمت گشادگى بخشیده
سُبْحَانَکَ وَ تَعَالَیْتَ عَمَّا یَقُولُ الظَّالِمُونَ عُلُوّاً کَبِیراً تُسَبِّحُ لَکَ السَّمَاوَاتُ السَّبْعُ وَ الْأَرَضُونَ وَ مَنْ فِیهِنَّ وَ إِنْ مِنْ شَیْءٍ إِلاَّ یُسَبِّحُ بِحَمْدِکَ
منزهى تو و بالاتر و برتر از آنچه بیدادگران و کافران بگویند برترى بزرگ تسبیح گوید تو را آسمانهاى هفت گانه و زمینها و آنچه در بین آنهاست همه به تسبیح و تقدیست مشغولند و هیچ در عالم نیست جز آنکه تو را تسبیح مىکند
فَلَکَ الْحَمْدُ وَ الْمَجْدُ وَ عُلُوُّ الْجَدِّ یَا ذَا الْجَلاَلِ وَ الْإِکْرَامِ وَ الْفَضْلِ وَ الْإِنْعَامِ
پس هر ستایش و مجد و بلندى و عزت مخصوص توست اى خداى صاحب مقام و جلال و بزرگوارى و فضل و احسان
وَ الْأَیَادِی الْجِسَامِ وَ أَنْتَ الْجَوَادُ الْکَرِیمُ الرَّءُوفُ الرَّحِیمُ
و نعمتهاى بزرگ تنها تویى داراى جود و بخشش و رأفت و مهربانى
اللَّهُمَّ أَوْسِعْ عَلَیَّ مِنْ رِزْقِکَ الْحَلاَلِ وَ عَافِنِی فِی بَدَنِی وَ دِینِی وَ آمِنْ خَوْفِی
اى خدا تو از رزق حلالت مرا روزىوسیع ده و سلامتى و آسایش در تن و دینم عطا فرما و در خوف و هراسم ایمنى عطا کن
وَ أَعْتِقْ رَقَبَتِی مِنَ النَّارِ اللَّهُمَّ لاَ تَمْکُرْ بِی وَ لاَ تَسْتَدْرِجْنِی وَ لاَ تَخْدَعْنِی وَ ادْرَأْ عَنِّی شَرَّ فَسَقَةِ الْجِنِّ وَ الْإِنْسِ
و از آتش دوزخم آزاد گردان اى خدا مرا به مکر خود مبتلا مگردان و به عذاب استدراج به عقوبت سختم مگیر و مرا رسوا مکن و شر فاسقان جن و انس را از من دور ساز
پس سر و دیده خود را به سوى آسمان بلند کرد و از دیدههاى مبارکش آب مىریخت مانند دو مشک و به صداى بلند گفت
یَا أَسْمَعَ السَّامِعِینَ یَا أَبْصَرَ النَّاظِرِینَ وَ یَا أَسْرَعَ الْحَاسِبِینَ وَ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ
اى شنواترین شنوندگان و بیناترین بینایان و سریعترین محاسبان و مهربانترین مهربانان عالم
صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ السَّادَةِ الْمَیَامِینِ
درود فرست بر محمد (ص) و آل او که بزرگان و با خیر و برکتترین عالمیانند
وَ أَسْأَلُکَ اللَّهُمَّ حَاجَتِیَ الَّتِی إِنْ أَعْطَیْتَنِیهَا لَمْ یَضُرَّنِی مَا مَنَعْتَنِی
و از تو اى خدا درخواست دارم آن حاجتم را که اگر عطا کنى دیگر از هر چه محرومم کنى زیان ندارم
وَ إِنْ مَنَعْتَنِیهَا لَمْ یَنْفَعْنِی مَا أَعْطَیْتَنِی أَسْأَلُکَ فَکَاکَ رَقَبَتِی مِنَ النَّارِ
و اگر آن حاجتم روا نسازى دیگر هر چه عطا کنى نفعى به حالم ندارد درخواست دارم که از آتش دوزخم رهایى بخشى
لاَ إِلَهَ إِلاَّ أَنْتَ وَحْدَکَ لاَ شَرِیکَ لَکَ لَکَ الْمُلْکُ وَ لَکَ الْحَمْدُ وَ أَنْتَ عَلَى کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ یَا رَبِّ یَا رَبِ
خدایى جز تو نیست که یکتایى و شریک ندارى و ملک وجود و ستایش مخصوص توست و تو بر هر چیز قادرى اى پروردگار اى پروردگار عالم
پس مکرر مىگفت یا رب و کسانى که دور آن حضرت بودند تمام گوش داده بودند به دعاى آن حضرت و اکتفا کرده بودند به آمین گفتن پس صداهایشان بلند شد به گریستن با آن حضرت تا غروب کرد آفتاب و بار کردند و روانه جانب مشعر الحرام شدند مؤلف گوید که کفعمى دعاى عرفه امام حسین علیه السلام را در بلد الامین تا اینجا نقل فرموده و علامه مجلسى در زاد المعاد این دعاى شریف را موافق روایت کفعمى ایراد نموده و لکن سید بن طاوس در اقبال بعد از یا رب یا رب یا رب این زیادتى را ذکر فرموده
إِلَهِی أَنَا الْفَقِیرُ فِی غِنَایَ فَکَیْفَ لاَ أَکُونُ فَقِیراً فِی فَقْرِی
اى خداى من در وقت غنا و ثروت فقیرم و به تو محتاجم تا چه رسد به هنگام فقر و بینوایى
إِلَهِی أَنَا الْجَاهِلُ فِی عِلْمِی فَکَیْفَ لاَ أَکُونُ جَهُولاً فِی جَهْلِی
اى خداى من در حال دانایى باز نادانم تا چه رسد به وقت نادانى
إِلَهِی إِنَّ اخْتِلاَفَ تَدْبِیرِکَ وَ سُرْعَةَ طَوَاءِ مَقَادِیرِکَ مَنَعَا عِبَادَکَ الْعَارِفِینَ بِکَ عَنِ السُّکُونِ إِلَى عَطَاءٍ وَ الْیَأْسِ مِنْکَ فِی بَلاَءٍ
اى خدا پس تدبیرت مختلف و گوناگون و تقدیراتت سریع التحولاست بندگان با معرفتت را این تدبیر و تقدیر مانع مىشود از اینکه بر عطاء و نعمتت آرام یافته و خاطر جمع شوند یا در بلا و سختى از لطفت ناامید باشند
إِلَهِی مِنِّی مَا یَلِیقُ بِلُؤْمِی وَ مِنْکَ مَا یَلِیقُ بِکَرَمِکَ
اى خدا از من آن سزد که به مقام بزرگوارى و کرمت شایسته است
إِلَهِی وَصَفْتَ نَفْسَکَ بِاللُّطْفِ وَ الرَّأْفَةِ لِی قَبْلَ وُجُودِ ضَعْفِی أَ فَتَمْنَعُنِی مِنْهُمَا بَعْدَ وُجُودِ ضَعْفِی
اى خدا تو پیش از آنکه این وجود ضعیف مرا بیافرینى خود را به رحمت و لطف با من توصیف کردى آیا اکنون بر این وجود ناتوان از آن لطف و رحمت منع خواهى کرد
إِلَهِی إِنْ ظَهَرَتِ الْمَحَاسِنُ مِنِّی فَبِفَضْلِکَ وَ لَکَ الْمِنَّةُ عَلَیَ
اى خدا اگر کارهاى نیکویى از من پدید آید آن از فضل و عطاى توست و تو را بر من منت است
وَ إِنْ ظَهَرَتِ الْمَسَاوِی مِنِّی فَبِعَدْلِکَ وَ لَکَ الْحُجَّةُ عَلَیَ
و اگر اعمال زشتى آشکار گردد آن به عدل توست و تو را بر من حجت است
إِلَهِى کَیْفَ تَکِلُنِی وَ قَدْ تَکَفَّلْتَ لِی (تَوَکَّلْتُ) وَ کَیْفَ أُضَامُ وَ أَنْتَ النَّاصِرُ لِی أَمْ کَیْفَ أَخِیبُ وَ أَنْتَ الْحَفِیُّ بِی
اى خدا چگونه مرا بخود وا مىگذارى در صورتیکه تو خود متکفل امور هستى یا چگونه کسى بر من ظلم تواند کرد در صورتیکه تو ناصر و یاور من هستى و چگونه من از لطفت محروم مانم در صورتیکه تو در حق من رؤف و مهربانى
هَا أَنَا أَتَوَسَّلُ إِلَیْکَ بِفَقْرِی إِلَیْکَ وَ کَیْفَ أَتَوَسَّلُ إِلَیْکَ بِمَا هُوَ مَحَالٌ أَنْ یَصِلَ إِلَیْکَ
آرى من بدرگاهت بفقر و بیچارگیم متوسل مىشوم و چگونه فقر که راه به ناحیه قدس تو ندارد وسیله من تواند بود
أَمْ کَیْفَ أَشْکُو إِلَیْکَ حَالِی وَ هُوَ لاَ یَخْفَى عَلَیْکَ أَمْ کَیْفَ أُتَرْجِمُ بِمَقَالِی وَ هُوَ مِنْکَ بَرَزٌ إِلَیْکَ
یا من چگونه از حال خود بر تو شکایت کنم در صورتیکه حالم بر تو پنهان نیست یا چگونه سخنم ترجمان درون تواند بود در صورتیکه آن سخن تو آشکار بسوى تو مىگردد
أَمْ کَیْفَ تُخَیِّبُ آمَالِی وَ هِیَ قَدْ وَفَدَتْ إِلَیْکَ
یا چگونه تو از امید و آرزوهایى که به کرمت دارم ناامیدم خواهى کرد در صورتیکه آن آرزوها بر درگاه چون تو کریمى وارد است
أَمْ کَیْفَ لاَ تُحْسِنُ أَحْوَالِی وَ بِکَ قَامَتْ إِلَهِی مَا أَلْطَفَکَ بِی مَعَ عَظِیمِ جَهْلِی وَ مَا أَرْحَمَکَ بِی مَعَ قَبِیحِ فِعْلِی
یا چگونه احوال مرا نیکو نگردانى و حال آنکه قیام احوالم به توست اى خدا چقدر تو با من لطف و محبت دارى با آنکه جهل و ناسپاسیم بسیار است و چقدر در حق من مهربانى با آنکه کردارم زشت است
إِلَهِی مَا أَقْرَبَکَ مِنِّی وَ أَبْعَدَنِی عَنْکَ وَ مَا أَرْأَفَکَ بِی فَمَا الَّذِی یَحْجُبُنِی عَنْکَ
اى خدا تو چه اندازه بمن نزدیکى و من تا چه حد از تو دورم و چقدر تو با من رأفت دارى و باز آن چیست که مرا از تو محجوب داشته
إِلَهِی عَلِمْتُ بِاخْتِلاَفِ الْآثَارِ وَ تَنَقُّلاَتِ الْأَطْوَارِ أَنَّ مُرَادَکَ مِنِّی أَنْ تَتَعَرَّفَ إِلَیَّ فِی کُلِّ شَیْءٍ حَتَّى لاَ أَجْهَلَکَ فِی شَیْءٍ
اى خدا من از اختلاف تأثرات و گوناگون شدن تحولات جهان بر من دانستم غرض تو از آفرینشم آن است که تو خود را در هر چیز بمن شناسا کنى و مندر هیچ یک از امور عالم از تو غافل و جاهل نباشم
إِلَهِی کُلَّمَا أَخْرَسَنِی لُؤْمِی أَنْطَقَنِی کَرَمُکَ وَ کُلَّمَا آیَسَتْنِی أَوْصَافِی أَطْمَعَتْنِی مِنَنُکَ
اى خدا هر چه بىقدرى و خواریم زبان مرا لال میکند کرم و بزرگواریت باز نطقم را گویا میگرداند و هر چه اوصاف من مرا مأیوس مىسازد احسان تو مرا به طمع مىآورد
إِلَهِی مَنْ کَانَتْ مَحَاسِنُهُ مَسَاوِیَ فَکَیْفَ لاَ تَکُونُ مَسَاوِیهِ مَسَاوِیَ وَ مَنْ کَانَتْ حَقَائِقُهُ دَعَاوِیَ فَکَیْفَ لاَ تَکُونُ دَعَاوِیهِ دَعَاوِیَ
اى خدا کسى که محاسن و خوبیهایش بدى است پس چگونه زشتى و بدیهایش بد نخواهد بود و کسى که حقیقتهایش دعوى باطل است چگونه دعوى بىحقیقتش باطل نخواهد بود
إِلَهِی حُکْمُکَ النَّافِذُ وَ مَشِیَّتُکَ الْقَاهِرَةُ لَمْ یَتْرُکَا لِذِی مَقَالٍ مَقَالاً وَ لاَ لِذِی حَالٍ حَالاً
اى خدا فرمان نافذ مشیت قاهر غالبت نه جاى سخن بر گوینده باقى گذارد و نه حال ثابتى بر صاحب حالى
إِلَهِی کَمْ مِنْ طَاعَةٍ بَنَیْتُهَا وَ حَالَةٍ شَیَّدْتُهَا هَدَمَ اعْتِمَادِی عَلَیْهَا عَدْلُکَ بَلْ أَقَالَنِی مِنْهَا فَضْلُکَ
اى خدا چه بسیار شد که بناى طاعتى گزاردم و عزم محکم نمودم و آن عزم و بناى مرا عدل تو منهدم ساخت، نه، بلکه فضل تو مرا از آن عزم برگردانید
إِلَهِی إِنَّکَ تَعْلَمُ أَنِّی وَ إِنْ لَمْ تَدُمِ الطَّاعَةُ مِنِّی فِعْلاً جَزْماً فَقَدْ دَامَتْ مَحَبَّةً وَ عَزْماً
اى خدا تو خود مىدانى و آگاهى که اگر من در مقام عمل دایم به طاعتت اشتغال ندارم البته در دل عزم محبت و طاعتت را دایم دارم
إِلَهِی کَیْفَ أَعْزِمُ وَ أَنْتَ الْقَاهِرُ وَ کَیْفَ لاَ أَعْزِمُ وَ أَنْتَ الْآمِرُ
اى خدا چگونه بر کار طاعتت عزم کنم و حال آنکه تویى قاهر و چگونه عزم نکنم در صورتى که تویى آمر
إِلَهِی تَرَدُّدِی فِی الْآثَارِ یُوجِبُ بُعْدَ الْمَزَارِ فَاجْمَعْنِی عَلَیْکَ بِخِدْمَةٍ تُوصِلُنِی إِلَیْکَ
اى خدا چون به یکایک آثار که براى شناسائیت توجه کنم راه وصول و شهودت بر من دور گردد پس مرا خدمتى فرما که بوصال و شهود جمالت زود رساند
کَیْفَ یُسْتَدَلُّ عَلَیْکَ بِمَا هُوَ فِی وُجُودِهِ مُفْتَقِرٌ إِلَیْکَ
چگونه من به آثارى که در وجود خود محتاج تواند بر وجود تو استدلال کنم
أَ یَکُونُ لِغَیْرِکَ مِنَ الظُّهُورِ مَا لَیْسَ لَکَ حَتَّى یَکُونَ هُوَ الْمُظْهِرَ لَکَ
آیا موجودى غیر تو ظهورى دارد که از آن ظهور و پیدایى تو نیست تا او سبب پیدایى تو شود
مَتَى غِبْتَ حَتَّى تَحْتَاجَ إِلَى دَلِیلٍ یَدُلُّ عَلَیْکَ
تو کى از نظر پنهانى تا به دلیل و برهان محتاج باشى
وَ مَتَى بَعُدْتَ حَتَّى تَکُونَ الْآثَارُ هِیَ الَّتِی تُوصِلُ إِلَیْکَ
و کى از ما دور شدى تا آثار و مخلوقات ما را به تو نزدیک سازد
عَمِیَتْ عَیْنٌ لاَ تَرَاکَ عَلَیْهَا رَقِیباً وَ خَسِرَتْ صَفْقَةُ عَبْدٍ لَمْ تَجْعَلْ لَهُ مِنْ حُبِّکَ نَصِیباً
کور باد چشمى که تو را نمىبیند با آنکه همیشه تو مراقب و همنشین او هستى و در زیان باد بندهاى که نصیبى از عشق و محبت نیافت
إِلَهِی أَمَرْتَ بِالرُّجُوعِ إِلَى الْآثَارِ فَأَرْجِعْنِی إِلَیْکَ بِکِسْوَةِ الْأَنْوَارِ وَ هِدَایَةِ الاِسْتِبْصَارِ
اى خداتو امر کردى که خلق براى شناسائیت رجوع به آثار کنند اما مرا رجوع ده به تجلیات انوار و به رهنمایى مشاهده و استبصار
حَتَّى أَرْجِعَ إِلَیْکَ مِنْهَا کَمَا دَخَلْتُ إِلَیْکَ مِنْهَا مَصُونَ السِّرِّ عَنِ النَّظَرِ إِلَیْهَا
تا بى توجه به آثار به شهود حضرتت نایل گردم که چون به مقام معرفت وارد شوم سر درونم توجه به آثار نکرده
وَ مَرْفُوعَ الْهِمَّةِ عَنِ الاِعْتِمَادِ عَلَیْهَا إِنَّکَ عَلَى کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ
و همتم بلندتر از نظر به آنها باشد که تنها تو بر هر چیز توانایى
إِلَهِی هَذَا ذُلِّی ظَاهِرٌ بَیْنَ یَدَیْکَ وَ هَذَا حَالِی لاَ یَخْفَى عَلَیْکَ مِنْکَ أَطْلُبُ الْوُصُولَ إِلَیْکَ
اى خدا من این بندهام که ذلت و خواریم نزدت پیداست و این حال پریشانم که از تو پنهان نیست از تو اى خدا وصال تو را مىخواهم
وَ بِکَ أَسْتَدِلُّ عَلَیْکَ فَاهْدِنِی بِنُورِکَ إِلَیْکَ وَ أَقِمْنِی بِصِدْقِ الْعُبُودِیَّةِ بَیْنَ یَدَیْکَ
و به وجود تو دلیل بر وجود تو مىطلبم پس مرا به نور خود به کوى وصالت رهبرى کن و به صدق و خلوص بندگى در حضورت پایدار گردان
إِلَهِی عَلِّمْنِی مِنْ عِلْمِکَ الْمَخْزُونِ وَ صُنِّی بِسِتْرِکَ الْمَصُونِ
اى خدا مرا از علم مخزون خود بیاموز و در سرا پرده خود محفوظ دار
إِلَهِی حَقِّقْنِی بِحَقَائِقِ أَهْلِ الْقُرْبِ وَ اسْلُکْ بِی مَسْلَکَ أَهْلِ الْجَذْبِ
اى خدا روانم را به حقایق مقربان درگاهت بیاراى و به مسلک و طریقه مجذوبان رهسپار ساز
إِلَهِی أَغْنِنِی بِتَدْبِیرِکَ لِی عَنْ تَدْبِیرِی وَ بِاخْتِیَارِکَ عَنِ اخْتِیَارِی وَ أَوْقِفْنِی عَلَى مَرَاکِزِ اضْطِرَارِی
اى خدا مرا به علم و تدبیر کاملت از تدبیرم در کار خویش بىنیاز گردان و به اختیار خود امور دو عالمم را منظم ساز و به اختیار من کارم را وامگذار و در مواضع اضطرار و پریشانى مرا واقف گردان
إِلَهِی أَخْرِجْنِی مِنْ ذُلِّ نَفْسِی وَ طَهِّرْنِی مِنْ شَکِّی وَ شِرْکِی قَبْلَ حُلُولِ رَمْسِی
اى خدا مرا از خوارى نفسم رهایى ده و از پلیدى شک و شرک جانم پاک ساز پیش از آنکه مرگم فرا رسد
بِکَ أَنْتَصِرُ فَانْصُرْنِی وَ عَلَیْکَ أَتَوَکَّلُ فَلاَ تَکِلْنِی وَ إِیَّاکَ أَسْأَلُ فَلاَ تُخَیِّبْنِی وَ فِی فَضْلِکَ أَرْغَبُ فَلاَ تَحْرِمْنِی
من از تو یارى مىطلبم مرا یارى فرما و بر تو توکل مىکنم پس مرا وا مگذار و از تو درخواست مىکنم پس ناامیدم مگردان و به تفضل و کرم تو چشم دارم پس محرومم مساز
وَ بِجَنَابِکَ أَنْتَسِبُ فَلاَ تُبْعِدْنِی وَ بِبَابِکَ أَقِفُ فَلاَ تَطْرُدْنِی
و به بندگى حضرتت خود را منتسب مىدانم پس دورم از الطافت مگردان و بدرگاه کرمت آمدهام از آن درگاهم مران
إِلَهِی تَقَدَّسَ رِضَاکَ أَنْ یَکُونَ لَهُ عِلَّةٌ مِنْکَ فَکَیْفَ یَکُونُ لَهُ عِلَّةٌ مِنِّی
اى خدا خوشنودى و محبتت منزهتر از آن است که از طرف تو نقص و عیب یابد پس چگونه از طرف من تواند یافت با آنکه محبتت ببندگان ذاتى است ذى سببى از طرف توهم معلل نخواهد بود
إِلَهِی أَنْتَ الْغَنِیُّ بِذَاتِکَ أَنْ یَصِلَ إِلَیْکَ النَّفْعُ مِنْکَ فَکَیْفَ لاَ تَکُونُ غَنِیّاً عَنِّی
اى خدا تو غنى به ذات خودى و نفعى از طرف تو به ذاتت عاید نگردد پس چگونه از من مستغنى نباشى
إِلَهِی إِنَّ الْقَضَاءَ وَ الْقَدَرَ یُمَنِّینِی وَ إِنَّ الْهَوَى بِوَثَائِقِ الشَّهْوَةِ أَسَرَنِی
اى خدا قضا و قدر تو مرا آرزومند مىکند و هواى نفس به زنجیر علاقههاى شهوت اسیر مىگرداند
فَکُنْ أَنْتَ النَّصِیرَ لِی حَتَّى تَنْصُرَنِی وَ تُبَصِّرَنِی وَ أَغْنِنِی بِفَضْلِکَ حَتَّى أَسْتَغْنِیَ بِکَ عَنْ طَلَبِی
پس تو اى خدا مرا یارى کن و بصیرت و بینایى ده و بر نفسم غلبه و نصرت بخش و به فضل و کرمت مرا غنى گردان تا به لطف تو از سعى و طلب خود بىنیاز گردم
أَنْتَ الَّذِی أَشْرَقْتَ الْأَنْوَارَ فِی قُلُوبِ أَوْلِیَائِکَ حَتَّى عَرَفُوکَ وَ وَحَّدُوکَ
تویى که به انوار تجلى بر دل اولیاء و خاصانت اشراق کردى تا به مقام معرفت نایل شدند و تو را به یکتایى شناختند
وَ أَنْتَ الَّذِی أَزَلْتَ الْأَغْیَارَ عَنْ قُلُوبِ أَحِبَّائِکَ حَتَّى لَمْ یُحِبُّوا سِوَاکَ وَ لَمْ یَلْجَئُوا إِلَى غَیْرِکَ
تویى که از دل دوستان و مشتاقانت توجه اغیار را محو کردى تا غیر تو را دوست نداشته و جز درگاهت به جایى پناه نبرند
أَنْتَ الْمُونِسُ لَهُمْ حَیْثُ أَوْحَشَتْهُمُ الْعَوَالِمُ
تویى یار و مونس آنان چون عوالم آنها را متوحش سازند
وَ أَنْتَ الَّذِی هَدَیْتَهُمْ حَیْثُ اسْتَبَانَتْ لَهُمُ الْمَعَالِمُ مَا ذَا وَجَدَ مَنْ فَقَدَکَ وَ مَا الَّذِی فَقَدَ مَنْ وَجَدَکَ
تویى که چون آنان از هر نشان و برهان دور شدند خود آنان را راهنمایى کردى آنکه تو را نیافت چه یافته و آنکه تو را یافت چه نیافته است
لَقَدْ خَابَ مَنْ رَضِیَ دُونَکَ بَدَلاً وَ لَقَدْ خَسِرَ مَنْ بَغَى عَنْکَ مُتَحَوِّلاً کَیْفَ یُرْجَى سِوَاکَ
هر کس به هر چه غیر تو مایل شد از هر چیز محروم شد و هر که روى طلب از تو گردانید زیانکار گردید چگونه چشم امید به غیر تو کنند
وَ أَنْتَ مَا قَطَعْتَ الْإِحْسَانَ وَ کَیْفَ یُطْلَبُ مِنْ غَیْرِکَ وَ أَنْتَ مَا بَدَّلْتَ عَادَةَ الاِمْتِنَانِ
در صورتى که تو هرگز قطع احسان از بندگان نکرده و نخواهى کرد و چگونه از غیر تو چیزى طلبند و حال آنکه تو عادت لطفت را تغییر نداده و نخواهى داد
یَا مَنْ أَذَاقَ أَحِبَّاءَهُ حَلاَوَةَ الْمُؤَانَسَةِ فَقَامُوا بَیْنَ یَدَیْهِ مُتَمَلِّقِینَ
اى آنکه شیرینى انست را به دوستانت چشانیدى تا تنها در حضور تو به تملق ایستادند
وَ یَا مَنْ أَلْبَسَ أَوْلِیَاءَهُ مَلاَبِسَ هَیْبَتِهِ فَقَامُوا بَیْنَ یَدَیْهِ مُسْتَغْفِرِینَ
اى آنکه اولیاء و خاصانت را به لباس هیبت و جلال بیاراستى تا در حضرتت عذر خواه آمد و آمرزش طلبیدند
أَنْتَ الذَّاکِرُ قَبْلَ الذَّاکِرِینَ وَ أَنْتَ الْبَادِی بِالْإِحْسَانِ قَبْلَ تَوَجُّهِ الْعَابِدِینَ
تو یاد بندگان کنى قبل از آنکه بندگان از تو یاد کنند و تو ابتدا به احسان کنى پیش از آنکه عابدان به تو روى آرند
وَ أَنْتَ الْجَوَادُ بِالْعَطَاءِ قَبْلَ طَلَبِ الطَّالِبِینَ وَ أَنْتَ الْوَهَّابُ ثُمَّ لِمَا وَهَبْتَ لَنَا مِنَ الْمُسْتَقْرِضِینَ
تویى که بجود و بخشش ذاتى بخلق عطا مىکنى پیش از آنکه طالبان حاجت درخواست کنند تو آن بخشنده بىعوضى که ازآنچه به ما عطا کردى باز از ما قرض مىخواهى
إِلَهِی اطْلُبْنِی بِرَحْمَتِکَ حَتَّى أَصِلَ إِلَیْکَ وَ اجْذِبْنِی بِمَنِّکَ حَتَّى أُقْبِلَ عَلَیْکَ
اى خدا مرا از در رحمتت بطلب تا به تو واصل شوم و به جاذبه احسانت مجذوبم کن تا یک جهت روى دل بسوى تو کنم
إِلَهِی إِنَّ رَجَائِی لاَ یَنْقَطِعُ عَنْکَ وَ إِنْ عَصَیْتُکَ کَمَا أَنَّ خَوْفِی لاَ یُزَایِلُنِی وَ إِنْ أَطَعْتُکَ
اى خدا هرگز امیدم از تو قطع نمىشود هر چند نافرمانیت کنم چنانکه از دلم ترس تو برطرف نمىگردد هر چند اطاعتت کنم
فَقَدْ دَفَعَتْنِی الْعَوَالِمُ إِلَیْکَ وَ قَدْ أَوْقَعَنِی عِلْمِی بِکَرَمِکَ عَلَیْکَ
که مرا همه عالم بسوى تو افکند و آگاهیم به کرم و بزرگواریت مرا بدرگاه تو کشانید
إِلَهِی کَیْفَ أَخِیبُ وَ أَنْتَ أَمَلِی أَمْ کَیْفَ أُهَانُ وَ عَلَیْکَ مُتَّکَلِی
اى خدا چگونه ناامید باشم در صورتیکه تو آرزوى منى یا چگونه کسم خوار تواند کرد با آنکه اعتمادم بر توست
إِلَهِی کَیْفَ أَسْتَعِزُّ وَ فِی الذِّلَّةِ أَرْکَزْتَنِی أَمْ کَیْفَ لاَ أَسْتَعِزُّ وَ إِلَیْکَ نَسَبْتَنِی
اى خدا چگونه دعوى عزت کنم و حال آنکه مرا در ذلت متمکن ساختهاى و چگونه داراى تاج عزت نباشم در صورتیکه نسبت بندگى بتو دارم
إِلَهِی کَیْفَ لاَ أَفْتَقِرُ وَ أَنْتَ الَّذِی فِی الْفُقَرَاءِ أَقَمْتَنِی
اى خدا چگونه فقیر و مسکین نباشم در صورتى که توام در میان فقیران گماشتى
أَمْ کَیْفَ أَفْتَقِرُ وَ أَنْتَ الَّذِی بِجُودِکَ أَغْنَیْتَنِی وَ أَنْتَ الَّذِی لاَ إِلَهَ غَیْرُکَ
و چگونه فقیر باشم با آنکه تو به جود و کرمت مرا بىنیاز گردانیدى و تویى آنکه جز تو خدایى نیست
تَعَرَّفْتَ لِکُلِّ شَیْءٍ فَمَا جَهِلَکَ شَیْءٌ
تو خود را بر هر چیز معروف و مشهور ساختى که هیچ موجودى از معرفتت جاهل نیست
وَ أَنْتَ الَّذِی تَعَرَّفْتَ إِلَیَّ فِی کُلِّ شَیْءٍ فَرَأَیْتُکَ ظَاهِراً فِی کُلِّ شَیْءٍ وَ أَنْتَ الظَّاهِرُ لِکُلِّ شَیْءٍ
و تویى که در همه موجودات تجلى کردى و خود را بمن نشان دادى در هر چیز آشکارا تو را دیدم تویى که بر هر چیز پیدایى
یَا مَنِ اسْتَوَى بِرَحْمَانِیَّتِهِ فَصَارَ الْعَرْشُ غَیْباً فِی ذَاتِهِ مَحَقْتَ الْآثَارَ بِالْآثَارِ وَ مَحَوْتَ الْأَغْیَارَ بِمُحِیطَاتِ أَفْلاَکِ الْأَنْوَارِ
اى آنکه برحمت واسعه و تجلى نور جمال بر همه عالم احاطه کردى تا آنکه عرش وجود امکانى در سطوع انوار وجوبیت پنهان گردید آثار وجودى را به آثار وجودى دیگر نابود کردى و اغیار را به احاطه مدار انوار تجلیات خود محو نمودى
یَا مَنِ احْتَجَبَ فِی سُرَادِقَاتِ عَرْشِهِ عَنْ أَنْ تُدْرِکَهُ الْأَبْصَارُ
اى آنکه در سرا پردههاى نور قاهر عرش جلالت از دیدهها پنهان گشتى
یَا مَنْ تَجَلَّى بِکَمَالِ بَهَائِهِ فَتَحَقَّقَتْ عَظَمَتُهُ الاِسْتِوَاءَ (مِنَ الاِسْتِوَاءِ) کَیْفَ تَخْفَى وَ أَنْتَ الظَّاهِرُ
اى آنکه به کمال بهاء و نورانیتت تجلى کردى تا به عظمت و جلال تمام مراتب وجود را فرا گرفتى چگونه پنهانى با آنکه تو تنها پیدایى
أَمْ کَیْفَ تَغِیبُ وَ أَنْتَ الرَّقِیبُ الْحَاضِرُ إِنَّکَ عَلَى کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ وَحْدَهُ
یا چگونه غایبى با آنکه تو تنها همه جا حاضر همه را نگهبانى و بر هرچیز توانا و مقتدرى و ستایش تنها مخصوص خداى یکتا است.
و بالجمله، کسی که توفیق یابد و این روز را در عرفات باشد، ادعیه و اعمال بسیار دارد و بهترین اعمال در این روز دعاست و در تمام ایّام سال، این روزِ شریف به جهت دعا امتیازی دارد و دعا از برای برادران مؤمن، از زنده و مرده بسیار باید کرد و روایت وارده در حال عبدالله بن جندب رحمه الله در موقف عرفات و دعای او برای برادران مؤمن خود مشهور است و روایت زید نرسی در حال ثقه جلیل القدر، معاویه بن وهب، در موقف و دعای او در حق یک یک از اشخاصی که در آفاق بودند و روایت از امام صادق علیه السلام در فضیلت این کار، شایستۀ ملاحظه و دیدار است و رجاء واثق از برادران دینی آنکه اقتدا به این بزرگواران نموده و مؤمنین را درد عا بر خود ایثار نموده و این گنهکار روسیاه را یکی از آن اشخاص شمرده و در حال حیات و ممات از دعای خیر فراموشم نفرمایند
قطعات
-
عنوانزمانتعداد پخش
-
کاربر مهمان